3 min
Jan Buining is het brein achter TastyBasics. Zijn bedrijf maakt onbewerkte graanproducten die houdbaar en dus duurzaam zijn maar, volgens hem, niet ongezond zijn zoals de vele houdbare Ultra Processed Foods die in groten getale op de schappen van supermarkten te vinden zijn. Hij is verbaasd over een pleidooi vóór fors bewerkt eten van de vermaarde Amerikaanse voedingsonderzoeker Kevin Hall, de man die nou juist overtuigend aantoonde dat we dikker worden van bewerkt voedsel.
Foodlog schreef over een publicatie van Kevin Hall in Cell Metabolism. Het artikel gaat in op de gedachte dat Ultra Processed Foods (UPF's) bijdragen aan de obesitas-epidemie. Daarover bestaat een groeiende consensus. Bewerkte grondstoffen leggen de basis voor het ontstaan van chronische ziekten op steeds jongere leeftijd. Het artikel meldt dat Hall niettemin waarschuwt voor het ‘uitbannen’ van Ultra Processed Foods.
Dat UPF's niet morgen uit de supermarkt te verbannen zijn, is een open deur. Gezien het povere betere aanbod is een algemeen verbod op de verkoop van UPF's in deze fase niet realistisch. Maar Hall gaat verder. Hij bepleit vooral meer onderzoek naar het toch kunnen toepassen van de UPF's. Daar gaan mijn wenkbrauwen spontaan van fronsen.
UPF’s waren de logische oplossing voor wat we tot voor kort zagen als het doel van de voedselproductie. Het ‘voorkomen van honger’, door veel in massa te maken en vooral veel calorieën. Koolhydraten laten zich in de akkerbouw uitstekend massaal produceren. Teelten van tarwe, zetmeelaardappelen, suikerbieten en mais zijn daar zelfs speciaal voor geoptimaliseerd. Deze landbouwgewassen zijn vervolgens de meest voorkomende basis voor ‘bewerkte ingrediënten’ zoals witte bloem zetmeel, suiker, maltodextrine etc. De calorieën worden daarmee geconcentreerd en bijna alle andere voedingsstoffen die nodig zijn om ons lichaam lang fit en gezond te houden, worden eruit geraffineerd. Hall bepleit dus in feite om deze van voedingswaarde gespeende grondstoffen niet maar zo ‘in de ban te doen’.
Hall voert daar een aantal redenen voor aan. Eén daarvan is prijs. UPF's zijn inderdaad medeverantwoordelijk voor goedkoper geworden voeding. Belangrijke externe kosten van UPF's met hun bewerkte grondstoffen laat hij buiten beschouwing. Gevolgen van ‘minder gezonde jaren’ en de stijgende collectieve ziektekosten die verbonden zijn aan de UPF’s, mogen niet buiten beschouwing worden gelaten. Daarnaast geldt nog iets anders als het gaat om prijs. De ’duurdere’ maar gezondere producten in de supermarkt, zijn niet wezenlijk duurder dan UPF’s door de hogere prijzen van onbewerkte grondstoffen. Onbewerkte grondstoffen met een veel hogere voedingswaarde en ‘verzadigingseffect’ kosten naar schatting hooguit 20- 25% meer.
Het feit dat gezonde voeding (nog) moet worden gemaakt in kleinere productiehoeveelheden heeft een veel grotere invloed op de kostprijs van gezonde voeding. Een andere grote invloed op de ‘prijs voor gezond’ is het feit dat supermarkten rekenen met marges in procenten en niet in centen.
Normale marge
Supermarkten verdienen op een gezond duurder product twee keer de marge van een ongezond product. Als supermarkten hun verantwoordelijkheid zouden nemen en niet méér aan een gezond artikel zouden willen verdienen dan aan een ongezond, dan zou dat veel meer effect opleveren dan het sturen op de goedkoopste grondstoffen en dus ‘lege calorieën’. Een normale marge in centen zou een lagere verkoopprijs betekenen. Dat zou weer betekenen dat het voor een grotere groep consumenten betaalbaar is. Dat zou vervolgens weer betekenen dat het productievolume aan gezonde producten toe kan nemen en dus de hogere kosten voor productie in lage hoeveelheden langzaam weg zou vallen.
Wie van die logica uitgaat, zou mogen concluderen dat de reden van het duurder zijn van gezonde producten voor 75-80% weg zou vallen. De lage kostprijs van UPF’s met goedkope bewerkte grondstoffen en veel verborgen kosten rechtvaardigt dus vooral geen extra investering in de doorontwikkeling van Ultra Processed Food met bewerkte grondstoffen.
