3 min
Vandaag kwam het uitgelekte rapport over landgebruik van de IPCC eindelijk naar buiten. De kernboodschap van het comité van klimaatdeskundigen van de Verenigde Naties kun je eenvoudig in je hoofd prenten.
Mensen kappen de bossen. Daar zijn ze vooral vee- in plaats van mensenvoer op gaan verbouwen. Met de akkers gaan ze niet zorgvuldig om zodat de bodems zandwoestijnen worden. Groei stokt, meer kap is nodig en zo komt de natuurlijke vastlegging van CO2 in bomen, gewassen en de bodem uiteindelijk helemaal tot stilstand. Een kaalgekapt Paaseiland blijft over.
Dat is een kapitale fout, die klimaatopwarming door de verbranding van fossiele brandstoffen in een hogere versnelling zet. CO2 blijft in de atmosfeer hangen en kan geen plant, struik of boom meer worden.
Wie jonger is dan 50 krijgt ermee te maken
In bodem, bomen en gewas (én de oceanen) is - heel vereenvoudigend gezegd - 99% van de wereldvoorrraad CO2 vastgelegd; komt er meer in de atmosfeer dan verdwijnen de voor mensen gunstige klimaatomstandigheden op aarde. Toch gaan ze nog steeds mee door met kap en slecht landgebruik, terwijl ze onvermijdelijk zullen ontdekken dat ze in een extra opwarmend klimaat ook nog eens zonder eten komen te zitten. Wie jonger is dan 50 krijgt ermee te maken, voorspelt het IPCC.
Alles wat riekt naar meer landgebruik, minder natuur en meer bodems waar niets meer op wil groeien, is minstens zo schadelijk als een hoog niveau aan CO2 uitstoot uit industrie, mobiliteit en steden, zegt het VN-klimaatpanel met zoveel woorden. Het maakt immers de natuurlijke opslag van CO2 via de carbon cycle kapot. Als de CO2 die in gewas, bomen en de bodem is opgeslagen vrij in de atmosfeer blijft hangen, zijn de rapen pas goed gaar. Kijk maar naar het onderstaande filmpje.
Hans-Otto Pörtner, een van de trekkers van de IPCC Working Group die het rapport heeft geschreven, zegt op Nature dat hij niet wil voorschrijven hoe mensen moeten eten. Wel vindt hij het verstandig als ze door vleesminderen of stoppen met vlees hun landgebruik drastisch zouden reduceren. Het land dat daardoor vrijkomt kan volgens de IPCC voorzien in de biobrandstoffen waar we in Nederland inmiddels zo tegen zijn: het opstoken van biomassa in kolencentrales. Volgens het IPCC is dat haalbaar en eindigen we in onze energievretende wereld toch niet met een kaalgekapt Paaseiland.
Maar dan moet er wel snel wat gebeuren want we zijn eigenlijk al te laat. Dat zei de IPCC in een aantal eerdere rapporten ook al. En toch moet het op vrijwillige basis, terwijl nagenoeg alle VN landen de conclusies onderschrijven.
Het is alsof je een serie rampenfilms volgt. Gaandeweg ontdek je dat je zelf de hoofdrol speelt. Toch kijk je naar iedere nieuwe aflevering. Je neemt er doodgemoedereerd nog een nootje, stukje worst, blokje kaas en glas wijn bij en blijft kijken tot je de hele serie hebt gezien. Omdat - op een stel activisten na - vrijwel iedereen dat doet, weet je immers dat het niet waar kan zijn.
Afgelopen week schreef Elseviers klimaatscepticus-zonder-zo-te-willen-heten Simon Rozendaal dat klimaatopwarming toch ook naar zijn mening in belangrijke mate door mensen wordt veroorzaakt. Het kon immers ook een zelfstandig natuurverschijnsel zijn, beweren klimaatsceptici, want het klimaat verandert op een geologische tijdschaal voortdurend. Maar de vraag is volgens Rozendaal niet langer of mensen het klimaat laten opwarmen. Volgens hem is de nieuwe vraag wat er nu moet gebeuren. Volgens hem is het er snel doordrukken van windmolens, warmtepompen, zonnecellen en laadpalen niet de oplossing. Maar wat dan wel?
Veel minder consumeren, reizen, luxe en gemak, horen we vaak op Foodlog. Vooruit naar vroeger.
