Het klimaatdoel voor 2050 vraagt om ingrijpende veranderingen van de structuur van de economie en om innovatie op systeemniveau. Het concept-Klimaatplan geeft nog te weinig blijk van een visie op de systeemvraagstukken in het licht van de doelen van 2050. De maatregelen in het huidige klimaatbeleid richten zich vooral op de aanpassing van productieprocessen, maar er is meer nodig.
Dat schrijft de afdeling Afdeling advisering van de Raad van State in zijn advies aan de Nederlandse regering over het Klimaatplan dat onder leiding van oud-minister en VVD-coryfee Ed Nijpels in 2018 en 2019 is uitgepolderd.
Volgens de Raad geeft het eerste Klimaatplan van de regering blijk van "een stevig klimaatbeleid". Niettemin vindt de Raad, net als eerder al het Planbureau voor de Leefomgeving, dat aanvullende maatregelen nodig zijn om in 2030 een broeikasgasreductie van 49% te behalen.
Het Klimaatplan geeft volgens de Raad nog weinig blijk van besef dat een herordening van productie en consumptie in alle sectoren van de samenleving en economie nodig is om het uiteindelijke doel van 95% emissiereductie in 2050 te kunnen realiseren. Dat lukt niet met "een veelheid aan losse maatregelen", zegt de Raad.
De Raad zegt in rustige, maar niet mis te verstane woorden dat klimaatbeleid een zeer ingrijpende maatschappelijke verandering betekent. Die kan niet vrij evolueren, maar moet met een duidelijke hand en nieuwe normen, regels en weten worden geforceerd. Er mag en moet zelfs genugdged en gestuurd worden op gedrag, maar "zonder te zeer inbreuk te maken op de keuzevrijheid van burgers." Dat moet lukken door toch voldoende en aantrekkelijke keuzen te bieden binnen een gewenste range. "Daar ligt ook een verantwoordelijkheid voor de overheid en voor bedrijven", schrijft de Raad.
Om klimaatopwarming succesvol tegen te gaan, moeten volgens de Raad overheden, "(markt)partijen" en burgers samenwerken. Hoe? Dat moet gebeuren tussen "verschillende onderdelen van de samenleving, maar zeker ook binnen alle bestuurslagen van de overheid. De urgentie en complexiteit van klimaat- en energietransitie vraagt van de wetgever een samenhangend pakket van wetgeving waarbinnen stevige sturing, samenwerking en coördinatie plaatsvindt."
Dat zijn natuurlijk nog steeds een boel abstracte woorden die geen concreet antwoord geven op de vraag hoe een samenleving zich van zijn consumptieve houding waarin alles kon (vliegen, rijden, vlees eten, airco aan en verwarming in hele huis) binnen drie decennia ontwikkelt tot een samenleving waarin dat allemaal minder wordt en waarin mensen dat moeten leren accepteren. En waarin ondernemingen natuurlijk vanuit een andere houding hun diensten en producten moeten realiseren en de overheid daarvoor het begeleidende wettelijke kader moet opstellen.
Hoe dan? Daar moet een reëel plan voor komen. Dat is de uitdaging, zelfs als het irreëel lijkt, zegt de Raad in alle ernst.
Dit artikel afdrukken
Volgens de Raad geeft het eerste Klimaatplan van de regering blijk van "een stevig klimaatbeleid". Niettemin vindt de Raad, net als eerder al het Planbureau voor de Leefomgeving, dat aanvullende maatregelen nodig zijn om in 2030 een broeikasgasreductie van 49% te behalen.
Het Klimaatplan geeft volgens de Raad nog weinig blijk van besef dat een herordening van productie en consumptie in alle sectoren van de samenleving en economie nodig is om het uiteindelijke doel van 95% emissiereductie in 2050 te kunnen realiseren. Dat lukt niet met "een veelheid aan losse maatregelen", zegt de Raad.
