Al vorig jaar maakte het kabinet bekend het lage btw-tarief te willen verhogen van 6% naar 9%. Het plan leidde tot verzet van wetenschappers, artsen, brancheorganisaties en consumentenorganisaties. Een hogere btw op groente en fruit - dat nu nog onder het lage tarief valt - zal het voor veel Nederlanders nog moeilijker maken gezond te eten, zo klinkt het.

Nederlanders eten te weinig groente en fruit, met name in de lagere inkomensgroepen. We behoren zelfs tot de hekkensluiters van Europa. De als 'fruittaks' beleefde nieuwe btw-behandeling van vers voedsel maakt het, denken critici, voor deze mensen nóg moeilijker genoeg natuurlijke vezels en micronutriënten binnen te krijgen.

Tijdens het Voedingsdebat afgelopen week in de Tweede Kamer zei minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit dat "een uitzondering voor gezond voedsel vanwege Europese regels onmogelijk is", schrijft het AD. Ook stelde Schouten dat het helemaal niet zeker is dat consumenten minder gezond eten kopen als de btw omhoog gaat. Daarvoor verwees de minister naar een onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving, dat uit zou wijzen dat "het 'niet heel effectief' is om gedrag van consumenten te sturen via de btw".

We hebben geen onderzoek gedaan naar het effect van een btw-verhoging op de groente- en fruitconsumptie
PBL-Onderzoek ging over vlees
Klein probleempje: het onderzoek van het PBL gaat niet over groente en fruit, maar over vlees. In de krant zegt PBL-onderzoeker Henk Westhoek dat "de verhoging van het btw-tarief naar onze verwachting beperkt effect heeft op de vleesconsumptie. Voor vlees wordt de uitspraak van de minister dus onderbouwd door ons onderzoek, maar we hebben geen onderzoek gedaan naar het effect van een btw-verhoging op de groente- en fruitconsumptie."

Reden voor SP-Kamerlid Frank Futselaar om een onafhankelijk onderzoek te vragen naar de effecten van de btw-verhoging op groente en fruit. Volgens hem krijgen de Europese lidstaten de komende jaren meer speelruimte in het btw-stelsel en zou Nederland kunnen inspelen op die ontwikkeling. Of dat wil lukken is maar de vraag; in maart schreef staatssecretaris Menno Snel (Financiën) al aan de Tweede Kamer dat het vanuit fiscaal oogpunt niet mogelijk is een uitzondering te maken voor groente en fruit, omdat deze vaak als basisingrediënten dienen voor samengestelde producten.

'Goedkoper maken gezond eten werkt'
Ook hoogleraar Volksgezondheid Jaap Seidell komt aan het woord. Volgens hem zijn er 'talloze onderzoeken' waaruit blijkt dat de hoge prijs van groente en fruit voor mensen met een lager inkomen een belemmering vormt. "In eigen onderzoek hebben we de prijs van groente en fruit verlaagd, juist in supermarkten waar veel mensen met een laag inkomen komen. Daar zag je dat mensen per gezin tot wel een kilo meer groenten mee naar huis namen. Best veel", aldus Seidell. "Supermarkten snappen het al heel lang: lagere prijzen werken."

Voedselwaakhond foodwatch is bondig: "onverteerbaar", klinkt het in een tweet.


Dit artikel afdrukken