4 min
Dit is een oproep tot verzet. Ons voedselsysteem maakt zichzelf van kant door onze ecosystemen kapot te maken en ons te vervreemden van de natuur. Aan ons de keus: gaan we tezamen ten onder aan ecodestructie of op weg naar een voedselsysteem dat draait om verbinding en rechtvaardigheid. Dat zegt Sjoerd de Koning, lid van Extinction Rebellion.
De wetenschap is duidelijk: we leven in de zesde massa-uitsterving. Nederland blinkt uit in het systematisch uitroeien van het leven om ons heen. In ons land is nog maar 15 procent van de oorspronkelijke biodiversiteit over. Ter vergelijking, over heel Europa is dat 40 procent. Eén van de grote boosdoeners is de industriële landbouw, die van Nederland een groene woestijn heeft gemaakt. Zit je in de trein, dan zie je een eindeloze monocultuur van Engels raaigras, af en toe een koe, maar de meeste van de 114 miljoen veedieren zul je niet buiten zien. Ga je met de auto, dan hoef je je voorruit zelden nog schoon te maken, want er zijn amper insecten om dood te rijden. Het stikstofdebacle is slechts een symptoom van een groeiziek voedselsysteem. Met vleesfabrieken en melkverwerkers produceren we in dit kleine landje zo veel melk en vlees dat we ongeveer driekwart exporteren. Om al die beesten te voeren kappen we het Amazonewoud voor het verbouwen van soja en blijven we hier in Nederland achter met de schijt. Het eten dat dit systeem wereldwijd produceert is eenheidsworst: 75 procent van al het voedsel bestaat uit 12 planten- en 5 diersoorten. Je hoeft geen kok te zijn om te constateren dat dit klaarblijkelijke culinaire armoede is en je hoeft geen ecoloog te zijn om te snappen dat dit een heel slecht idee is. De veerkracht van dit systeem is laag en de kans op voedselcrises door plagen groot. Dit systeem is een gevaar voor de voedselveiligheid door de beperkte genetische variëteit en de hoeveelheid gif is slecht voor onze bijen, ons oppervlaktewater en uiteindelijk onszelf. Dit voedselsysteem is dood.
Dit is een ongemakkelijke tijd om in te leven. Voor de meeste Nederlanders niet in fysieke zin, maar in mentale zin. Elke hap en stap die we nemen lijkt gedrenkt te zijn in vervuiling en uitbuiting. Het is niet meer te overzien hoe je als consument verstandige keuzes maakt die er niet voor zorgen dat de hele aarde naar de kolere gaat. Het volledige gewicht van deze collectieve crisis wordt op het individu gelegd. We zijn zowel de onderdrukker, als de onderdrukte. Met onze enorme voedselvoetafdruk onderdrukken we andere mensen, levende wezens en ecosystemen, dat is nu wel duidelijk. Maar we zijn ook de onderdrukten. Ooit waren wij kinderen van het land, we stonden in connectie met het leven om ons heen, maar dit is van ons afgenomen. We zijn losgetrokken van onze wortels; via urbanisatie en werkdruk afhankelijk gemaakt van supermarkten voor voedsel. Geen land om te verbouwen en geen tijd voor een connectie met het voedsel dat we eten. We staan ver weg van de boer en het natuurlijke. Deze disconnectie maakt naast voedsel ook de natuur consumeerbaar: we gaan dan een weekendje ‘de natuur in’. Dit gedachtegoed is totaal losgezongen van de realiteit. Het ontbreken van een diepere band met het leven om ons heen breekt ons op; ons mentale welzijn is afhankelijk van onze verbinding met de natuur. De manier waarop we ons voedsel verkrijgen en onze loskoppeling van de natuur maakt ons ziek. Dit voedselsysteem is dood.