De Raad zegt in rustige, maar niet mis te verstane woorden dat klimaatbeleid een zeer ingrijpende maatschappelijke verandering betekent. Die kan niet vrij evolueren, maar moet met een duidelijke hand en nieuwe normen, regels en weten worden geforceerd. Er mag en moet zelfs genugdged en gestuurd worden op gedrag, maar "zonder te zeer inbreuk te maken op de keuzevrijheid van burgers." Dat moet lukken door toch voldoende en aantrekkelijke keuzen te bieden binnen een gewenste range. "Daar ligt ook een verantwoordelijkheid voor de overheid en voor bedrijven", schrijft de Raad.
Hoe dan? Daar moet een reëel plan voor komen. Dat is de uitdaging, zelfs als het irreëel lijkt, zegt de Raad in alle ernstOm deze veranderingen door te voeren, zegt de Raad, is het opbouwen en versterken van het draagvlak in de samenleving cruciaal. Duidelijk moet worden gemaakt wat de klimaat- en energietransitie opleveren in termen van leefkwaliteit. "Daarbij valt te denken aan de verbetering van milieu en natuur, bescherming van de gezondheid, maar ook het voorkomen en tegengaan van zowel overstromingen als droogte", schrijft de Raad die niet in financiële winst, maar in 'kunnen leven' denkt. Wel noteert de Raad zorgvuldig dat de financiële "kosten en baten evenwichtig moeten worden verdeeld".
Om klimaatopwarming succesvol tegen te gaan, moeten volgens de Raad overheden, "(markt)partijen" en burgers samenwerken. Hoe? Dat moet gebeuren tussen "verschillende onderdelen van de samenleving, maar zeker ook binnen alle bestuurslagen van de overheid. De urgentie en complexiteit van klimaat- en energietransitie vraagt van de wetgever een samenhangend pakket van wetgeving waarbinnen stevige sturing, samenwerking en coördinatie plaatsvindt."
Dat zijn natuurlijk nog steeds een boel abstracte woorden die geen concreet antwoord geven op de vraag hoe een samenleving zich van zijn consumptieve houding waarin alles kon (vliegen, rijden, vlees eten, airco aan en verwarming in hele huis) binnen drie decennia ontwikkelt tot een samenleving waarin dat allemaal minder wordt en waarin mensen dat moeten leren accepteren. En waarin ondernemingen natuurlijk vanuit een andere houding hun diensten en producten moeten realiseren en de overheid daarvoor het begeleidende wettelijke kader moet opstellen.
Hoe dan? Daar moet een reëel plan voor komen. Dat is de uitdaging, zelfs als het irreëel lijkt, zegt de Raad in alle ernst.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
De Raad van State. Die van de topic, die Urgenda aaide.
Gisteravond in mijn dagblad 'Broeikasgassen naar nieuw record ondanks 'Parijs' .
Het artikel eindigt met:
"Veel van de uistoot in China is afkomstig van productie voor de westerse markt. Dat de uitstoot in de westerse landen ondanks de economische groei is gedaald komt mede doordat ze hun consumptiegoederen in China laten maken. Het illustreert hoe moeilijk het is om broeikassen daadwereklijk te te reduceren zonder een verandering van levensstijl" .
In min of meer gelijke bewoording werd een brief van mij een maand geleden niet geplaatst (*), wat me overigens niet frustreert. Blij het te lezen, omdat dat feit continue onder tafel wordt geschoven.
Het geeft tevens een antwoord op de vraag:
"Klimaatplan, hoe dan? Raad van State vraagt regering om reëel uitvoeringsplan"
De Raad van State had beter aan 'tante Urgenda gevraagd' wat het totale uitstoot in Nederland was INCLUSIEF verdorie de verdoken uitstoot, die HIER door import geconsumeerd wordt. Op mijn schrijven aan Urgenda vorig jaar, kreeg ik geen reactie, toen ik tante op dat aspect wees.