Nee hoor, zegt techniekfilosoof Bas Haring met de troost van z'n Plastic Panda's, dat is donkergroene nostalgie. De aarde en het ecosysteem kunnen best tegen een stootje.
Dat willen mensen die niet willen inleveren natuurlijk graag horen. Reken maar dat de grote meerderheid zo denkt.
Het IPCC heeft dan ook alweer een mooi rapport geschreven waarin opnieuw staat dat het nu echt hoogste tijd is om iets te gaan doen; en het werd ook nog eens onderschreven door bijna 200 landen, waaronder de VS en Brazilië met hun klimaatsceptische regeringen.
Koolstof-intensieve economie
Gaat de wereld nu de verwoestende consumptie van koolstof (C) minderen, op weg naar een ecologische economie? Welnee. Economische groei - de basis van onze maatschappijopvatting - verbiedt dat. We willen kunnen verdienen aan klimaatmaatregelen. Dat leidt vooral tot meer technologie die steeds meer energie en vervuilende grondstoffen nodig heeft voor het maken van zonnecellen, windmolens en accu's voor woningen, fabrieken, auto's, vrachtwagens en zelfs vliegtuigen en schepen.
We staan op de drempel van niet een koolstofarme, maar een koolstof-efficiënte economie waarin het gebruik van C drastisch wordt geïntensiveerd; dat is immers de echte betekenis van de 'kringloop-economie' en de 'kringlooplandbouw'. Met name Nederland omarmt de ontwikkeling van die nieuwe C-technologie (de zogeheten bio-based economy) op basis van elektrische energie omdat die nodig is om onze klimaatonvriendelijke import-exporteconomie draaiend te houden. Als de mensheid het redt wordt de aarde een ruimteschip, als het mislukt een Paaseiland.
Dit artikel afdrukken
Mensen kappen de bossen. Daar zijn ze vooral vee- in plaats van mensenvoer op gaan verbouwen. Met de akkers gaan ze niet zorgvuldig om zodat de bodems zandwoestijnen worden. Groei stokt, meer kap is nodig en zo komt de natuurlijke vastlegging van CO2 in bomen, gewassen en de bodem uiteindelijk helemaal tot stilstand. Een kaalgekapt Paaseiland blijft over.
Dat is een kapitale fout, die klimaatopwarming door de verbranding van fossiele brandstoffen in een hogere versnelling zet. CO2 blijft in de atmosfeer hangen en kan geen plant, struik of boom meer worden.
Wie jonger is dan 50 krijgt ermee te maken
In bodem, bomen en gewas (én de oceanen) is - heel vereenvoudigend gezegd - 99% van de wereldvoorrraad CO2 vastgelegd; komt er meer in de atmosfeer dan verdwijnen de voor mensen gunstige klimaatomstandigheden op aarde. Toch gaan ze nog steeds mee door met kap en slecht landgebruik, terwijl ze onvermijdelijk zullen ontdekken dat ze in een extra opwarmend klimaat ook nog eens zonder eten komen te zitten. Wie jonger is dan 50 krijgt ermee te maken, voorspelt het IPCC.
Biologisch vlees is al helemaal uit den bozeWat moet er gebeuren? De bekende riedel: (veel) minder vlees, meer plantaardig eten, geen voedsel meer verspillen (naar schatting 30% gaat wereldwijd verloren) en kleinere arealen voor de landbouw. Liefst zo klein en dus zo efficiënt mogelijk, ook al lezen hele volksstammen in het rapport vermoedelijk een pleidooi voor biologische landbouw. Nee dus, want die vergt meer land; biologisch vlees is al helemaal uit den boze.
Alles wat riekt naar meer landgebruik, minder natuur en meer bodems waar niets meer op wil groeien, is minstens zo schadelijk als een hoog niveau aan CO2 uitstoot uit industrie, mobiliteit en steden, zegt het VN-klimaatpanel met zoveel woorden. Het maakt immers de natuurlijke opslag van CO2 via de carbon cycle kapot. Als de CO2 die in gewas, bomen en de bodem is opgeslagen vrij in de atmosfeer blijft hangen, zijn de rapen pas goed gaar. Kijk maar naar het onderstaande filmpje.
Hans-Otto Pörtner, een van de trekkers van de IPCC Working Group die het rapport heeft geschreven, zegt op Nature dat hij niet wil voorschrijven hoe mensen moeten eten. Wel vindt hij het verstandig als ze door vleesminderen of stoppen met vlees hun landgebruik drastisch zouden reduceren. Het land dat daardoor vrijkomt kan volgens de IPCC voorzien in de biobrandstoffen waar we in Nederland inmiddels zo tegen zijn: het opstoken van biomassa in kolencentrales. Volgens het IPCC is dat haalbaar en eindigen we in onze energievretende wereld toch niet met een kaalgekapt Paaseiland.
