Maar ook boeren zitten met hun handen in het haar. De provincie Overijssel stuurt boeren rond natuurgebieden een brief. Ze moeten hun koeien binnenhouden en mogen geen mest meer op hun land brengen. Nou ja, dat mag wel want de provincie zal niet handhaven als ze het toch doen, maar voelde zich verplicht formeel duidelijk te maken dat de boeren in overtreding zijn.
Is dat verstandig en correct bestuurlijk beleid? Boeren zijn in onzekerheid, maar het is het beste wat de provincie heeft kunnen verzinnen om zich aan de uitspraak van de RvS te houden. Of de boeren in het gevang belanden of hoge boetes krijgen ondanks de sussende toon is onduidelijk. Boerderij schrijft: "De actie van Overijssel is onderdeel van de afspraken die de gezamenlijke provincies (BIJ12) en de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit hebben gemaakt over hoe ze omgaan met de PAS-uitspraak van de Raad van State. Overigens lijkt Overijssel op dit moment nog de enige provincie die actief veehouderijen benadert over de vergunningplicht voor het beweiden en bemesten. Geen enkele andere provincie laat weten daar ook mee bezig te zijn."
UPDATE, 16:20 uur: in reactie #7 verwijt Johan Vollenbroek (Mobilization for the Environment) de redactie te framen. We zouden suggereren dat koeien op stal beter zijn voor het milieu. In reactie #16 legt Dick Veerman uit hoe de zaak juridisch in elkaar steekt en waarom de absurditeit is ontstaan dat koeien (die inderdaad - dat staat buiten discussie - buiten minder stikstofschade veroorzaken dan op stal) nu formeel niet meer mogen weiden. Tevens laat hij zien hoe groot de consequenties van het verdwenen PAS zijn voor iedere vernieuwing van de infrastructuur of vermijdbare zakelijke activiteit in Nederland is.
#35 John van Kessel, kijk hier eens:
https://www.veld-post.nl/artikel/220284-stikstof-factuurtje-voor-carola/
De landbouw lijkt netto ontvanger, RIVM betwist dit overigens weer. Wordt ongetwijfeld vervolgd.
Nederland werkt met een schijn nauwkeurigheid. Bij mijn NB vergunning aanvraag verzuchtte ik al hoe weten mijn mollen de Grote Peel te vinden?
Is dit te omvatten en op te lossen met de boekhouder? Of vereist dit een fundamentele overweging van de onderneming? Alle discussies lopen uit op aspecten die de boerderij, de klant, de samenleving en (geo)politiek overstijgen?
Zielsberoerselen van het individu naar het grote. Zelf op bijstandsniveau met bescheiden bestedingen. Deze situatie is al niet, met al zijn gevolgen, te meten. Nu belt de PAS boekhouder, na de dierenboekhouder en de winstboekhouder en de verliesboekhouder en de klimaatboekhouder en de milieuboekhouder en al die andere pennenlikkers. Zij hebben even overlegd. Mijn hele onderneminkje, als klant, zou volgens hun stil komen te liggen. Twee adviezen:
- Vergroot het inkomen, zodat al je activiteiten duurzaam gemaakt kunnen worden
- Of verander je activiteiten, zodat ze duurzaam kunnen zijn.
Of wij kunnen het zo gaan noteren dat het wel klopt, maar dit advies moet je maar even buiten beschouwing laten
En ja, ik ben inderdaad een ongeschikte gesprekspartner. Omdat ik maling heb aan dat cijfergezeik en begrijp dat de de oplossing bij het bedrijfsdoel ligt en niet bij die mierenneukers. Want wat is eigenlijk het bedrijfsdoel van de agrarische sector? Wat is ons aller bedrijfsdoel?
Super dat hier gesproken wordt met elkaar. Maar bijna september, nieuw seizoen. Voor het eerst op het hele voetbalveld, hopelijk zonder kluitjesvoetbal.
zomaar even een hersenspinsel, wie kan mij helpen aan goede cijfers over stikstofdepositie op cultuurgrond. Heb zomaar het vermoeden dat de stikstofdepositie op cultuurgrond groter dan de emissie van de agrarische sector. Er vormt zich dan een klein stikstof kringloopje van akker naar dier naar lucht naar akker.
Andere sectoren stoten ook stikstof uit maar niet uit een kringloop die net zo kort als die van de landbouw. Uiteindelijk komen we dan wel bij de bronnen die de stikstofdepositie door de jaren heen steeds verder verhogen.
Laat ik achteraan je bijdrage beginnen Frans Aarts.
Van de bestrijding van buxusmotten en de effecten daarvan op kool- of pimpelmezen heb ik geen verstand. Jij kennelijk wel en als je daarover of over het onderzoek waar je aan refereert meer informatie wil, kun je contact opnemen met Adriaan Guldemond.
Dan de ammoniak metingen in natuurlijk geventileerde stallen. We weten allebei dat de meettechniek van de deskundigen die jij aanhaalt en waar zij al meer dan 30 jaar mee bezig zijn, ook nu volop ter discussie staat. Het (b)lijkt niet mogelijk om de ammoniakemissie van een stal goed vast te stellen op basis enkele metingen in een ‘representatieve proefstal’. Die metingen zijn weliswaar sterk gestandaardiseerd en nauwkeurig, maar ze blijken steeds onvoldoende representatief. De variatie binnen de stal gedurende het jaar en tussen stallen op verschillende bedrijven blijkt veel te groot. Als in de praktijk stallen met een zelfde emissiefactor van bijv. 10 kg/jr een feitelijke ammoniakemissie hebben van 5 tot meer dan 30 kg/jr, dan kan nog steeds 10 kg/jr een gemiddelde zijn, maar of dat heel relevant is..... ??