Hall denkt dat met extra toevoegingen de UPF’s te verbeteren zijn. Na het bij bewerken ‘uitwassen’ van het rijke en zeer uitgebreide palet aan ‘van nature‘ aanwezige essentiële voedingstoffen, zouden we als een soort farmaceut weer een paar correcties kunnen doorvoeren door enkele micronutriënten terug toe te voegen, lijkt Hall te suggereren.
Als Hall zijn oor te luister zou leggen bij nutritionisten in de diervoederindustrie, dan kunnen zij hem uit de droom helpen. Decennialang heeft bijvoorbeeld de kalvermelkindustrie getracht de natuurlijke koemelk te vervangen door een mengsel van ‘niet zuivel’ vetten, eiwitten en koolhydraten. Na veel en gedegen onderzoek zijn acceptabele resultaten behaald, maar het resultaat was ook dat echte melk nooit perfect geëvenaard werd. Hetzelfde geldt voor de vervanging van vismeel in visvoer.
Terug naar humane voeding. Vele honderdduizenden jaren hebben we ons lichaam gevoed met onbewerkte producten. Alle voedingstoffen kwamen in ons lichaam. Denken dat we de lege calorieën van UPF's met bewerkte uitgeklede grondstoffen weer kunnen vullen met wat ‘toevoegingen’, is een hoogmoedige onderschatting van de genialiteit van de natuur.
Dit artikel afdrukken
Dat UPF's niet morgen uit de supermarkt te verbannen zijn, is een open deur. Gezien het povere betere aanbod is een algemeen verbod op de verkoop van UPF's in deze fase niet realistisch. Maar Hall gaat verder. Hij bepleit vooral meer onderzoek naar het toch kunnen toepassen van de UPF's. Daar gaan mijn wenkbrauwen spontaan van fronsen.
UPF’s waren de logische oplossing voor wat we tot voor kort zagen als het doel van de voedselproductie. Het ‘voorkomen van honger’, door veel in massa te maken en vooral veel calorieën. Koolhydraten laten zich in de akkerbouw uitstekend massaal produceren. Teelten van tarwe, zetmeelaardappelen, suikerbieten en mais zijn daar zelfs speciaal voor geoptimaliseerd. Deze landbouwgewassen zijn vervolgens de meest voorkomende basis voor ‘bewerkte ingrediënten’ zoals witte bloem zetmeel, suiker, maltodextrine etc. De calorieën worden daarmee geconcentreerd en bijna alle andere voedingsstoffen die nodig zijn om ons lichaam lang fit en gezond te houden, worden eruit geraffineerd. Hall bepleit dus in feite om deze van voedingswaarde gespeende grondstoffen niet maar zo ‘in de ban te doen’.
De lage kostprijs van UPF's met goedkope bewerkte grondstoffen en veel verborgen kosten rechtvaardigt dus vooral geen extra investering in de doorontwikkeling van Ultra Processed Food met bewerkte grondstoffenPrijs
Hall voert daar een aantal redenen voor aan. Eén daarvan is prijs. UPF's zijn inderdaad medeverantwoordelijk voor goedkoper geworden voeding. Belangrijke externe kosten van UPF's met hun bewerkte grondstoffen laat hij buiten beschouwing. Gevolgen van ‘minder gezonde jaren’ en de stijgende collectieve ziektekosten die verbonden zijn aan de UPF’s, mogen niet buiten beschouwing worden gelaten. Daarnaast geldt nog iets anders als het gaat om prijs. De ’duurdere’ maar gezondere producten in de supermarkt, zijn niet wezenlijk duurder dan UPF’s door de hogere prijzen van onbewerkte grondstoffen. Onbewerkte grondstoffen met een veel hogere voedingswaarde en ‘verzadigingseffect’ kosten naar schatting hooguit 20- 25% meer.
Het feit dat gezonde voeding (nog) moet worden gemaakt in kleinere productiehoeveelheden heeft een veel grotere invloed op de kostprijs van gezonde voeding. Een andere grote invloed op de ‘prijs voor gezond’ is het feit dat supermarkten rekenen met marges in procenten en niet in centen.
Normale marge
Supermarkten verdienen op een gezond duurder product twee keer de marge van een ongezond product. Als supermarkten hun verantwoordelijkheid zouden nemen en niet méér aan een gezond artikel zouden willen verdienen dan aan een ongezond, dan zou dat veel meer effect opleveren dan het sturen op de goedkoopste grondstoffen en dus ‘lege calorieën’. Een normale marge in centen zou een lagere verkoopprijs betekenen. Dat zou weer betekenen dat het voor een grotere groep consumenten betaalbaar is. Dat zou vervolgens weer betekenen dat het productievolume aan gezonde producten toe kan nemen en dus de hogere kosten voor productie in lage hoeveelheden langzaam weg zou vallen.
