De grondprijzen in andere Europese landen liggen lager dan de gemiddelde prijzen voor grasland in Nederland. Een Nederlands boerenbedrijf betaalt ongeveer €55.000 per hectare voor gras- of bouwland. Duitse agrariërs betalen gemiddeld €45.000. Het Europese gemiddelde ligt ruimschoots beneden de €20.000. Een Frans melkveebedrijf betaalt gemiddeld rond de €3.000.
Buiten Europa is het bouwland in de Verenigde Staten met €30.000 per hectare het duurst. In Nieuw-Zeeland kost grasland ruim €20.000. In Australië en Argentinië kost goede grond die geschikt is voor akkerbouw ongeveer €10.000 per hectare.
Buiten Europa is het bouwland in de Verenigde Staten met €30.000 per hectare het duurst. In Nieuw-Zeeland kost grasland ruim €20.000. In Australië en Argentinië kost goede grond die geschikt is voor akkerbouw ongeveer €10.000 per hectare.
Misschien een open deur, maar grond is duur omdat er kopers zijn. Daar heeft Piet Hoogland gelijk in. Die kopers willen een bepaalde prijs betalen omdat ze óf denken geld te kunnen verdienen door die grond in te zetten als productiemiddel, óf omdat ze verwachten dat de grond zijn waarde houdt. Het één heeft uiteraard met het ander te maken. De afgelopen 50 jaar is het steeds gelukt om op grasland in Nederland een redelijke boterham te verdienen, maar dat lijkt nu een stuk lastiger te worden. Als dat zo blijft, dan zou de waarde best eens een heel eind kunnen zakken, net als met de grond voor glastuinbouw is gebeurt.
Grondprijs in een vruchtbare rivierdelta met een matig klimaat, een hoge bevolkingsdruk en een behoorlijk achterland is altijd het hoogst.
Dick Veerman vroeg me in 08.03 op commentaar op zijn emigratie-advies. Allereerst een aanvulling op mijn eigen bijdrage: de grond is natuurlijk niet alleen duur omdat de buurman het wil kopen, maar ook omdat we veel krachtvoer aanvoeren en zo een zeer hoge melkproductie per ha en daarmee marge realiseren, meer dan in Ierland, Nieuw-Zeeland of Bretagne.
Wat betreft die suggestie van Dick. Dat kan, en een ex-collega van me deed het al in de jaren 80, net als mensen die naar Denemarken gingen. Of naar Oost-Duitsland (zoals een directeur van LNV). Maar ik citeer hier vaak in lezingen ons aller Frank Sinatra: we zijn als New York: "if you can make it (t)here, you can make it everywhere". Dus het zal wel lukken om het daar in Bretagne ook te maken, maar wie wil er nu weg uit het centrum waar het gebeurt? En je krijgt hier ook wel veel op vlak van onderwijs, kennis, goed functionerende cooperaties, en familie en vrienden en dat zonder taalcursus Frans. Maar een optie is het natuurlijk wel. Net zoals niet alle glastuinders meer in het Westland of rond Venlo zitten.
Piet #6, de beslissing van de Rabobank om niet meer te financieren geldt volgens mij alleen zolang er onzekerheid is over de fosfaatrechten. Het is dus geen kredietstop maar een kredietpauze. Straks gaat de kraan weer open.
De Rabobank heeft weliswaar lak aan grondgebondenheid, maar de Tweede Kamer houdt er aan vast, zo bleek deze week opnieuw. Daar zal de bank zich tandenknarsend bij aan moeten passen. Dus zal ze straks ook weer krediet moeten verlenen voor grondverwerving, inclusief grasland.
Bizar trouwens dat een bank liever krediet verleent voor aankoop van fosfaatrechten - een soort gebakken lucht - dan voor aankoop van grond.
Piet zegt eigenlijk - denk ik - dat de prijzen gaan ernstig gaan dalen en gebaseerd zijn op de recente historie. Hij ziet een breuk tussen heden en verleden die nog niet in de transactie-praktijk is doorgedrongen.