4 min
Precisielandbouw zou een van de methoden kunnen zijn om de Nederlandse agrarische sector een stukje groener te maken. Foodlog nam een kijkje bij de ForwardFarm van Bayer Crop Science.
De ForwardFarm van Bayer is volledig geïntegreerd in het akkerbouwbedrijf ‘Het Groene Hart’ van boer Jasper Roubos in Abbenes in de gemeente Haarlemmermeer. Op zijn boerderij zijn de mogelijkheden om de landbouw verder de verduurzamen in de praktijk te bekijken. Bayer zoekt op Roubos’ bedrijf tegelijk de dialoog met de samenleving. Roubos’ bedrijf is geen proefboerderij, maar een operationeel bedrijf waarmee hij zijn dagelijks brood verdient. Geïnteresseerden en sceptici hebben hier de mogelijkheid om nieuwe manieren van verduurzaming in het veld te ervaren en daarover in gesprek te gaan.
Bayer produceert onder meer zaden, biologische en chemische gewasbeschermingsmiddelen en precisielandbouwtechnieken. Hinse Boonstra, Public and Government Affairs Manager bij Bayer, gaf de rondleiding op de Bayer ForwardFarm.
Uitspoeling van het land
Hoe kunnen gewasbeschermingsmiddelen optimaal en veilig worden ingezet in een moderne en hoogproductieve boerderij? Die vraag staat centraal op Het Groene Hart.
Boonstra: “De residuen van gewasbeschermingsmiddelen die terechtkomen in het oppervlaktewater is een van de grootste problemen binnen de Nederlandse landbouw”. Zo kunnen na een hevige regenbui de middelen naar nabijgelegen water spoelen of tijdens het spuiten in de sloot waaien.
Om de risicogebieden van uitspoeling in kaart te brengen wordt op Het Groene Hart een tool getest. Deze tool gebruikt data van satellieten die de hoog- en laaggelegen plekken op het land laten zien. “In de laaggelegen gebieden verzamelt zich water. Daar kan je een laguna-greppel of akkerrand aanleggen om de uitspoeling tegen te gaan. Zo creëer je een natuurlijk buffer tussen het land en het oppervlaktewater.”
Spuitdoppen en residuen
Boonstra: “Een deel van die residuen in het oppervlaktewater komt van het reinigen van de spuitmachine en andere landbouwgereedschappen die in aanraking zijn gekomen met bestrijdingsmiddelen.” Dat gebeurt op een spoelplaats, een betonnen plaat waar de spuitmachine gevuld en schoongemaakt kan worden. “Rond de spuitdoppen koeken middelen aan. Dat wil je eens in de zoveel keer schoonmaken. De residuen vang je op in een vat voor afvalwaterverwerking. Op de ForwardFarm demonstreren we 3 manieren om dat vervuilde water vervolgens te zuiveren.”
De eerste is de ‘Phytobac’. “In Europa zijn geen chemische middelen meer op de markt die niet biologisch afbreekbaar zijn. Het vervuilde water druppelen we in bakken met aarde, waarin bacteriën leven.” Het is ecologisch afvalwaterbeheer, waarbij bacteriën de pesticiden in de bodem afbreken waardoor ze niet in de natuur terechtkomen.
Ook staat er op de boerderij een ‘Heliosec’ van het chemiebedrijf Syngenta. Daarin wordt het water verdampt. De middelen die achterblijven worden afgevoerd naar het chemisch afval.
De derde zuiveringstechniek is een Biofilter. Het lijkt op de Phytobac, maar heeft een gesloten systeem met een kleinere capaciteit. Het vocht loopt er langzaam doorheen en micro-organismen filteren en immobiliseren de chemische actieve stoffen.
