Het einde van de oer-Hollandse eetgewoonten is in zicht, nu jongeren in hoog tempo ‘ontkoken’. Dat blijkt uit de Beleidsmonitor 2021–2025 van FoodService Instituut Nederland (FSIN). Millennials (25–40 jaar) en Generatie Z (18–24 jaar) bestellen of gaan uit eten, als gevolg van de hoge tijdsdruk die ze in het dagelijks leven ervaren. Zelf koken is weer een extra 'taak'. De state of mind wint het bij hen van de state of wallet.
Sinds 2003 monitort het FSIN iedere 2 jaar het consumentengedrag en de foodmarkt bij een panel van 6.000 mensen. Het beeld uit de jongste editie toont dat Nederlanders over de hele linie meer tijdsdruk ervaren, geen zin hebben om te koken, maar het wel belangrijk vinden om gezond, lekker én gezellig te eten.
Uit de Beleidsmonitor blijkt ook dat millennials en GenZ eten een belangrijke vorm van ontspanning vinden. Eten is naast goede brandstof ook gezellig en een afleiding voor de (verhoogde) stress die ze ervaren. 'Babyboomers' (56–75 jaar) zien eten eerder als functioneel dan als een gezelligheidsaangelegenheid. Maar ook Babyboomers hebben het gevoel minder tijd te hebben om te koken en eten meer eenpersoons kant-en-klaar maaltijden.
Naar verwachting zullen vooral millennials en GenZ de omzet in de horeca snel omhoog jagen zodra de horecamaatregelen van tafel gaan. Zij willen hun gemiste gezelligheid kunnen inhalen. Volgens FSIN gaan Nederlanders in 2025 ongeveer €3.800 per persoon uitgeven aan uit eten, ofwel €12 miljard in totaal. In 2020 daalden de uitgaven aan uit eten (na een jarenlange stijgende lijn) naar €3.230 per Nederlander.
FSIN - FSIN Podcast: hoofdlijnen Beleidsmonitor 2021/2025
Sinds 2003 monitort het FSIN iedere 2 jaar het consumentengedrag en de foodmarkt bij een panel van 6.000 mensen. Het beeld uit de jongste editie toont dat Nederlanders over de hele linie meer tijdsdruk ervaren, geen zin hebben om te koken, maar het wel belangrijk vinden om gezond, lekker én gezellig te eten.
Uit de Beleidsmonitor blijkt ook dat millennials en GenZ eten een belangrijke vorm van ontspanning vinden. Eten is naast goede brandstof ook gezellig en een afleiding voor de (verhoogde) stress die ze ervaren. 'Babyboomers' (56–75 jaar) zien eten eerder als functioneel dan als een gezelligheidsaangelegenheid. Maar ook Babyboomers hebben het gevoel minder tijd te hebben om te koken en eten meer eenpersoons kant-en-klaar maaltijden.
Naar verwachting zullen vooral millennials en GenZ de omzet in de horeca snel omhoog jagen zodra de horecamaatregelen van tafel gaan. Zij willen hun gemiste gezelligheid kunnen inhalen. Volgens FSIN gaan Nederlanders in 2025 ongeveer €3.800 per persoon uitgeven aan uit eten, ofwel €12 miljard in totaal. In 2020 daalden de uitgaven aan uit eten (na een jarenlange stijgende lijn) naar €3.230 per Nederlander.
Mark Soetman en Jos Hugense zoals jullie weten is mijn opleiding “chemie” aan TUDelft. Begin jaren negentig leerde ik daar van de professoren organische chemie: kei zonde om aardolie derivaten te verbranden voor warmte of transport. Als je er dan toch nog iets nuttigs mee wilt doen: maak er plastic van. En vergis je niet, papier maken is ook vreselijk. De richting die we dus op moeten gaan : alleen OPP en PET (of zo), stoppen met al die designer plastics, geen multi-foil laminaten, en statiegeld op elke gram plastic. Als je het terugbrengt kan het, hergebruiken als verpakking, of als bermpaal. Daarna verbranden in een AVR voor elektra. De plastic soep in de zee is vreselijk, net als alle micro en nano-deeltjes.
Maar ik vind groei naar 10 miljard ook vreselijk.
Ik vind hout bij stook vreselijk.
Den Haag vind ik vreselijk (zeker nu rondom Covid).
De vraag is, waar maak je de meeste impact (buiten geen kinderen produceren).
Jos, ik zal eens kijken hoe de verdeling is. Ik kan me voorstellen dat er veel plastic naar eet-verpakkingen gaat, maar of die toepassing op 1 staat? Ik weet het niet.