Het antwoord, hoe blind kan Europa zijn, blijft:
Import-restricties op alle goederen die niet voldoen aan een een door de EU opgelegde uitstootnorm in combinatie met restricties en importverbod op niet noodzakelijke consumptieartikelen. Werkt binnen 24uur na ingaan.
Wie een betere oplossing heeft; ik hoor het graag.
(*) Deze in alle onbescheidenheid, werd onlangs wel geplaatst.
Achtergrond: Nederland denkt te weinig Europees en zeker niet mondiaal.
Geldt voor beide issues.
#11 "We liggen aardig in een lijn". Dat klopt !
De verschillen liggen in de aanpak, maar het doel is het zelfde. En daar gaat het om.
Wat leuk Hans, je uitgebreide reactie. We liggen aardig op een lijn, lijkt het.
Een paar verduidelijkingen van mijn kant:
- onderweg vinden we wat anders uit. Ik hoop dat het snel gaat, maar het kan best duren. Dat geldt voor veel wat ik te berde breng. Maar ik laat me niet snel ontmoedigen.
- religie ben ik ook niet zo van. Ik hoop op iets dat minder dogmatisch is.
- individualisering is een lastige kwestie. Ik denk dat de globalisering ook iets van gezamenlijkheid veroorzaakt. Het is afwachten
-wishful thinking. Ja daar ben ik een protagonist van :-)
Ik bedoelde kleine localere (meer overzichtelijkere) eenheden.
#9 Merci, Jan-Peter.
Mijn reactie er op:
1. Kernenergie
- Vallen: we gaan echt in de kernenergie.
Voorlopig als alternatief voor hydrocarbons en verspilling van ‘rare earth metals’ een energie-medium dat zeker een vacuüm in kan vullen.
- Opstaan: onderweg vinden we wat anders uit.
Zal best, maar biedt op korte termijn weinig soelaas. We hebben een dringend en dwingend eco-probleem.
2. USA
- Vallen: Trump. Is inderdaad een bedreiging, Ook voor de wereldvrede, maar vooral voor ‘eenheid’ tussen volkeren en voor verlies van evenwicht tussen machtsblokken.
- Opstaan: Alexandria Ocasio-Cortez.
Mee eens. Tijd voor jongeren breekt aan; mooi voorbeeld het stemgedrag in Hongkong. In Europa moet het nog ontwaken, en beperkt het tot kleine groepen. Het scholierenprotest rook er naar, maar het moet van de jonge adolescenten (zoals in Hongkong) komen; niet van kinderen. Die bereiden zich voor met (goed) onderwijs. De gele hesjes was voornamelijk een onvrede-beweging; staat in schril contrast met de Hongkong jongeren.
3. EU-markt
- Vallen: Brexit. Is een bedreiging voor eenheid, ook militair en qua een open interne EU-markt.
- Opstaan: Een sterker Europa. De eensgezindheid tegen de Brexit geeft hoop, en dat is mooi, maar die eensgezindheid zie je niet terug in nationalistische tendensen die eerder sterker worden binnen de EU, dan zwakker. Tot en met geflirt met China (Italië, Balkan) toe.
4. Multinationals
- Vallen: macht van multinationals.
Is inderdaad een bedreiging. Daaronder reken ik niet alleen traditionele- en de software- en communicatie-internationals, maar zie een gevaar in de nieuwe consumenten-dealers/dumpers, die kwetsbare markten ongecontroleerd benaderen met dumping en handelsovereenkomsten verstoren. Groeit nog steeds. Monetair lukt het hen (nog) niet, maar ze staan ook gereed om zorgmarkten (verzekeringstechnisch) over te nemen. Ik vrees dat de wens de vader van de gedachte is, dat ze vallen. Grote bedreiging.
- Opstaan: kleine loyalere eenheden.
Het is me niet duidelijk, in welke perspectief je dat ziet.