Wie van die logica uitgaat, zou mogen concluderen dat de reden van het duurder zijn van gezonde producten voor 75-80% weg zou vallen. De lage kostprijs van UPF’s met goedkope bewerkte grondstoffen en veel verborgen kosten rechtvaardigt dus vooral geen extra investering in de doorontwikkeling van Ultra Processed Food met bewerkte grondstoffen.
Denken dat we de lege calorieën van UPF's met bewerkte uitgeklede grondstoffen weer kunnen vullen met wat ‘toevoegingen’, is een hoogmoedige onderschatting van de genialiteit van de natuurPraat eens met diervoederexperts
Hall denkt dat met extra toevoegingen de UPF’s te verbeteren zijn. Na het bij bewerken ‘uitwassen’ van het rijke en zeer uitgebreide palet aan ‘van nature‘ aanwezige essentiële voedingstoffen, zouden we als een soort farmaceut weer een paar correcties kunnen doorvoeren door enkele micronutriënten terug toe te voegen, lijkt Hall te suggereren.
Als Hall zijn oor te luister zou leggen bij nutritionisten in de diervoederindustrie, dan kunnen zij hem uit de droom helpen. Decennialang heeft bijvoorbeeld de kalvermelkindustrie getracht de natuurlijke koemelk te vervangen door een mengsel van ‘niet zuivel’ vetten, eiwitten en koolhydraten. Na veel en gedegen onderzoek zijn acceptabele resultaten behaald, maar het resultaat was ook dat echte melk nooit perfect geëvenaard werd. Hetzelfde geldt voor de vervanging van vismeel in visvoer.
Terug naar humane voeding. Vele honderdduizenden jaren hebben we ons lichaam gevoed met onbewerkte producten. Alle voedingstoffen kwamen in ons lichaam. Denken dat we de lege calorieën van UPF's met bewerkte uitgeklede grondstoffen weer kunnen vullen met wat ‘toevoegingen’, is een hoogmoedige onderschatting van de genialiteit van de natuur.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Zie je Whatsapp.
Betrokken? Geloof ik direct. Maar het zou zo fijn zijn als we een gewoon gesprek over inhoud kunnen hebben. De term UPF's is ooit bedacht door epidemiologen zonder verstand van voedselproductie en een vooringenomen opinie over gezondheid vs processing. En als dan een relatieve nieuwkomer (ik heb eerder een artikel gezien van hem) die gewoon in processed food zijn werk heeft (en impliciet beweert geen UPF's en wel gezond eten te maken) dan vind ik dat 'gek'. Maar ik ben altijd geïnteresseerd om nieuwe mensen te ontmoeten. Dus ik zie zijn nummer graag!
Wouter, heb je Jan weleens ontmoet? Ik ken in hem een betrokken man.
Bel hem eens. Als je zijn nummer wilt, stuur ik het je.
Jan komt alleen een stukje schrijven als er wat reclame gemaakt moeten worden. Verder zie ik zelden of nooit een discussie of goede inzending van hem. Het zal een beetje lomp zijn. Maar aan deze lijn geef ik geen aandacht. Zie tevens ook reactie Joep.
TastyBasics: maakt onbewerkte graanproducten, dat is nogal wat. Een brood van de bakker is al bewerkt. Kijk ik naar Tasty Basics Brood lijnzaad, met name de ingrediëntenlijst, dan zijn een aantal ingrediënten al (licht) voorbewerkt voordat ze in het eindproduct terecht komen.
Nutri-score soms misleidend.
Tasty Basics brood wel gezond lijkt mij, maar Nutri-score kijkt echter niet naar de ingrediënten.
Dat het slechts een Nutri-score C heeft (vgl. Wasa Vollkorn Knäckebrot Nutri-score A), heeft zo te zien te maken met het hoge vetgehalte. Dit ondanks het feit dat de vetten van plantaardige oorsprong zijn (zaden).
Dit zien we ook bij Alnatura Bio Saaten Knäcke, Nutri-score C. Ook daar zijn het lijnzaad, Sesamzaad en Zonnebloem de boosdoeners die de Nutri-score naar rechts doet verschuiven.
De consument zou dus eerder voor een brood of cracker zonder noten of zaden kiezen.
Vgl. 'Pain Complet' A (volkorenbrood), 'Pain au Noix' C (idem met walnoten).
NOVA.
NOVA geeft meestal een 3 (gemiddeld) vanwege 'aliments transformés' (bewerkte ingrediënten).