3 min
Tijdens Foodlogs cursus Food Interaction discussieerden tuinder en versvoorvechter Rob Baan en hoogleraar voedingsmiddelentechnologie Tiny van Boekel over de vraag 'zijn verse producten gezonder dan houdbare?'
Naar aanleiding van een interview met Van Boekel in het AD ontstond een hevige discussie over verse en geconserveerde voeding. Is houdbaar 'meuk' en vers het gezonde walhalla?
Volgens een kok moest Van Boekel worden 'opgehangen' omdat hij houdbaar als gezond en zelfs veiliger verdedigde. De discussie vatte vlam op Foodlog en werd door RTL Late Night opgedist als controverse.
Levensmiddelentechnoloog Tiny van Boekel en tuinder Rob Baan gingen op TV met elkaar in gesprek. Beiden hadden het gevoel het gesprek onvoldoende genuanceerd te hebben kunnen voeren. Daarom nodigde Foodlog de beide heren uit om het gesprek bij Foodlogs cursus Food Interaction voort te zetten.
Geen (on)gezonde producten, maar (on)gezonde patronen
Van Boekel kreeg donderdagmiddag jongstleden als eerste het woord en legde de principes van de levensmiddelentechnologie uit. Volgens hem voegt levensmiddelentechnologie veel toe aan het leven van mensen doordat producten langer bewaard kunnen worden en veiliger zijn. Dit kan dankzij technieken als onder meer pasteuriseren en steriliseren en… E-nummers.
Rob Baan blijkt nog steeds niet overtuigd en neemt zelfs scherpe woorden in de mond. 'Teringzooi' en 'meuk', zo karakteriseert hij de nodige houdbare producten. Ook de discussie over 'chemisch' citroenzuur tegenover vers citroensap die bij RTL Late Night ontstond, kwam afgelopen week in verschillende varianten weer terug. Volgens van Boekel maakt het geen verschil of citroenzuur nou los wordt toegevoegd of in de vorm van vers citroensap. Voor de industrie is het nu eenmaal veel goedkoper en gemakkelijker om citroenzuur te gebruiken. Daar blijkt voor Baan de steen des aanstoots te zitten. Van de industrie moet alles goedkoper en simpeler; de gezondheid van de consument wordt vergeten. Volgens hem moeten we terug naar het oorspronkelijke voedingspatroon van de mens: planten, aangevuld met een beetje dierlijk eiwit. Het huidige voedingspatroon met veel houdbare producten is volgens hem oorzaak van kanker en welvaartsziektes. Vol kracht zet hij daarom in op een andere, verse eetcultuur om mensen weg te trekken uit de dikmakende en ongezonde eetcultuur waar ze in terecht zijn gekomen.
Volgens van Boekel kun je niet spreken over een gezond of een ongezond product, het gaat om je totale voedingspatroon. Op dat punt blijken de twee mannen elkaar te kunnen naderen. Van Boekel is het met Baan eens dat consumenten niet om kunnen gaan met welvaart en de grote keuze aan producten die ze lekker vinden maar die ongeschikt zijn als hoofdingrediënten van hun voedingspatroon. Daar komen de betaalbaarheid en verleiding die deze producten overal om ons heen op ons uitoefenen nog eens bij. We eten te veel van spullen die niet bedoeld zijn om dagelijks, laat staan de hele dag door gegeten te worden.
Dat laat volgens Van Boekel onverlet dat industrieel verwerkt voedsel volgens hem an sich goed en veilig is. De manier van aanbieden en consumeren is uit de hand gelopen. Ook hij vindt dat levensmiddelentechnologie heeft geleid tot iets wat we niet gewild hebben. Levensmiddelentechnologie is niet verkeerd, maar de marketing ervan is uit de hand gelopen ten koste van gezonde voeding. Van Boekel gaat zelfs zover om te stellen dat de technologische oplossingen die gezocht worden om voedsel 'gezonder' te maken door er suiker, zout en vet uit te halen hun grenzen kennen. Beter is het ons af te vragen hoe we het eetpatroon van mensen weer op een gezond spoor krijgen.
De grote vraag die rest is: wat kan de levensmiddelenindustrie doen om de problemen die de marketing van voedsel heeft gecreëerd op te lossen?