In samenspraak komen met de natuur
Pas als we in gaan zien dat wij onderdeel zijn van de natuur, in plaats van ‘de natuur’ tegenover ‘de vooruitgang’ te zetten, zullen we de huidige problematiek van (stikstof)vervuiling, klimaatontwrichting en ecodestructie oplossen. Vele boeren hebben dit door en werken met de natuur, in plaats van de natuur als obstakel te zien. Bioboeren, kringlooplandbouw, voedselbossen, permacultuur, ecodorpen, guerilla-farming en natuurinclusieve landbouw. Voorbeelden genoeg om ons te inspireren hoe een verbonden toekomst eruit ziet. Moet iedereen weer boer worden en eigen eten verbouwen? Nee. Maar korte voedselketens zullen ons wel weer verbinden met ons voedsel en de natuur waaruit het voortkomt. Een overgang naar ecologische landbouw is een stap die we snel moeten nemen om het leven dat nog rest te beschermen. Als we kappen met het houden van belachelijke hoeveelheden dieren en voedselverspilling tegengaan, kunnen we onszelf voeden op een duurzame manier. Alleen als we weer in samenspraak komen met de natuur zullen we tot een systeem komen dat ons gezond en veilig kan voeden. Een voedselsysteem waarin verbinding en respect voor elkaar en het leven centraal staat.
Allemaal prachtig, maar als dit zo’n logische oplossing is, waarom blijven deze alternatieve vormen van voedselproductie dan in de niche? Het huidige voedselsysteem draait op subsidies en leningen die grootschalige boeren bevoordelen ten opzichte van kleine boeren. Intensivering en winstmaximalisatie staan centraal. Dit systeem stuurt aan op minder boeren en meer megastallen en monocultuur. Er is groot geld gemoeid met de bescherming van dit systeem. Eet daarom biologisch en/of van de boer uit de buurt, maar praat jezelf niet aan dat jouw aankopen het systeem gaan veranderen. Om dit collectieve probleem aan te pakken moeten we stoppen met denken als consumenten. Een beter milieu begint niet bij jezelf, maar bij collectieve actie. Samen kunnen we licht schijnen op wat fout is en eisen stellen aan de bescherming van het leven. We leven gelukkig in een democratie, maar dan moet je wel achter je computer vandaan komen. In verzet komen tegen de overheid die dit rotte voedselsysteem faciliteert en actief beleid voert om het leven om ons heen uit te roeien. Onze overheid brengt onze voedselveiligheid en gezondheid in gevaar en verzuimt daarmee haar zorgplicht. Het is ons recht (en tevens onze plicht) om in opstand te komen. Door op strategische manier de wet te overtreden en/of de status quo te onderbreken, geven we journalisten de kans om het verhaal van deze destructie te vertellen. De publieke opinie zal veranderen als de waarheid verteld wordt. Naarmate meer mensen beseffen dat het de mensen zijn die de macht in handen hebben, zullen we verder groeien en in staat zijn om business-as-usual zodanig te ontwrichten dat de overheid onze eisen zal inwilligen. In april zullen er wederom grootschalige disruptieve acties georganiseerd worden. Als jij ook snapt dat dit systeem een doodlopende weg is, sluit je dan – net als vele anderen – aan. Kom naar een lezing of ga langs bij een lokale groep in je dorp of stad. De uitbreiding van onze democratie, vrijheid en gelijkheid is vrijwel altijd voortgekomen uit opstanden, verzet en/of rebellie. Ook dit keer zal een opstand tegen de machthebbers nodig zijn om de volgende stap te zetten. Op naar een voedselsysteem dat draait om verbinding en rechtvaardigheid. Pak nu je kans om aan de juiste kant van de geschiedenis te staan.