5. Overheden
- Vallen: wantrouwen in instituties. Dat is inderdaad een bedreiging die niet snel omkeerbaar zal. Wantrouwen is op dit moment zelfs gerechtvaardigd door ontbreken van transparantie. Zie Nederland..
- Opstaan: transparantere democratie.
Dat is een hele moeilijke. Ik zie een zekere urgentie als noodzaak, en jij hoopt op een proces dat gaandeweg positief verloopt? Ik vind dat wishfull thinking. Democratie is een diffuus fenomeen. Goed functioneren van democratie vraagt om een bevolking die met zekere kennis van actuele- en toekomst-problematiek sturend meedenkt en kiest.
De laatste eeuw is het begrip ook nog besmet geraakt. Inmiddels verblijft bijna de helft van de wereldbevolking in ‘democratische volksrepublieken’. Een pracht van een begrip, dat stinkt.
Ik ben bang dat democratie opnieuw moet worden uitgevonden. Zeker in een tijd van spanning en een milieuproblematiek die tot ingrijpend handelen oproept.
6. Materialisme
- Vallen: materieel. Inderdaad: overconsumtpie, financiële tweedeling
- Opstaan: immaterieel. OK, maar niet in de zin van religie en gepredikte dwingende ethiek, maar dat welzijn ten alle tijd prevaleert boven materiele welvaart. Welzijn blijft per definitie wel altijd afhankelijk van primaire materiele zaken (voedsel, behuizing, zorg etc).
7. Individu
- Vallen: verdere individualisering. Begrijp ik niet, als je bedoeld dat het belang van het individu niet het sociaal-maatschappelijke mag overheersen, dan ja. Maar elk mens acteert, denk en existeert vanuit zijn eigen aanwezigheid. Wat hem niet van verantwoordelijkheid ontslaat (trilogie: De wegen der Vrijheid, Sartre)
- Opstaan: een mozaïek van kleine communities. De droom van mijn generatie, waar niet veel van gerealiseerd werd. Een communale maatschappij zal ook onderling binding behoeven en binding met de 'buitenwereld'. We zijn met te velen om communities self-supporting te laten bestaan. Communities mogen zich niet afkeren van rest; de gemeenschap. Hofjes van Eden, kunnen mogelijk prettig zijn, maar staan haaks op een bredere sociaal-maatschappelijke en globale verantwoordelijk.
Alle Menschen werden Brüder (sein). Niet letterlijk, maar dan wel in mondiaal-institutioneel verband.
Het lukte de Volkerenbond in het interbellum niet..
Natuurlijk is dat vaag Hans, anders was het er al. Voorbeeld van vallen: we gaan echt in de kernenergie. Opstaan: onderweg vinden we wat anders uit. Vallen: Trump. Opstaan: Alexandria Ocasio-Cortez. Vallen: Brexit. Opstaan: Een sterker Europa. Vallen: macht van multinationals. Opstaan: kleine loyalere eenheden. Vallen: wantrouwen in instituties. Opstaan: transparantere democratie. Vallen: materieel. Opstaan: immaterieel. Vallen: verdere individualisering. Opstaan: een mozaïek van kleine communities. Vallen: frons. Opstaan: glimlach :-)
Gert #8 , het enige systeem dat er achter zit is dat alles vergankelijk is en dat er een intrinsieke behoefte is om het leven te verbeteren (met, noem het, geluk, vreugde, liefde).
De meeste creativiteit en intelligentie wordt benut in de richting van "meer". Dat lijkt mij niet per ongeluk. Zit daar niet een systeem achter? Marx o.a. heeft daar wel eens wat interessants over geschreven. Iets met Kapitaal. Dat kapitaal, dat wil steeds meer, dat lijkt wel haast vanzelf te gaan. Je ziet het ook in de cijfers: het kapitaal accumuleert maar door. Dat is misschien een richting om iets aan te doen: de verhouding tussen kapitaal en arbeid.