(Je kent het verhaal van de jager die 1 mtr voor en 1 mtr achter het konijn schoot. Gemiddeld goed, maar het konijn liep weg.)
Mijn collega’s ea kunnen inderdaad 365x24x7 met tussenpozen van 10 seconden de ammoniakconcentraties en daarmee de ammoniakemissies van melkveestallen meten. En die metingen doen ze nu ook op een aantal bedrijven. Natuurlijk moet ook deze waarneming zuiver zijn, maar door het grote aantal waarnemingen mag de nauwkeurigheid (veel) lager zijn. Jammer dat je mijn collega’s ea niet serieus neemt. Je oud-collega’s van WUR doen dat ondertussen wel!
Dan als laatste weidegang. Je wekt de indruk dat weidegang binnen 15 jaar van ‘goed voor melkkoeien’ naar ‘slecht voor melkkoeien’ is gegaan. En je spreekt zelfs van een verbod op weidegang. Tja.....
Als je een intensief, hoogproductief melkveebedrijf in de Brabantse hitte hebt, begrijp ik je opmerking. Maar is dat wel een duurzame bedrijfsvoering? En zijn er niet ook heel veel melkveebedrijven met een andere (duurzamere) bedrijfsvoering?
De afgelopen decennia hebben we op alle terreinen in alle sectoren technieken ingezet. Daarmee ging niet alleen de arbeidsproductiviteit, maar ook het energiegebruik omhoog. Het hogere energiegebruik en de hogere emissie van broeikasgassen waren tot voor kort niet beperkend. Maar dat is definitief veranderd. Dus ook de ontwikkeling van (technieken voor) melkveebedrijven / melkveehouderij wordt gestuurd door het energiegebruik en de broeikasgasemissies. Wat dat gaat betekenen is nu nog niet te voorzien, maar dat het een trendbreuk ten opzichte van het verleden kan betekenen, lijkt mij zeer waarschijnlijk!
Frits #31, het is een misverstand te denken dat ik voor intensiever ben, in de zin van meer melk of dieren per ha. De wet laat dit terecht niet meer toe. Wel denk ik dat schaalvergroting doorzet en dat arbeidsbesparende of -verlichtende technieken steeds algemener worden toegepast. Ik kan geen argument bedenken waarom dat elders wel, maar voor de melkveehouderij niet zou gelden. Dat hoeft niet strijdig te zijn met doelen als dierwelzijn, integendeel. Wat betreft weidegang: vind ik prima, maar vertel het hele verhaal, waaronder de noodzaak voorzieningen te treffen om de dieren voldoende beschutting te bieden. Ik ben voor een verbod op weidegang, en voor handhaving van dit verbod, bij weersomstandigheden die het dier doen lijden. Die onacceptabele omstandigheden zijn bekend en prima voorspelbaar. Voor een aantal bedrijven is 'voldoende beweidings-uren maken' blijkbaar belangrijker dan dierwelzijn.
Wat betreft de mogelijkheid om de hoeveelheid ammoniak te meten die onder praktijkomstandigheden emitteert, in plaats van deze normatief te berekenen, blijf ik het met je oneens. Het gaat dan om de emissies van natuurlijk geventileerde systemen zoals rundveestallen, weides en akkers. Het onderzoek waar jij vertrouwen uit put, waarin CLM en het sensor-bedrijf samenwerken, is volgens de projectbeschrijving nog in uitvoering, kortdurend en gericht op het kwantificeren van de effecten van emissiebeperkende maatregelen, in ondermeer rundveestallen. Het gaat dus om het meten van verschillen in emissies. Dat is anders dan het met sensoren proberen vast te stellen van de jaarlijkse emissie van een stal. Dan loop je tegen problemen aan: 1) waar hang is mijn sensoren (de ammoniakconcentratie kan sterk verschillen binnen stal, die verschillen zijn niet continu) en 2) hoe meet ik het hele jaar door luchtstromen (verschillen binnen stal, horizontaal en verticaal) 3) een en ander mag niet te duur (aantal) of te kwetsbaar (stof) zijn en 4) hoe combineer ik zeer variabele emissies met zeer variabele luchtstromen, uiteraard zonder het gebruik van modellen.
Mijn voorstel: laat een deskundige hierover iets zeggen, want ik merk dat ook onze politici hier wat te gemakkelijk over zijn gaan praten ('normen kunnen weg, afrekenen op bedrijfseigen metingen want dat kan technisch toch'). Doet me denken aan de buxus-affaire van dit voorjaar. Vrijwel heel Nederland denkt intussen dat mezen dood gaan als gevolg van de bestrijding van de buxusmot door tuinbezitters. Dit naar aanleiding van aandacht van media voor een te starten onderzoek van CLM, op basis van een verkennende studie naar bestrijdingsmiddelen in dode jonge koolmezen. Media meldden niet dat geen van de aangetroffen middelen, waaronder DDT, een toelating heeft voor de bestrijding van de buxusmot. CLM doet dat in de rapportage van de verkennende studie wel (nl 12: '... is geen van de gevonden middelen voor particulieren toegestaan te gebruiken tegen buxusmot. Middelen die voor professionals zijn toegelaten, zijn sinds 1 november 2017 verboden om in stedelijk gebied te gebruiken'), in haar persbericht echter niet. Een waarschuwing in het persbericht ‘gebruik geen illegale middelen’ zou logisch en nuttig geweest zijn, maar mogelijk niet tot projectfinanciering hebben geleid.