2 min
Peter Erik Ywema fietste de afgelopen maanden van boer naar boer en van Nederland naar Zuid-Spanje. We lezen op Foodlog met zijn overwegingen mee. Hij heeft inmiddels zijn einddoel bereikt, maar heeft nog genoeg observaties van onderweg. Bij het oversteken van de Pyreneeën ging hij behalve een taalgrens ook een klimaatgrens over.
Tijdens mijn eerste reisweek in Spanje ontmoette ik 3 Baskische boeren en een landbouwkundige van een grote bodega (wijngoed) in de regio Rioja. Ik beklom bergen tot 1200 meter, fietste door bossen (en zag een wild zwijn), boomloze vlakten, over asfalt- en modderwegen, in wind, mist, regen en kwam aan in een mooie lentezon in de Duero-regio. Ik passeerde de 2000-kilometer mijlpaal!
Een aantal waarnemingen in vogelvlucht:
1. Het woord 'Rioja' komt van de rivier de Oja, Rio Oja. Sommige dingen zijn gewoon leuk.
2. De 'commons', de meent, bestaan nog steeds.
3. De klimaatverandering is reëel (voor het geval u nog twijfelt). Ik ontdekte een nieuwe indicator.
4. 'To bio or not to bio'.
5. Varkenshouderij, van buitenaf.
Een van de Baskische veehouders heeft meer dan 100 vleeskoeien en -kalveren. Toen ik vroeg hoeveel land hij had, vertelde hij me '2 hectare'. Hoe is dat mogelijk? vroeg ik. "In de zomer zijn ze in de bergen, waar we met 14 dorpen en 125 boeren 11.000 ha bezitten voor onze koeien, schapen en geiten." Ik wist niet dat zulke gezamenlijke meenten nog bestonden! De boeren delen de hooimachines. Het lijkt goed te werken.
"Tot 2000 was het niet ongewoon om tot november te oogsten en nu oogsten we in de eerste weken van september. We snoeien anders om het suikergehalte laag te houden. We hebben een grotere ziektedruk. Maar we willen ook onze chemische behandelingen verminderen. Jonge wijnboeren werken liever als hun grootouders en niet als hun vaders. We dansen met de veranderende omstandigheden. Ik denk dat er een einde komt aan de 'fossiele generatie'," aldus de landbouwkundige.
Alle boeren die ik sprak, maken het liefst 'bio' kaas, vlees, wijn, groenten en eieren. Daar zijn verschillende redenen voor. Ik ontmoette een jonge boer (30), die 8 jaar geleden zijn gemengde boerderij begon in een dorp waar hij als kind in de zomer met zijn ouders kwam. Zijn ouders zijn zakenmensen en zijn vrouw is leraar, maar hij heeft een passie voor de landbouw. Het land dat hij huurt was toen hij begon een met struiken overwoekerde wildernis geworden. Inmiddels verplaatst hij in navolging van de Amerikaanse cultboer Joel Salatin zijn mobiele kippenhokken over de 2 ha aan percelen waar hij een verscheidenheid aan groenten en aardappelen verbouwt. Hij is trots op zijn integrale vorm van landbouw. Hij slacht wekelijks 10 kippen - tegenwoordig is dat illegaal, terwijl zijn moeder vroeger een levende kip kocht en hem leerde slachten. Elke vrijdag verkoopt hij zijn producten op de markt en krijgt hij directe feedback van zijn klanten. Een bio-label zou geen toegevoegde waarde hebben.
De wijnboer zei pragmatisch: "We doen ons uiterste best omdat we geloven dat meer biodiversiteit ons helpt, maar we willen ons gewas niet in gevaar brengen en zullen spuiten als dat nodig is. Dus geen biolabel voor ons."
Ik heb tot nu toe veel verschillende boeren gezien. De enige 'soort' met wie ik niet echt heb gesproken zijn varkenshouders (ja, één in de regen in Frankrijk). Hier in Spanje zie je gesloten varkensstallen met hoge hekken er omheen, hoewel er aan de buitenkant niets te zien is van wat zich er binnen afspeelt. Ik wil niet vooringenomen zijn en ga het liefst met een open geest kijken en praten, maar het zien van schuren die eruitzien als concentratiekampbarakken maakt me een beetje verdrietig.
