Vergeleken met de zwartepietendiscussie valt het gebruikelijke sinterklaasgekrakeel dit jaar in het niet. Dan doel ik uiteraard op de pepernoten-kruidnotenkwestie. Sinds jaar en dag heerst er spraakverwarring over, terwijl het echt heel eenvoudig is. Kruidnoten zijn die kleine, brosse halve bolletjes die naar speculaas smaken. Pepernoten zijn die taaie lichtbruine bonken met anijsaroma. Ze lijken in de verste verte niet op elkaar, dat zul je met me eens zijn. Gek genoeg worden kruidnoten wel vaak pepernoten genoemd, andersom nooit.

Enfin, het is elk jaar weer een heikel gedoe waarbij het volk in twee kampen uiteenvalt: de scherpslijpers zoals ik die vinden dat je een tomaat toch ook geen paprika noemt en een kip geen kalkoen, versus de ach-jongens-wat-maakt-het-allemaal-toch-uit-types. Maar als culinair auteur heb je de plicht om het lichtende voorbeeld te geven, dus ik blijf hardop corrigeren waar nodig.

'Kant-en-klaar kruidnotendeeg'
Een geluk bij een ongeluk: dit jaar heb ik die rare pakjes met ‘kant-en-klaar kruidnotendeeg’ niet meer gesignaleerd in de supermarkt. Een paar jaar geleden dook het ineens op: deeg waar je alleen nog bolletjes van hoefde te rollen om ze vervolgens in de oven te schuiven. Wonderlijk, want dan kun je toch net zo goed meteen een zak kruidnootjes aanschaffen? De lol van zelf bakken, zeker met kinderen, is toch juist gelegen in het kliederen en kneden? Dat is nog educatief verantwoord ook, om ze te laten ervaren hoe je van een berg onwaarschijnlijke ingrediënten ineens iets heel lekker eetbaars maakt. En moeilijk is het ook al niet. Daarom voor alle grote en kleine thuisbakkers hierbij het zelfmaakrecept voor kruidnootjes. Géén pepernoten dus.

Recept
Verwarm de oven voor op 175 °C. Snij 150 g boter (echte boter uiteraard, geen margarine) in stukjes en doe in een kom, samen met 250 g zelfrijzend bakmeel, 125 g bruine basterdsuiker, 10 g speculaaskruiden of koekkruiden*, 4 eetlepels melk, een snufje zout en eventueel een klein beetje versgemalen peper uit de molen. Kneed goed door elkaar tot een soepel deeg, voeg een lepeltje extra melk toe als de boel uit elkaar blijft vallen. Maak er kleine bolletjes van, formaat knikker. Leg ze iets uit elkaar op een met bakpapier beklede de bakplaat en duw ze een klein beetje plat, dan rollen ze niet alle kanten op zodra je de plaat in de oven schuift. Bak ze in 15-20 minuten gaar en bros.

Speculaaskruiden zelf maken:
* Het verschil tussen speculaaskruiden en koekkruiden is dermate subtiel dat het nauwelijks valt uit te leggen, laat staan te proeven. Kennelijk waren de specerijenfabrikanten er zelf ook wel klaar mee, zij noemen hun busjes nu vaak simpelweg ‘koek- en speculaaskruiden’.

Wil je het zelf eens zelf proberen? Breek/knip 15 kardemompeulen open en laat de zwarte zaadjes in de vijzel vallen. Doe 4 kruidnagels en ½ theel anijszaad (pas op, dat gaat snel overheersen) erbij en stamp fijn. Roer er 2 volle theelepels kaneel, 1 volle theelepel gemberpoeder (djahé), 1 volle theelepel korianderpoeder (ketoembar), 1 volle theelepel versgemalen witte peper en 1 volle theelepel versgeraspte nootmuskaat door. De hoeveelheid is ruim voldoende voor dit kruidnootjesrecept, bewaar de rest in een afgesloten potje.

Meer van Karin vind je op haar website www.kokenmetkarin.nl.

Fotocredits: Karin Luiten
Dit artikel afdrukken