Dit artikel afdrukken
Ook dit keer zal een opstand tegen de machthebbers nodig zijn om de volgende stap te zetten. Op naar een voedselsysteem dat draait om verbinding en rechtvaardigheid. Pak nu je kans om aan de juiste kant van de geschiedenis te staanOngemakkelijke tijd
Dit is een ongemakkelijke tijd om in te leven. Voor de meeste Nederlanders niet in fysieke zin, maar in mentale zin. Elke hap en stap die we nemen lijkt gedrenkt te zijn in vervuiling en uitbuiting. Het is niet meer te overzien hoe je als consument verstandige keuzes maakt die er niet voor zorgen dat de hele aarde naar de kolere gaat. Het volledige gewicht van deze collectieve crisis wordt op het individu gelegd. We zijn zowel de onderdrukker, als de onderdrukte. Met onze enorme voedselvoetafdruk onderdrukken we andere mensen, levende wezens en ecosystemen, dat is nu wel duidelijk. Maar we zijn ook de onderdrukten. Ooit waren wij kinderen van het land, we stonden in connectie met het leven om ons heen, maar dit is van ons afgenomen. We zijn losgetrokken van onze wortels; via urbanisatie en werkdruk afhankelijk gemaakt van supermarkten voor voedsel. Geen land om te verbouwen en geen tijd voor een connectie met het voedsel dat we eten. We staan ver weg van de boer en het natuurlijke. Deze disconnectie maakt naast voedsel ook de natuur consumeerbaar: we gaan dan een weekendje ‘de natuur in’. Dit gedachtegoed is totaal losgezongen van de realiteit. Het ontbreken van een diepere band met het leven om ons heen breekt ons op; ons mentale welzijn is afhankelijk van onze verbinding met de natuur. De manier waarop we ons voedsel verkrijgen en onze loskoppeling van de natuur maakt ons ziek. Dit voedselsysteem is dood.
In samenspraak komen met de natuur
Pas als we in gaan zien dat wij onderdeel zijn van de natuur, in plaats van ‘de natuur’ tegenover ‘de vooruitgang’ te zetten, zullen we de huidige problematiek van (stikstof)vervuiling, klimaatontwrichting en ecodestructie oplossen. Vele boeren hebben dit door en werken met de natuur, in plaats van de natuur als obstakel te zien. Bioboeren, kringlooplandbouw, voedselbossen, permacultuur, ecodorpen, guerilla-farming en natuurinclusieve landbouw. Voorbeelden genoeg om ons te inspireren hoe een verbonden toekomst eruit ziet. Moet iedereen weer boer worden en eigen eten verbouwen? Nee. Maar korte voedselketens zullen ons wel weer verbinden met ons voedsel en de natuur waaruit het voortkomt. Een overgang naar ecologische landbouw is een stap die we snel moeten nemen om het leven dat nog rest te beschermen. Als we kappen met het houden van belachelijke hoeveelheden dieren en voedselverspilling tegengaan, kunnen we onszelf voeden op een duurzame manier. Alleen als we weer in samenspraak komen met de natuur zullen we tot een systeem komen dat ons gezond en veilig kan voeden. Een voedselsysteem waarin verbinding en respect voor elkaar en het leven centraal staat.
De publieke opinie zal veranderen als de waarheid verteld wordtStoppen met denken als consumenten
Allemaal prachtig, maar als dit zo’n logische oplossing is, waarom blijven deze alternatieve vormen van voedselproductie dan in de niche? Het huidige voedselsysteem draait op subsidies en leningen die grootschalige boeren bevoordelen ten opzichte van kleine boeren. Intensivering en winstmaximalisatie staan centraal. Dit systeem stuurt aan op minder boeren en meer megastallen en monocultuur. Er is groot geld gemoeid met de bescherming van dit systeem. Eet daarom biologisch en/of van de boer uit de buurt, maar praat jezelf niet aan dat jouw aankopen het systeem gaan veranderen. Om dit collectieve probleem aan te pakken moeten we stoppen met denken als consumenten. Een beter milieu begint niet bij jezelf, maar bij collectieve actie. Samen kunnen we licht schijnen op wat fout is en eisen stellen aan de bescherming van het leven. We