Vissersschepen gooien hun netten uit over een gebied van 200 miljoen vierkante kilometer. Dat is een gebied dat vier keer zo groot is als het oppervlak dat de landbouw gebruikt. Wereldwijd is 50 miljoen vierkante kilometer akkerbouwgrond in gebruik.

Dat blijkt uit berekeningen die verschenen zijn in Science van de NGO's Global Fishing Watch, National Geographic Society en SkyTruth. Voor het maken van de sommen werkten ze samen met de universiteiten van Californië en Stanford in de VS en Dalhousie in Canada. In samenwerking met Google filterden ze 22 miljard signalen van de zogeheten Automated Identification Systems (AIS) uit de periode 2012-2016. De AIS, oorspronkelijk bedoeld om aanvaringen te voorkomen, zenden iedere tien seconden gegevens over de identiteit van het schip, de positie, snelheid en draaihoek naar satellieten en meetstations op het land.

Op deze bulk aan data lieten de onderzoekers machine learning-technologie los - zeg maar patroonherkenningssoftware. Die leverde de eerste 'interactieve kaart' op die voor iedereen die dat wil alle visserij-activiteiten inzichtelijk maakt. Volgens de onderzoekers hebben ze 70.000 commerciële vissersboten geïdentificeerd, met hun grootte, vermogen, gedrag (zijn ze aan het vissen of aan het varen), gebruikte techniek, op elk moment en elke plek waar ze zich ophielden.

Het drukst bevist zijn de Noordoostelijke Atlantische Oceaan, de Middellandse Zee en de Noordwestelijke Pacific. Ook enkele gebieden ter hoogte van Zuid-Amerika en West-Afrika zijn uitermate druk bevist. Terwijl de meeste landen vooral in hun eigen Exclusieve Economische Zone - de 200-mijlszone - vissen, blijken vooral China, Spanje, Taiwan, Japan en Zuid-Korea het meest daarbuiten, in internationale wateren actief, te zijn. Deze 5 landen nemen 85% van de wereldwijde 'vis-uren' voor hun rekening. Het minst druk is het in de uitgestrekte Zuidelijke IJszee, en in een aantal 'zwarte gaten' waar blijkbaar te weinig vis te halen valt.

meeste uren gevist per land 2016

De schepen komen overal, denken de onderzoekers. Ze bevissen feiteliijk bewijsbaar 55% van het oceaanoppervlak. De onderzoekers durven een stap verder te gaan, omdat de satellietdekking niet overal optimaal is, en extrapoleren hun gegevens daarom tot een bevissingspercentage van de wereldzeeën van 73%.

Alleen al in 2016 waren de schepen 40 miljoen uur aan het vissen. Ze verbruikten daarbij 19 miljard kWh aan energie en legden een afstand af van meer dan 460 miljoen kilometer. Dat is 600 keer op en neer naar de maan, schrijft Le Monde. De meest gebruikte vistechniek is de langelijnvisserij (in 45% van de oceanen), gevolgd door de zegenvisserij (17%) en de trawlervisserij (sleepnetten, 9%).

Een opvallende 'bijvangst' van het onderzoek is dat natuurverschijnselen, zoals klimaatontwikkelingen, seizoensinvloeden of de vissentrek, weinig invloed hebben op de visserijactiviteit. Ook de brandstofprijs blijkt weinig uit te maken. Wel blijken politiek of cultureel geïnspireerde besluiten van invloed te zijn op de visserij. Zo leggen de Chinese autoriteiten een zomermoratorium op en wordt er op het noordelijk halfrond minder gevist tijdens de weekends en kerstvakantie. Dat is een interessant gegeven in het licht van de overbevissing. "Dat betekent dat wij mensen zelf besluiten hoe we de oceanen bevissen: we zijn niet voorbestemd om te overbevissen, we kunnen het onder controle houden," zegt onderzoekersleider David Kroodsma in The Guardian.

Volgens de FAO is inmiddels 31% van alle visbestanden overbevist, drie keer zoveel als 40 jaar geleden. "De mondiale voetafdruk van de visserij is veel groter dan die van andere bronnen van voedselproductie, terwijl de visserij slechts 1,2% van de door mensen geconsumeerde calorieën levert, of 34 kcal per hoofd van de bevolking per dag", zeggen de auteurs. "Dit versterkt nog eens de noodzaak van een duurzaam visserijbeheer."

NL visserboten gedurende 2016 aan het vissen
Klik op het plaatje om naar de interactieve kaart te gaan

Dit artikel afdrukken