Lees ook
Waarschijnlijk het meest gehoorde advies tijdens warm weer is “wel goed blijven drinken hè.”

Wanneer het warm is, stijgt je lichaamstemperatuur. Als je dan gaat sporten, stijgt je kerntemperatuur nog meer omdat je lichaam brandstoffen omzet naar energie en warmte. Om oververhitting te voorkomen, voert het lichaam de warmte via het bloed af naar de huid. Door verdamping van zweet geeft het lichaam de extra warmte af aan de lucht. Hoe meer warmte, hoe meer zweet en hoe meer vochtverlies.

Vochthuishouding
Als de omgevingstemperatuur hoger is dan de lichaamstemperatuur, kan het lichaam alleen maar afkoelen door te zweten. Zweetdruppels die verdampen op de huid zorgen voor verkoeling. Daarnaast bepaalt de relatieve luchtvochtigheid hoe makkelijk je je warmte kwijt kunt aan de omgeving. Bij een hoge luchtvochtigheid is het voor het lichaam moeilijker om te zweten omdat de lucht al verzadigd is met watermoleculen.

Als de omgevingstemperatuur hoger is dan de lichaamstemperatuur, kan het lichaam alleen maar afkoelen door te zweten
Om de vochtbalans van het lichaam intact te houden, is het belangrijk om genoeg te drinken voor, tijdens en na het sporten. Een goed gehydrateerd lichaam kan namelijk beter functioneren.

Zweetsticker
Zweet of transpiratie meten kan bijvoorbeeld met behulp van een sensor. Onderzoekers van de Universiteit van Californië ontwikkelden een eenvoudige patch die zweetsnelheid en -samenstelling kan meten en presenteerden deze vorige maand in het wetenschappelijk tijdschrift Science Advances. Sporters kunnen een sticker op hun huid plakken en zo real-time data verzamelen over de hoeveelheid vocht en welke elektrolyten die ze kwijtraken tijdens inspanning. Die kunnen ze vervolgens naar behoefte aanvullen met verschillende (sport)dranken om de prestatie te optimaliseren.



Naast de elektrolyten in het lichaamsvocht kan de patch ook glucose meten. Daarmee zou het een hulpmiddel kunnen zijn voor individuen met diabetes. De onderzoekers weten alleen nog niet zeker of de hoeveelheid glucose in zweet te gebruiken is als indicator voor de hoeveelheid glucose in het bloed. Dat valt dus nog verder te onderzoeken.

Klimaat en hydratatie
Vorige maand kwam aan de orde dat klimaatverandering leidt tot steeds extremere weersomstandigheden: hittegolven zijn geen uitzondering meer. Organisatoren van sportevenementen nemen maatregelen - zoals bij de Dam tot Damloop aanstaand weekend - om oververhitte sporters snel af te koelen.

Voorzichtigheid blijft geboden. Een uitgedroogd lichaam heeft immers meer moeite met het leveren van fysieke inspanningen. Ook de vitale lichaamsfuncties presteren minder. Als het lichaam minder vocht tot zijn beschikking heeft, onttrekt het water uit het bloedplasma, waardoor het bloed stroperiger wordt. Het gevolg hiervan is een lager slagvolume, hogere hartslag en een lager hartminuutvolume. Deze verschijnselen kunnen leiden tot bewusteloosheid en het uitvallen van organen, en in extreme gevallen zelfs tot overlijden.

Persoonlijk zweetprofiel
Als je wil weten hoeveel je zweet tijdens inspanning (maar ook in het algemeen) en je hebt geen high-tech patch tot je beschikking, dan kun je vóór en na een training eenvoudigweg wegen. Als je dan de duur van een training, de vochtinname en eventueel het vochtverlies door urine meeneemt in je berekening, kun je een aanname maken over je zweetsnelheid. Dat kan je helpen om je hydratatiestatus op peil te houden en (tijdens warme omstandigheden) op een gezonde manier te sporten.

UPDATE, zondag 22 september 15.00 uur: Vanwege de hitte zijn de laatste twee startgroepen van de Dam tot Damloop 'uit medische voorzorg' afgelast, meldt de NOS. De Dam tot Damloop is populair bij beginnende en ongetrainde hardlopers, die de afstand makkelijk onderschatten. Dat is bij de hoge temperaturen van vandaag extra gevaarlijk, oververhitting ligt op de loer. Bij de edities van 2009, 2014 en 2016 overleden er deelnemers aan de gevolgen van oververhitting.
Dit artikel afdrukken