Volgens Baan is het belangrijk om de vervreemding van voedsel waar mensen voor bedoeld zijn op te heffen. Daarom promoot hij vers en zet hij zich in om van Nederland de gezondste delta ter wereld te maken. Volgens hem krijgen veel kinderen appelmoes bij hun groenten en wennen ze daardoor niet aan de smaak van wat normaal voor hen zou moeten zijn. Ook ziet hij mogelijkheden in een frisdranktaks van 5 euro per literfles. Dat drukt de verleiding om nog even een tweede fles mee te nemen en achteloos leeg te drinken de kop in. De opbrengst van de taks mag direct naar de frisdrankproducenten gaan. Ze verkopen dan minder, maar verdienen net zoveel.
Koekjes moeten lekker zijn
Van Boekel ziet vooral mogelijkheden in educatie en blijkt geen voorstander van regels vanuit de overheid die bepalen wat we mogen kopen. Wel constateert hij dat er nog winst te halen is uit het minder zoet, zout en vet maken van recepturen voor producten. Dat is echter eindig. Een koekje of een ijsje zijn bedoeld om lekker te zijn, maar niet om de hele dag door gegeten te worden. Daarom los je het echte probleem met enkel herformuleringen van recepturen niet op. Hij denkt dat het belangrijk is om als industrie duidelijk te zijn over het echte vraagstuk en er rekening mee te houden dat er geen ‘one size fits all’ oplossing bestaat. Wel merkt hij op dat er over 50 jaar misschien wel voedselschaarste heerst, waardoor het huidige probleem plaats zal maken voor andere, nieuwe problemen.
Het gesprek tussen Baan en Van Boekel leidde nog niet tot een oplossing waar iedereen zich in kon vinden. Eén ding is er wel bereikt: de heren werden het eens over het probleem - we eten teveel van voedsel waar we veel minder van zouden moeten eten en kunnen niet omgaan met de betaalbaarheid en verleiding waarmee het overal wordt gepresenteerd.
Baan en Van Boekel bij RTL Late Night in februari van dit jaar:
Dit artikel afdrukken
Volgens een kok moest Van Boekel worden 'opgehangen' omdat hij houdbaar als gezond en zelfs veiliger verdedigde. De discussie vatte vlam op Foodlog en werd door RTL Late Night opgedist als controverse.
Levensmiddelentechnoloog Tiny van Boekel en tuinder Rob Baan gingen op TV met elkaar in gesprek. Beiden hadden het gevoel het gesprek onvoldoende genuanceerd te hebben kunnen voeren. Daarom nodigde Foodlog de beide heren uit om het gesprek bij Foodlogs cursus Food Interaction voort te zetten.
Geen (on)gezonde producten, maar (on)gezonde patronen
Van Boekel kreeg donderdagmiddag jongstleden als eerste het woord en legde de principes van de levensmiddelentechnologie uit. Volgens hem voegt levensmiddelentechnologie veel toe aan het leven van mensen doordat producten langer bewaard kunnen worden en veiliger zijn. Dit kan dankzij technieken als onder meer pasteuriseren en steriliseren en… E-nummers.
Rob Baan blijkt nog steeds niet overtuigd en neemt zelfs scherpe woorden in de mond. 'Teringzooi' en 'meuk', zo karakteriseert hij de nodige houdbare producten. Ook de discussie over 'chemisch' citroenzuur tegenover vers citroensap die bij RTL Late Night ontstond, kwam afgelopen week in verschillende varianten weer terug. Volgens van Boekel maakt het geen verschil of citroenzuur nou los wordt toegevoegd of in de vorm van vers citroensap. Voor de industrie is het nu eenmaal veel goedkoper en gemakkelijker om citroenzuur te gebruiken. Daar blijkt voor Baan de steen des aanstoots te zitten. Van de industrie moet alles goedkoper en simpeler; de gezondheid van de consument wordt vergeten. Volgens hem moeten we terug naar het oorspronkelijke voedingspatroon van de mens: planten, aangevuld met een beetje dierlijk eiwit. Het huidige voedingspatroon met veel houdbare producten is volgens hem oorzaak van kanker en welvaartsziektes. Vol kracht zet hij daarom in op een andere, verse eetcultuur om mensen weg te trekken uit de dikmakende en ongezonde eetcultuur waar ze in terecht zijn gekomen.
