Mac van Dinther is journalist. Hij is niet te beroerd om zijn overtuiging dat biologische landbouw kan en moet te onderzoeken. Voor de rubriek Kijk verder in de Volkskrant, toog hij naar Oostenrijk, het biologische paradijs van Europa om te kijken of Nederland iets van het land kan leren. 25% van de landbouw is daar biologisch. In Nederland maar 3%.

Hoe komt dat en is het goed voor de boeren?

In Wat kan Nederland leren van Oostenrijk ontdekt Van Dinther dat Oostenrijkse boeren met, in verhouding tot Nederland, slechts een paar legkippen en geholpen met gerichte subsidies toch in een prachtig chalet met een elektrische Jaguar voor de deur kunnen wonen.

Maar het dreigt mis te gaan.

De subsidies hebben zoveel productie opgeleverd dat Oostenrijkse bioboeren moeten exporteren, terwijl de prijzen in eigen land dalen door het overaanbod in eigen land. Zelfs onder het meest bio-minded publiek van Europa is de vraag te laag om de eigen productie op te eten. Grote supermarkten hebben dan ook geen enkele moeite om de prijs omlaag te duwen en dat mooie chalet en die milieuvriendelijke auto weer onbetaalbaar te maken. Omdat niet iedereen altijd biologisch wil, importeert het land bovendien gangbare producten uit het buitenland.

Van Dinther ontdekt voorts wat commercieel-economen al decennia zeggen. Boeren moeten consortia leren vormen die de productie beheersen. Subsidies verknoeien de prijs als er geen centrale productieaansturing, verkooporganisatie en liefst zelfs merken tegenover staan.

Dat van die merken leert hij van een wijnboer, de sector met vermoedelijk veruit de meeste merken ter wereld. Een consument heeft iets meer nodig dan alleen de naam 'biologisch' om het product van boer X of de samenwerkende groep boeren Y uit de massa te vissen. Datzelfde geldt natuurlijk ook voor gangbare boeren, bijvoorbeeld diervriendelijke die - omdat ze uitsluitend gebruik maken van circulair en dus ook niet-biologisch voer - juist afzien van biologisch. De echte les is dan ook dat boeren niet alleen goed voor hun land en dieren moeten zorgen, maar ook succesvolle merken en handelsorganisaties moeten leren maken die hun product herkenbaar en gewild maken.

Op twitter ging het ongenuanceerd los. Daar denken geleerde commentatoren dat landbouw alleen een kwestie van ecologie en genoeg voor iedereen is. Ecomodernist Hidde Boersma deed alsof het biologische succes een kwestie van Alpenweide-sponsoring is omdat daar anders helemaal niets meer wordt geproduceerd. Onjuist, vertelt hem een Nederlandse biologische boer. Gangbare akkerbouwer Johan Emmens wijst op de gangbare importen van Oostenrijk.
Van Van Dinther hebben ze nu kunnen leren dat het ook om bedrijfseconomisch en commercieel inzicht gaat en dat ook overheden moeten leren goed met de markt om te gaan als ze daarin met subsidies interveniëren. Het is tijd om te gaan luisteren naar de wetten van de commerciële economie.


  • Deel
Druk af