Jos #10, sterker nog: de grote raffinaderijen verleggen hun focus naar plastics. Peak oil is ook in economische zin nu geweest, dus zoeken ze de groeimarkt. Het beslag maïs of ander oliehoudend gewas ten behoeve van shelf life zal dus nog wel even voortgaan. Het zou enorm helpen als er niet 37 verschillende soorten plastics gebruikt zouden worden in verpakkingen van voedsel. Dat zou internationaal af te spreken zijn. Max drie en niet in combinatie met elkaar. Shelf life is belangrijk, maar het kent grenzen.
Wouter, voor wat illustratieve cijfers heb ik nog even onze plastics productie opgezocht, niet alleen voor voedsel natuurlijk, maar toch. Bijna verviervoudigd sinds 1975. en nog steeds hard stijgend. We recyclen ons een ongeluk, maar we maken MEER plastics.... onze hang naar langere shelf life, logistics, veiligheid en convenience heeft een prijs.
Voor jouw piepers zal dat best gelden Wouter. Maar geldt dat ook voor mijn voorverpakte avocado salade, gecombineerd met een carpaccio van Iers rundvlees, mijn Asperges met Schotse gerookte zalm en daarbij separaat verpakte gesmolten botersaus en krielaardappeltjes, dit alles verpakt in een attractieve meeneemtas en dito warmte isolerende plastic verpakkingen en keurig met de auto voor de deur gebracht? Want dat eten wij namelijk straks. We krijgen er ook nog een glanzende menukaart bij voor de volgende keer. Want daar hadden we het over, niet meer thuis koken. En wij zijn natuurlijk net zo decadent als ieder ander. Een fantasiewereld dus, en maar denken dat we met een zak aardappelen uit het koelschap duurzaam aan het eten zijn. Maar dat is niet de werkelijkheid. In werkelijkheid kopen we 75g sla in een plastic zak, of 100 gram Italiaanse ham in een joekel van plastic. Of 100g frambozen uit Spanje in een plastic ding waar vooral veel lucht in zit. De appels kopen we in krimpverpakking en een schroevendraaier in een blister. Door dat plastic in je plasticbak te gooien sus je je geweten, net als met die elektrische auto, of met tegen Hans Dagevos zeggen dat je veeel minder vlees eet. Maar het is gewoon niet waar. Ons verbruik van energie stijgt, onze verpakkingsstroom blijft hetzelfde, net als onze vleesconsumptie. Onze mobiliteit stijgt, onze vervoersstromen nemen toe. Een steeds complexere wereld inderdaad, garantie voor meer gebruik van resources. Het woord minder komt voorlopig in niemands woordenboek voor. En dat betekent dat we dweilen met de kraan open.
Natuurlijk leven we in een fantasie wereld Jos.
Maar we leven ook in een steeds complexere wereld waarbij je niet vooraf altijd kunt inschatten wat ‘beter is’. Miranda en ikzelf zijn gek op stamppotten (en zuurkool). Maar piepers zelf snijden en blancheren dat doen we niet. De zak met 800 a 1000 gram komt echt van Schaap of Celavieta vandaan, het dunne laagje plastic gaat in de plastic bak. Zuurkool komt van Kramers vandaan, en de gesneden en gewassen boerenkool van Vezet of Hessing. Ik heb in mijn bijna 25 jarige carrière hier vaak aan mogen rekenen, maar je kunt echt beter een fabriek voor velen het werk laten doen, dan zelf thuis.
Nu maak ik me niet zo heel druk om dat eetsysteem. In tegenstelling tot enkele activisten die graag becijferen dat eten tot 1/3 van de emissies CO2 verantwoordlijk zijn, denk ik dat het gros van het eetsysteem niet zo heel erg onduurzaam is. Vliegen, autorijden, je huis verwarmen en zo wat meer zijn de grote ‘slurpers’. Minder vlees is wel een goed richting, iets minder ook, en minder verspillen is altijd goed.
Het wel of niet ont-koken, wel of niet processed food. Het zit in de marge, de roze olifant in de kamer : alles wat van aardolie, aardgas, steenkolen komt. Inderdaad ook onze zeldzame metalen in onze spulletjes (elk jaar een nieuwe iPhone?). En veel kinderen. En hoge consumptie.
Voor het hele eetsysteem zijn de grote vier:
- meer plantaardig en minder dierlijk.
- simpelere verpakkingen die ook we hergebruikt kunnen worden.
- elektrificatie van alle processen (en lagere temperatuur).
- minder voedselverspilling (BTW naar 21%?)
Heel veel meer zie ik niet. Althans, rondom de grote thema’s.
Bloggen en vloggen, nadruk leggen op korte keten of thuis eten, allerlei appjes. Veel vermaak, plezier. Maar impact vol? Neen daar geloof ik niet zo in. Maar zoals je al schrijft, we leven allemaal in een fantasie wereld.