Phytobac op ‘Het Groene Hart’ te Abbenes
Boonstra: “Sommige agrariërs zijn heel enthousiast over de biodiversiteitsmaatregelen die we op de boerderij demonstreren. Anderen hebben er gewoon niet zoveel mee. Het stimuleren van biodiversiteit is niet voor iedereen weggelegd.” Een voorbeeld is het onderhouden van een biodiverse houtwal. Dat kost tijd en vraagt om specifieke kennis. Sommige boeren maken zich ook zorgen over de plagen die met biodiversiteit meekomen. Het trekt bijvoorbeeld muizen en ratten aan. Dat kan nadelig uitpakken voor de bedrijfsvoering. Begrijpelijk dus dat de boer zulke dieren liever kwijt dan rijk is.
Daarnaast spelen de kosten ook een rol. “Veel van de kosten die een boer voor biodiversiteit maakt verdient hij niet terug. Hij levert wel een maatschappelijke dienst, maar is de maatschappij bereid om daar een vergoeding voor te geven? De vraag die regelmatig wordt gesteld is dan ook hoe het past in hun bedrijfseconomische plaatje.”
Inhoud van de uienschuur met filtersystemen en doorluchtingsystemen in de schuur zodat de uien niet rotten
Praktische biodiversiteit
Jasper Roubos heeft wel al een aantal maatregelen genomen met het oog op duurzaamheid. Hij brengt bijvoorbeeld de droge uienschillen die met het sorteren los komen naar een biogascomposteerder in de buurt en krijgt daar compost voor op het land voor terug. Een circulair systeem. Daarnaast heeft hij zonnepanelen op het dak van de schuur en een helofytenfilter voor de verwerking van het afvalwater van de boerderijcamping.
Op zijn erf zijn ook de nodige biodiversiteitsmaatregelen geïmplementeerd zoals een biodiversrijke erfbeplanting in samenwerking met het gebiedsproject Greenbase. Ook akkerranden zijn op de boerderij aangelegd vanuit het agrarisch natuurcollectief.
“Sommige boeren willen dit soort maatregelen graag nemen,” zegt Boonstra. “Maar het is een afweging die je maakt tussen verschillende belangen. Jasper wil bijvoorbeeld dat het gras op de camperplaats netjes en groen blijft voor de campinggasten. Hier past dus geen ruige akkerrand met wilde planten.”
Boonstra: “Op de ForwardFarm laten we verschillende maatregelen, middelen en methoden zien die boeren kunnen gebruiken om hun teeltsysteem te verbeteren. De combinatie van chemie, biologie en technologie, zowel low- als high-tech, is daarin wat ons betreft heel sterk. Het is niet aan ons om daar een principiële keuze in te maken. Onze taak is het aanreiken van de instrumenten die het beste werken voor het verwezenlijken van de doelen die we hebben met onze landbouw en voeding.”
Op maandag 15 april 2019 organiseert Foodlog de tweede editie van het congres Landbouw zonder Chemie – Hoe dan? In Ommeren. Daar zal Hinse Boonstra spreken over de technieken en innovaties van Bayer’s Forward Farm. Schrijf je hier in. Agrariërs en tuinders profiteren op €100 korting op dit congres!
Bayer produceert onder meer zaden, biologische en chemische gewasbeschermingsmiddelen en precisielandbouwtechnieken. Hinse Boonstra, Public and Government Affairs Manager bij Bayer, gaf de rondleiding op de Bayer ForwardFarm.
Om de risicogebieden van uitspoeling in kaart te brengen wordt op Het Groene Hart een tool getest die data van satellieten die de hoog- en laaggelegen plekken op het land laten zien gebruikt.Roubos’ boerderij Het Groene Hart is een akkerbouwbedrijf dat roterend aardappelen, wintergraan, uien en suikerbiet teelt en experimenteert met verschillende precisie- en andere landbouwtechnieken. Een combinatie van high- en low-tech. Zo staat er in de uienschuur een nieuw type veldspuit met wielen van een diameter van 1,80 meter. Op het land worden ook traditionele maatregelen getroffen, zoals het gebruik van akkerranden en de aanleg van een natuurvriendelijke oever.