Volgens van Boekel kun je niet spreken over een gezond of een ongezond product, het gaat om je totale voedingspatroon. Op dat punt blijken de twee mannen elkaar te kunnen naderen. Van Boekel is het met Baan eens dat consumenten niet om kunnen gaan met welvaart en de grote keuze aan producten die ze lekker vinden maar die ongeschikt zijn als hoofdingrediënten van hun voedingspatroon. Daar komen de betaalbaarheid en verleiding die deze producten overal om ons heen op ons uitoefenen nog eens bij. We eten te veel van spullen die niet bedoeld zijn om dagelijks, laat staan de hele dag door gegeten te worden.
Dat laat volgens Van Boekel onverlet dat industrieel verwerkt voedsel volgens hem an sich goed en veilig is. De manier van aanbieden en consumeren is uit de hand gelopen. Ook hij vindt dat levensmiddelentechnologie heeft geleid tot iets wat we niet gewild hebben. Levensmiddelentechnologie is niet verkeerd, maar de marketing ervan is uit de hand gelopen ten koste van gezonde voeding. Van Boekel gaat zelfs zover om te stellen dat de technologische oplossingen die gezocht worden om voedsel 'gezonder' te maken door er suiker, zout en vet uit te halen hun grenzen kennen. Beter is het ons af te vragen hoe we het eetpatroon van mensen weer op een gezond spoor krijgen.
De grote vraag die rest is: wat kan de levensmiddelenindustrie doen om de problemen die de marketing van voedsel heeft gecreëerd op te lossen?
De heren werden het eens over het probleem - we eten teveel van voedsel waar we veel minder van zouden moeten eten en kunnen niet omgaan met de betaalbaarheid en verleiding waarmee het overal wordt gepresenteerdVervreemding en verleiding opheffen
Volgens Baan is het belangrijk om de vervreemding van voedsel waar mensen voor bedoeld zijn op te heffen. Daarom promoot hij vers en zet hij zich in om van Nederland de gezondste delta ter wereld te maken. Volgens hem krijgen veel kinderen appelmoes bij hun groenten en wennen ze daardoor niet aan de smaak van wat normaal voor hen zou moeten zijn. Ook ziet hij mogelijkheden in een frisdranktaks van 5 euro per literfles. Dat drukt de verleiding om nog even een tweede fles mee te nemen en achteloos leeg te drinken de kop in. De opbrengst van de taks mag direct naar de frisdrankproducenten gaan. Ze verkopen dan minder, maar verdienen net zoveel.
Koekjes moeten lekker zijn
Van Boekel ziet vooral mogelijkheden in educatie en blijkt geen voorstander van regels vanuit de overheid die bepalen wat we mogen kopen. Wel constateert hij dat er nog winst te halen is uit het minder zoet, zout en vet maken van recepturen voor producten. Dat is echter eindig. Een koekje of een ijsje zijn bedoeld om lekker te zijn, maar niet om de hele dag door gegeten te worden. Daarom los je het echte probleem met enkel herformuleringen van recepturen niet op. Hij denkt dat het belangrijk is om als industrie duidelijk te zijn over het echte vraagstuk en er rekening mee te houden dat er geen ‘one size fits all’ oplossing bestaat. Wel merkt hij op dat er over 50 jaar misschien wel voedselschaarste heerst, waardoor het huidige probleem plaats zal maken voor andere, nieuwe problemen.
Het gesprek tussen Baan en Van Boekel leidde nog niet tot een oplossing waar iedereen zich in kon vinden. Eén ding is er wel bereikt: de heren werden het eens over het probleem - we eten teveel van voedsel waar we veel minder van zouden moeten eten en kunnen niet omgaan met de betaalbaarheid en verleiding waarmee het overal wordt gepresenteerd.
Baan en Van Boekel bij RTL Late Night in februari van dit jaar:
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
_(weic2304a)_480_289_84_s_c1.jpeg)
Zojuist iets gelezen in een nieuwsbrief wat ik jullie als Foodloggers niet wil onthouden en waar iedereen naar believen op mag (zal...) inhakken, inclusief Fred 'Brood' Brouns, Bart 'Opzouten' Combée (van de Consumentenbond) en iedereen van Wageningen Unilever Research en het Voedingscentrum die meent te weten wat goed voor ons is.