Dit artikel afdrukken
Een aantal waarnemingen in vogelvlucht:
1. Het woord 'Rioja' komt van de rivier de Oja, Rio Oja. Sommige dingen zijn gewoon leuk.
2. De 'commons', de meent, bestaan nog steeds.
3. De klimaatverandering is reëel (voor het geval u nog twijfelt). Ik ontdekte een nieuwe indicator.
4. 'To bio or not to bio'.
5. Varkenshouderij, van buitenaf.
Een van de Baskische veehouders heeft meer dan 100 vleeskoeien en -kalveren. Toen ik vroeg hoeveel land hij had, vertelde hij me '2 hectare'. Hoe is dat mogelijk? vroeg ik. "In de zomer zijn ze in de bergen, waar we met 14 dorpen en 125 boeren 11.000 ha bezitten voor onze koeien, schapen en geiten." Ik wist niet dat zulke gezamenlijke meenten nog bestonden! De boeren delen de hooimachines. Het lijkt goed te werken.
Hij slacht wekelijks 10 kippen - tegenwoordig is dat illegaal, terwijl zijn moeder vroeger gewoon een levende kip kocht en hem leerde slachten. Op de weekmarkt krijgt hij directe feedback van zijn klanten. Een bio-label zou geen toegevoegde waarde hebbenVoor de klimaatsceptici: Toen ik de landbouwkundige van de bodega vroeg naar zijn grootste uitdaging, antwoordde hij: "klimaatverandering". De afgelopen 20 jaar zijn de zomers warmer, langer en droger geworden (en de winters onvoorspelbaar). Rioja stond bekend als een lichte wijn met 11% alcohol. Tegenwoordig kost het moeite om het alcoholpercentage onder de 14 % te houden. Meer zon = meer suiker = meer alcohol. Is het alcoholpercentage van Rioja wellicht een nieuwe indicator voor klimaatverandering? De bodega bestaat sinds 1859, dus je kunt tot meer dan 100 jaar geleden terugkijken!
"Tot 2000 was het niet ongewoon om tot november te oogsten en nu oogsten we in de eerste weken van september. We snoeien anders om het suikergehalte laag te houden. We hebben een grotere ziektedruk. Maar we willen ook onze chemische behandelingen verminderen. Jonge wijnboeren werken liever als hun grootouders en niet als hun vaders. We dansen met de veranderende omstandigheden. Ik denk dat er een einde komt aan de 'fossiele generatie'," aldus de landbouwkundige.
Alle boeren die ik sprak, maken het liefst 'bio' kaas, vlees, wijn, groenten en eieren. Daar zijn verschillende redenen voor. Ik ontmoette een jonge boer (30), die 8 jaar geleden zijn gemengde boerderij begon in een dorp waar hij als kind in de zomer met zijn ouders kwam. Zijn ouders zijn zakenmensen en zijn vrouw is leraar, maar hij heeft een passie voor de landbouw. Het land dat hij huurt was toen hij begon een met struiken overwoekerde wildernis geworden. Inmiddels verplaatst hij in navolging van de Amerikaanse cultboer Joel Salatin zijn mobiele kippenhokken over de 2 ha aan percelen waar hij een verscheidenheid aan groenten en aardappelen verbouwt. Hij is trots op zijn integrale vorm van landbouw. Hij slacht wekelijks 10 kippen - tegenwoordig is dat illegaal, terwijl zijn moeder vroeger een levende kip kocht en hem leerde slachten. Elke vrijdag verkoopt hij zijn producten op de markt en krijgt hij directe feedback van zijn klanten. Een bio-label zou geen toegevoegde waarde hebben.
De wijnboer zei pragmatisch: "We doen ons uiterste best omdat we geloven dat meer biodiversiteit ons helpt, maar we willen ons gewas niet in gevaar brengen en zullen spuiten als dat nodig is. Dus geen biolabel voor ons."