leven gelukkig in een democratie, maar dan moet je wel achter je computer vandaan komen. In verzet komen tegen de overheid die dit rotte voedselsysteem faciliteert en actief beleid voert om het leven om ons heen uit te roeien. Onze overheid brengt onze voedselveiligheid en gezondheid in gevaar en verzuimt daarmee haar zorgplicht. Het is ons recht (en tevens onze plicht) om in opstand te komen. Door op strategische manier de wet te overtreden en/of de status quo te onderbreken, geven we journalisten de kans om het verhaal van deze destructie te vertellen. De publieke opinie zal veranderen als de waarheid verteld wordt. Naarmate meer mensen beseffen dat het de mensen zijn die de macht in handen hebben, zullen we verder groeien en in staat zijn om business-as-usual zodanig te ontwrichten dat de overheid onze eisen zal inwilligen. In april zullen er wederom grootschalige disruptieve acties georganiseerd worden. Als jij ook snapt dat dit systeem een doodlopende weg is, sluit je dan – net als vele anderen – aan. Kom naar een lezing of ga langs bij een lokale groep in je dorp of stad. De uitbreiding van onze democratie, vrijheid en gelijkheid is vrijwel altijd voortgekomen uit opstanden, verzet en/of rebellie. Ook dit keer zal een opstand tegen de machthebbers nodig zijn om de volgende stap te zetten. Op naar een voedselsysteem dat draait om verbinding en rechtvaardigheid. Pak nu je kans om aan de juiste kant van de geschiedenis te staan.
Sjoerd de Koning schrijft op persoonlijke titel als lid van Extinction Rebellion.
Hij schoof eerder dit jaar bij De Wereld Draait Door aan tafel om te praten over de wereldwijde klimaatprotesten.
Hij schoof eerder dit jaar bij De Wereld Draait Door aan tafel om te praten over de wereldwijde klimaatprotesten.
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Vakantie of winterslaap, ik heb mijn tijd goed besteed, veel gestudeerd.
Wat betreft oud-jong kan menigeen een voorbeeld nemen aan de niet aflatende inzet en het geduld waarmee Noam Chomsky zijn visie op de wereld uitlegt aan de jeugd:
Noam Chomsky: The Alien perspective on humanity - Jung & Naiv
Alles passeert de revue en zijn conclusie is, actie! ''Organized collective action to deal with the root of the problem''.
Frank Eric, zou het kunnen zijn dat we ons ondanks alles aan het voorbereiden zijn op de omslag?
Of zoals de Indiase goeroe Shri Nisargadatta Maharaj (1897-1981) het stelt:
"Alleen de voorbereiding loopt geleidelijk, maar de verandering is plotseling en totaal. Geleidelijke verandering brengt je niet naar een nieuw niveau van bewustzijn. Om alles los te laten heb je moed nodig"
Je kan wel zien dat we nog niet zover zijn.
Met mij valt heel goed te praten, Hendrik.
#191, Jan Peter, jouw 1 t/m 6 is de factor 'mens', als ik het zo stellen mag. Inderdaad stelde ook Diamond (die van 'Collapse') dat als deze factor dysfunctioneerde, samenlevingen een hoge kans hadden om te verdwijnen. Jij stelt dat die factor min of meer in orde is. Er zijn echter ook andere factoren, die meespelen, Kingsnorth heeft die genoemd. In 'Strijd tegen klimaatcrisis had zin toen ie nog te winnen was (in 1988)' stelt Franzen zelfs dat er geen houden meer aan is. Met die factoren gaat het niet goed (klimaat is er één, vernietiging biosfeer/degradatie biodiversiteit een andere). Als het complex mens/samenleving goed zou functioneren naar zijn omgeving, de aarde, dan zou ze allang op die andere factoren hebben gaan inwerken. Het tegenovergestelde is het geval.
Naar de zwartrugfluitvogel luisteren, die in brandend Australie een brandweersirene nadoet, doen we ook al helemaal niet. Eva Meijer vindt belangrijk dat we dat wel doen, want de wereld en onze verhouding daartoe zijn in crisis. 'Luisteren' waarom er daar een zinkviooltje groeit doen we ook helemaal niet.
Met Jan Peter had hij anders goed kunnen praten!