Maar dan moet er wel snel wat gebeuren want we zijn eigenlijk al te laat. Dat zei de IPCC in een aantal eerdere rapporten ook al. En toch moet het op vrijwillige basis, terwijl nagenoeg alle VN landen de conclusies onderschrijven.
Als we het redden wordt de aarde een ruimteschip, als het mislukt een PaaseilandHet is en blijft een wonderlijk fenomeen. Gedrags- en eetverandering moet, het moet dringend maar niemand wordt verplicht.
Het is alsof je een serie rampenfilms volgt. Gaandeweg ontdek je dat je zelf de hoofdrol speelt. Toch kijk je naar iedere nieuwe aflevering. Je neemt er doodgemoedereerd nog een nootje, stukje worst, blokje kaas en glas wijn bij en blijft kijken tot je de hele serie hebt gezien. Omdat - op een stel activisten na - vrijwel iedereen dat doet, weet je immers dat het niet waar kan zijn.
Afgelopen week schreef Elseviers klimaatscepticus-zonder-zo-te-willen-heten Simon Rozendaal dat klimaatopwarming toch ook naar zijn mening in belangrijke mate door mensen wordt veroorzaakt. Het kon immers ook een zelfstandig natuurverschijnsel zijn, beweren klimaatsceptici, want het klimaat verandert op een geologische tijdschaal voortdurend. Maar de vraag is volgens Rozendaal niet langer of mensen het klimaat laten opwarmen. Volgens hem is de nieuwe vraag wat er nu moet gebeuren. Volgens hem is het er snel doordrukken van windmolens, warmtepompen, zonnecellen en laadpalen niet de oplossing. Maar wat dan wel?
Veel minder consumeren, reizen, luxe en gemak, horen we vaak op Foodlog. Vooruit naar vroeger.
Nee hoor, zegt techniekfilosoof Bas Haring met de troost van z'n Plastic Panda's, dat is donkergroene nostalgie. De aarde en het ecosysteem kunnen best tegen een stootje.
Dat willen mensen die niet willen inleveren natuurlijk graag horen. Reken maar dat de grote meerderheid zo denkt.
Het IPCC heeft dan ook alweer een mooi rapport geschreven waarin opnieuw staat dat het nu echt hoogste tijd is om iets te gaan doen; en het werd ook nog eens onderschreven door bijna 200 landen, waaronder de VS en Brazilië met hun klimaatsceptische regeringen.
Koolstof-intensieve economie
Gaat de wereld nu de verwoestende consumptie van koolstof (C) minderen, op weg naar een ecologische economie? Welnee. Economische groei - de basis van onze maatschappijopvatting - verbiedt dat. We willen kunnen verdienen aan klimaatmaatregelen. Dat leidt vooral tot meer technologie die steeds meer energie en vervuilende grondstoffen nodig heeft voor het maken van zonnecellen, windmolens en accu's voor woningen, fabrieken, auto's, vrachtwagens en zelfs vliegtuigen en schepen.
We staan op de drempel van niet een koolstofarme, maar een koolstof-efficiënte economie waarin het gebruik van C drastisch wordt geïntensiveerd; dat is immers de echte betekenis van de 'kringloop-economie' en de 'kringlooplandbouw'. Met name Nederland omarmt de ontwikkeling van die nieuwe C-technologie (de zogeheten bio-based economy) op basis van elektrische energie omdat die nodig is om onze klimaatonvriendelijke import-exporteconomie draaiend te houden. Als de mensheid het redt wordt de aarde een ruimteschip, als het mislukt een Paaseiland.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
In een oorlog werd grasland vaker omgezet in akkers. De opgeslagen reserves aan nutriënten en bodemkoolstof worden ten dienste van de oorlog aangewend. Bovendien is graan/boon wat een mens eet direct en via een dier indirect.
Ik weet het niet Peter. Mijn persoonlijke ervaring is dat je probleemloos met vlees kunt minderen. En zo bijzonder en uniek ben ik niet, dus wellicht ben je met een achterhoedegevecht bezig ;-) Het is ook allemaal niet zo zwart/wit. Wat Jaap van Duijn zegt: in 1970 aten we 39 kilo vlees en 80 kilo groenten, nu is dat omgekeerd. Maar hadden we het zo slecht in 1970?