Daar gaatie, let's call it "FoodieLeaks":
Re: Canada’s Food Guide Consultation
From: Group of concerned Canadian Physicians and Allied Health Care providers
For the past 35+ years, Canadians have been urged to follow the Canadian Dietary Guidelines. During this time, there has been a sharp increase in nutrition-related diseases, particularly obesity and diabetes.
We are especially concerned with the dramatic increase in the rates of childhood obesity and diabetes. In 1980, 15% of Canadian school-aged children were overweight or obese. Remarkably, this number more than doubled to 31% in 2011; 12% of children met the criteria for obesity in the same reporting period. This has resulted in a population with a high burden of disease, causing both individual suffering, and resulting in health care systems which are approaching their financial breaking points. The guidelines have not been based on the best and most current science, and significant change is needed.
From the Report of the Standing Senate Committee on Social Affairs on Obesity in Canada, “Canada’s dated food guide is no longer effective in providing nutritional guidance to Canadians. Fruit juice, for instance, is presented as a healthy item when it is little more than a soft drink without the bubbles”
They have put together a list of things that they believe should happen
Points for Change
The Canadian Dietary Guidelines should:
- Clearly communicate to the public and health-care professionals that the low-fat diet is no longer supported, and can worsen heart-disease risk factors
- Be created without influence from the food industry
- Eliminate caps on saturated fats
- Be nutritionally sufficient, and those nutrients should come from real foods, not from artificially fortified refined grains
- Promote low-carb diets as at least one safe and effective intervention for people struggling with obesity, diabetes, and heart disease
- Offer a true range of diets that respond to the diverse nutritional needs of our population
- De-emphasize the role of aerobic exercise in controlling weight
- Recognize the controversy on salt and cease the blanket "lower is better” recommendation
- Stop using any language suggesting that sustainable weight control can simply be managed by creating a caloric deficit
- Cease its advice to replace saturated fats with polyunsaturated vegetable oils to prevent cardiovascular disease
- Stop steering people away from nutritious whole foods, such as whole-fat dairy and regular red meat
- Include a cap on added sugar, in accordance with the updated WHO guidelines, ideally no greater than 5% of total calories
- Be based on a complete, comprehensive review of the most rigorous (randomized, controlled clinical trial) data available; on subjects for which this more rigorous data is not available, the Guidelines should remain silent.
Tot zover mijn quoot. Ik sluit me hier graag bij aan...
Dick Veerman #57: Daar zijn we weer... Ik zie dat de discussie doorgaat en dat is mooi, het gaat niet om mijn mening of mijn gelijk maar om het VERTROUWEN in de wetenschap. Ik zie dat #36 qua @xyz vervormd is, geen idee waarom (ik kan er niet meer bij om het op te schonen), bugje in de software?
Terug naar de inhoud: ik pak de handdoek graag graag op om mijn standpunten inzake het 'brood-onderzoek' (ja, ik kan het maar niet laten dit tussen haakjes te zetten... ) in een live gesprek te verhelderen. Fred Brouns heeft op LinkedIn aangegeven dat hij het zwak vind dat ik jouw vraag niet heb beantwoord (ik weet niet waar hij precies op doelt, is het de vraag uit #31? ik dacht dat ik duidelijk was in mijn reacties...) en hij vindt dat ik - en Juglen ook, wegens zijn artikel op Ahealthylife - even met een van de betrokken onderzoekers had moeten gaan praten alvorens zo heftig te reageren.
Ik stel voor dat we stoppen met moddergooien en dat we de voors en tegens uit de reacties verzamelen en die punt voor punt inhoudelijk bespreken, bijvoorbeeld:
- "Internationale vedetten zijn gehoord" aldus Brouns in #37; beantwoord mijn vraag uit #40: wat was de vraag aan Fasano en wat was zijn exacte reactie?
- Het "eigen graan" dat Brouns c.s. gaat verbouwen, hoe verhoudt zich dat tot het 'reguliere' graan dat bakkers en broodfabrieken gebruiken; zijn de verschillen bekend en wat zal/kan dit uitwijzen in het vigerende onderzoek?
- Een groep van 90 proefpersonen is te gering (#48), waarop Martijn uitlegt waarom hij dat vindt, gevolgd door de onderbouwing van de onderzoekers waarom 90 wél voldoende is gezien de variabelen.
