Lees ook
De toetjes krijgen de hoofdrol toebedeeld in de fotografie van het boek die van een koninklijke kwaliteit is. Het leuke is dat je ze ook prima zelf kunt maken.

Lizet Kruyff dook in de archieven van het Koninklijk Huis. Daarin speurde ze naar alles wat met de keuken, bevoorrading en menu's te maken had. Dat bleek volop voorhanden. Het boek is dan ook verrijkt met afbeeldingen van rekeningen, boodschappenlijstjes, speciale recepturen en menukaarten. De lezer krijgt een echt kijkje in de keuken van het Koninklijk Huis - in vroeger tijden. Het meer recente verleden valt helaas nog steeds onder 'het Geheim van het Paleis'.

Prins van Oranje
Het was Willem 1 die zich, vanaf 1544, 'Prins van Oranje' mocht noemen. Vanaf dat moment speelde de kleur oranje een dominante rol bij ons koningshuis. In het huishouden van Willem van Oranje stond om de dag een sinaasappelgerecht op het menu. Door de jaren heen komen er bij officiële gelegenheden, zoals staatsbanketten, steevast oranje gerechten op tafel. Daar was vrijwel altijd wel een oranje toetje bij, ontdekte Kruyff. Vooral natuurlijk met oranje vruchten, zoals abrikozen en sinaasappels. De prinsen van Oranje blijken 'bovenmatige inkopers' van sinaasappelen te zijn geweest.

De laatste keer dat Bernhard officieel een oranje toetje heeft gegeten op een eigen feest, was bij zijn verloving
Geen prinsessen van Oranje
Daar komt eind negentiende eeuw een tijdelijk einde aan. De titel 'Prins van Oranje' is alleen aan mannelijke erfgenamen voorbehouden (dat wordt pas in 1983 anders). Prinses Wilhelmina, prinses Juliana en prinses Beatrix zijn nooit prinses van Oranje geweest. 'Daardoor heeft oranje, behalve als nationale kleur, bijna een eeuw lang nauwelijks een symbolische functie', schrijft Kruyff. Dat neemt niet weg dat het gebruik van de kleur oranje - en de sinaasappel - in het land nog altijd hoog gehouden werd. Prins Bernhard kwam al dat oranje letterlijk de keel uit. "Als Juliana en Bernhard de provincie ingingen, werden ze overvoerd met oranje toetjes. Overal waar ze kwamen waren oranje tompouces, oranje moorkoppen, noem maar op. Als ze thuiskwamen hadden ze het helemaal gehad en kwam er niets oranje meer op tafel. De laatste keer dat Bernhard officieel een oranje toetje heeft gegeten op een eigen feest, was bij zijn verloving", zegt Kruyff.

Frikmomentjes en Hippe Tips
Behalve over oranje toetjes, gaat het boek ook over de rol van nagerechten door de eeuwen heen, de opkomst van suiker en zoet (eerst rietsuiker, daarna bietsuiker) en de culinaire voorkeuren van leden van ons Koninklijk huis. En het staat uiteraard vol met recepten. Dankzij de kookkennis van Cees Holtkamp zijn de oorspronkelijke recepten 'hertaald' en waar nodig aangepast aan onze tijd. Voor de preciezelingen staan er zogenoemde 'frikmomentjes' bij, kookaanwijzingen waar je echt even bij op moet letten. En als kers op de taart heeft Joris Bijdendijk, chef van het Rijks Restaurant, de recepten voorzien van een 'Hippe Tip'. Zo kun je in koninklijke stijl genieten van een historisch verantwoord en toch modern oranje toetje.

Het boek Oranje Toetjes is uitgegeven door Uitgeverij Bas Lubberhuizen.

Fotocredits: etalage Broese Boekverkopers op Koningsdag, via Facebook
Dit artikel afdrukken