Ik heb tot nu toe veel verschillende boeren gezien. De enige 'soort' met wie ik niet echt heb gesproken zijn varkenshouders (ja, één in de regen in Frankrijk). Hier in Spanje zie je gesloten varkensstallen met hoge hekken er omheen, hoewel er aan de buitenkant niets te zien is van wat zich er binnen afspeelt. Ik wil niet vooringenomen zijn en ga het liefst met een open geest kijken en praten, maar het zien van schuren die eruitzien als concentratiekampbarakken maakt me een beetje verdrietig.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
#4, Otto bedankt met de uitleg. Jij ziet zuideuropeanen straks naar het noorden gaan, maar ik dacht eerder aan een noord-zuid tikkeltje verder weg: Afrika. Trouwens, volgens de modellen komt de meeste opwarming in het noorden terecht....maar inderdaad, Nlers zien het wellicht wel zitten: warmer weer, terrasjes tot ver in november met glas wijn van eigen bodem, en kijken naar de zee....die slechts een paar mm stijgt.
Trouwens, die 47°C. In september 2016 werd het in Cordoba 48°C, en was er in Frankrijk een late hittegolf, die schade bracht aan bomen, die door de droogte hun blad al hadden verloren. Dit kan je opvatten als de piketpaaltjes, die de klimaatsverandering aan het slaan is.
Frank Eric, ik kende de officiële term niet, alhoewel het wel het probleem is: wij hebben hier niks te klagen, hoogstens dat we grootschalig druiven kunnen gaan verbouwen door toenemende warmte, met bijbehorende extra leverschade als we er wijn van maken. In Zuid-Europa hebben ze nu last van watertekort (Rome) en temperaturen van 47 graden of meer (Spanje), wat waarschijnlijk alleen maar toe zal nemen. Al met al willen zij sneller maatregelen, of we krijgen een exodus in ons eigen Europa naar het noorden toe in de komende decennia. Hoef ik om m'n Spaans te oefenen niet meer naar Spanje toe..
#1 Otto; doel je op de noord-zuid-tegenstelling?
Otto #1,
Het nieuwe plantmateriaal deugt niet volgens Lilian Bérillon die al eerder de noodklok luidde. De massaproductie (250 miljoen planten per jaar) heeft een ander doel gekregen. Helaas heeft de wereld van de wijnbouw tegenwoordig haast. Enkele alinea's van zijn hand.
'Na 20 jaar zakt het wortelstelsel van een druivenstok in de grond en tekent het de elementen die het nodig heeft. Ze kunnen 100 jaar worden en hebben zelden last van ziektes, droogte en klimaatveranderingen. Maar helaas heeft de wereld van de wijnbouw tegenwoordig haast. De nieuwe wijnstokken zijn gemaakt om af te schrijven in 20 jaar, nog voordat de wijnstok zich goed heeft kunnen wortelen in diepere lagen waar altijd voldoende vocht is. Bovendien verkopen de grote kwekerijen gekloonde voeten (klonen dateert uit de jaren 70 tot het begin van de moderne wijnbouw) die de overdracht van ziekten bevorderen. En die zich niet goed aanpassen aan de opwarming van de aarde. Dit plantenmateriaal verplicht wijnmakers om hun wijnstokken na 20 jaar al te rooien. Een andere tendens is dat steeds meer plantmateriaal van de koele noordelijke streken naar het zuiden verhuist. Men ziet in Spanje steeds vaker de wijnstokken van de Bordeaux, alwaar het te te warm is dan veel sneller wegkwijnt. In de Languedoc, is veel Syrah die uit het noordelijk gebied van de Rhône komt. Ook deze is niet aan het zuidelijke klimaat aangepast.'
Bron:
- Lilian Bérillon wil terug naar de duurzame wijnstok (leMonde)
of
- Er komt een dag dat er geen wijn meer is
Mooi om te lezen :)
Wat ik mij afvraag, in landen die niet zo'n last hebben van klimaatverandering is de wil en/of noodzaak (ogenschijnlijk) niet zo hoog om er iets aan te doen. In de zuidelijkere regionen is het effect en de nadelen veel merkbaarder. Leggen zij ook enig gewicht in de schaal qua maatregelen? Kunnen zij overtuigend betogen dat het noodzaak begint te worden ipv halfslachtige uitvoeringen van minimaal beleid? Of is het wachten op grotere rampen en dan voornamelijk damage-control?