- Is het verstandig een 'graan/brood-onderzoek' te laten uitvoeren door wetenschappers cq instanties die een duidelijk standpunt cq belangen hebben? Vergelijk: zou Brouns de (on)schadelijkheid van tabak/sigaretten willen laten onderzoeken door rokers cq tabaksfabrikanten/sigarettenfabrieken?
We kunnen ook de "drie onderzoekslijnen" als uitgangspunt voor de discussie nemen:
- Mbt onderzoeksvraag 1a): Hoe denkt het onderzoeksteam "de verandering in samenstelling van a, b en c" te kunnen aantonen? Mijn vragen zijn (bijvoorbeeld) deze:
a - Wélke 'emmertarwe' wordt in dit onderzoek betrokken? Winter- of zomeremmertarwerassen? Wild of gecultiveerd? Khorasantarwe, kamut?
b - De oogst vindt plaats in augustus, wordt dat niet wat krap?
c - Met warm rijzen is er van emmertarwe geen brood te bakken, en echte zuurdesembakkers zijn dun gezaaid in Nederland. Wat betekent dat?
- Mbt 1b): áls er verandering qua gluten gevonden wordt tgv "industriële scheiding", wat betekent dit dan voor de menselijke consumptie? Wordt het gezonder of juist ongezonder? En hoe wordt dit vervolgens aangetoond?
- Mbt 2) Hoe denken de onderzoekers het verband "percepties en het daadwerkelijk ondervinden van klachten" onomstotelijk te kunnen aantonen?
- Mbt 3) Hoe denken de onderzoekers de effecten van "modern brood" op de stofwisseling etc te kunnen aantonen? Hoeveel van de 90 proefpersonen hebben een "prikkelbaar darm syndroom"?
- Wat zijn de exacte gerelateerde "deelvragen"?
Dick Veerman: ik zie het "live gesprek" met belangstelling tegemoet. Ik zou een andere opzet kiezen dan het Food & Trust debat dd 14/11/2017, obv de video's die ik gezien heb vind ik het te rommelig. Om een herhaling van zetten (en oeverloze discussies) te voorkomen zouden we het ook 'schriftelijk' kunnen afdoen: vraag voor vraag, item voor item - voor iedereen rustig na te lezen cq te beoordelen. Afijn, laat maar weten wat het wordt.
Beste mensen, ik heb vanmiddag een voorstel gedaan om de hier ontstane felheid in een live gesprek voort te zetten.
In het gesprek met Rob en Tiny maakten we wat meters. Ik hoop dat het ook in dat gesprek kan met de hier aanwezigen zoveel mogelijk aan tafel. Online heeft zijn beperkingen en moet in deze kwestie eens even offline en dus fysiek live.
Jos heeft meer dan keurig de verworvenheden van de voedingsmiddelen industrie beschreven en deze moeten ook zeker genoemd worden. Ze krijgen wellicht wat weinig aandacht omdat het goed nieuws is. Ik heb jaren lang voor Big Food (de gezichtsbepalenden) gewerkt en kan met gerust hart zeggen: het zijn geen criminelen.
Echter, we worden ouder maar niet gezonder. Het aantal ziektevrije jaren loopt ernstig terug. De industrie heeft daar weinig oog voor. Kindermarketing blijkt een achilleshiel, het is stuitend zo tergend langzaam als dat wordt ingetoomd. Alcohol en sport wordt voortdurend aan elkaar gekoppeld. Machtsmisbruik en kartelvorming is nog steeds aan de orde van de dag. Reclame en productinformatie is voortdurend op de rand van misleiding.
Volgens mij gaat het niet over meuk tegenover vers en gezond. Het gaat over integriteit, transparantie, goede intenties. En wat dat betreft lijkt er wel wat aan de hand.
Dick Veerman #54, is dit niet juist HET probleem van de huidige discussie's in de (nieuwe) media?
We kijken elkaar niet in de ogen en horen elkaar dus niet echt, de partijen zenden, maar communiceren niet.
In oude oude media was er nog een journalist met kennis van zaken, die doorvroeg en een discussie kon leiden. Die zijn er inmiddels zelden meer bij betrokken en iedereen doet zijn eigen zegje!
En dat leidt inderdaad verder tot niets.