#63, Ja die rekensom, die klopt wel, maar zonder dwang gaat het niet gebeuren:
Ook de Duitsers lieten trouwens hun vlees niet staan, dat lot was voorbestemd voor de onderworpen Nederlander.
Wij zijn nu niet onderworpen aan een bezetter, en ik denk ook niet dat de gemiddelde Nederlander zich laat afschepen met de 100 gram dierlijk eiwit per dag of zo, die dan rekenkundig althans, wel verantwoord zou zijn. Datzelfde geldt voor de gehele wereldbevolking.
Het concentreren op de oplossing door alleen productie van plantaardig eiwit te bepleiten is dus behalve een waarheid als een koe als het over efficientie gaat, :-) , toch een onbereikbaar ideaal.
Alleen al om de werkelijkheid, dat consumenten en machthebbers zich geen restricties op hun menu als gevolg van een "wetenschappelijk bewezen feit" als dit mantra van de vegans is, laten welgevallen.
Dan heb je nog de realiteit van arme en rijke landen, met dito consumenten, en iets dat " vrije wereldmarkt en handel " heet.........
Dus : Niet streven naar maximalisering van het aantal ratten door afleidend voeren, maar zorgen dat er evenwicht is tussen voedsel en populaties, en hun vervuiling met de natuur.
Voor dieren (dus ook voor de mens als zoogdier ) staat dat heel goed omschreven in de Habitatrichtlijn: "Grondgebruiker is verantwoordelijk voor instandhouding van inheemse beschermde soorten in onderling evenwicht en binnen de draagkracht van de biotoop waarin deze soorten voorkomen." Iedereen blèrt over de biodiversiteit van dieren, en wat we jegens dieren moeten doen, vooral de vegans doen dat, maar laten vervolgens om puur emotionele reden en egoisme zelf na zo te denken, te eten en te leven.
Ik lees het pleiten voor maximalisatie van voedsel beschikbaarheid voor de mens via uitsluitoing van vlees en vis zo, dat we blijkbaar over natuurlijke grenzen heen willen gaan om het aantal op eters (zie ratten), te maximaliseren ten koste van overige soorten en biodiversiteit....
Dat is een no- go area: Ook na het bereiken van dat maximum aan plantaardige eiwitproductie, (afgezien van de prijs die betaald wordt door overige culturen en soorten, en of plantaardig eiwit alleen voldoende voedingswaarde heeft), groeit de bevolking dan mee tot dat maximum aan draagkracht en de vervuiling is navenant. Behalve het milieu wordt ook het voedsel probleem zo dus niet opgelost.
Volgens mij is dit de grote lijn, en kleuren anderen binnen hun eigen lijntjes, dat is geen kunst. Dan heb je altijd gelijk met een wetenschappelijk bewezen feit binnen een deel probleemstelling, zoals die hier veel langskomen . Lijkt wel indrukwekkend voor leken , maar is een schijnoplossing, als je doordenkt..
Ook Jaap van Duijn, ex chef Robeco, gaat in zijn laatste column in op het IPCC-rapport. Als man van de grote lijnen, roept hij in herinnering dat een van de eerste maatregelen die de bezetter in 1940 trof, het afbouwen van de veestapel was. Motivatie: de inefficiënte omzetting van plantaardige eiwitten in dierlijke.
"En dus kromp de varkensstapel met 70% en bleef van het pluimvee nog 10% over. Van de koeien hoefde slechts 20% geslacht te worden, want kinderen moesten melk drinken. Bovendien konden koeien grazen op land die voor akkerbouw te drassig was."
Hij eindigt met de vraag of de afbouw dit keer wel zonder dwang kan.
PS: Franc Eric de door jou geciteerde regels is een mening van twee heren die zich in een ingezonden stuk verzetten tegen het standpunt dat de krant in een hoofdredactioneel commentaar innam n.a.v. het IPCC-rapport.
#60, JP, uit jouw NRC-artikel: "Biologische landbouw mag dan wel bijdragen aan een maatschappelijke behoefte die we ons in Nederland kunnen permitteren, maar voor wereldwijde voedselzekerheid en voor milieu en klimaat is het niet acceptabel als dogmatiek het denken vervangt."
Fijn zo. Het NRC is ook bezig met mantra's.