Uitspoeling van het land
Hoe kunnen gewasbeschermingsmiddelen optimaal en veilig worden ingezet in een moderne en hoogproductieve boerderij? Die vraag staat centraal op Het Groene Hart.
Boonstra: “De residuen van gewasbeschermingsmiddelen die terechtkomen in het oppervlaktewater is een van de grootste problemen binnen de Nederlandse landbouw”. Zo kunnen na een hevige regenbui de middelen naar nabijgelegen water spoelen of tijdens het spuiten in de sloot waaien.
Om de risicogebieden van uitspoeling in kaart te brengen wordt op Het Groene Hart een tool getest. Deze tool gebruikt data van satellieten die de hoog- en laaggelegen plekken op het land laten zien. “In de laaggelegen gebieden verzamelt zich water. Daar kan je een laguna-greppel of akkerrand aanleggen om de uitspoeling tegen te gaan. Zo creëer je een natuurlijk buffer tussen het land en het oppervlaktewater.”
Rond de spuitdoppen koeken middelen aan. Dat wil je eens in de zoveel keer schoonmaken. De residuen vang je op in een vat voor afvalwaterverwerking.Een andere maatregel tegen uitspoeling is het middel Transformer. Een restproduct uit de citrusindustrie dat ervoor zorgt dat de kleigrond het water beter kan opnemen. “We meten in de sloten op de ForwardFarm residuen en daarin vinden we niet of nauwelijks overschrijdingen van milieunormen”, aldus Boonstra.
Spuitdoppen en residuen
Boonstra: “Een deel van die residuen in het oppervlaktewater komt van het reinigen van de spuitmachine en andere landbouwgereedschappen die in aanraking zijn gekomen met bestrijdingsmiddelen.” Dat gebeurt op een spoelplaats, een betonnen plaat waar de spuitmachine gevuld en schoongemaakt kan worden. “Rond de spuitdoppen koeken middelen aan. Dat wil je eens in de zoveel keer schoonmaken. De residuen vang je op in een vat voor afvalwaterverwerking. Op de ForwardFarm demonstreren we 3 manieren om dat vervuilde water vervolgens te zuiveren.”
De eerste is de ‘Phytobac’. “In Europa zijn geen chemische middelen meer op de markt die niet biologisch afbreekbaar zijn. Het vervuilde water druppelen we in bakken met aarde, waarin bacteriën leven.” Het is ecologisch afvalwaterbeheer, waarbij bacteriën de pesticiden in de bodem afbreken waardoor ze niet in de natuur terechtkomen.
Ook staat er op de boerderij een ‘Heliosec’ van het chemiebedrijf Syngenta. Daarin wordt het water verdampt. De middelen die achterblijven worden afgevoerd naar het chemisch afval.
De derde zuiveringstechniek is een Biofilter. Het lijkt op de Phytobac, maar heeft een gesloten systeem met een kleinere capaciteit. Het vocht loopt er langzaam doorheen en micro-organismen filteren en immobiliseren de chemische actieve stoffen.
Veel van de kosten die een boer voor biodiversiteit maakt verdient hij niet terug. Hij levert wel een maatschappelijke dienst, maar is de maatschappij bereid om daar een vergoeding voor te geven?Werken met de natuur
Boonstra: “Sommige agrariërs zijn heel enthousiast over de biodiversiteitsmaatregelen die we op de boerderij demonstreren. Anderen hebben er gewoon niet zoveel mee. Het stimuleren van biodiversiteit is niet voor iedereen weggelegd.” Een voorbeeld is het onderhouden van een biodiverse houtwal. Dat kost tijd en vraagt om specifieke kennis. Sommige boeren maken zich ook zorgen over de plagen die met biodiversiteit meekomen. Het trekt bijvoorbeeld muizen en ratten aan. Dat kan nadelig uitpakken voor de bedrijfsvoering. Begrijpelijk dus dat de boer zulke dieren liever kwijt dan rijk is.
Daarnaast spelen de kosten ook een rol. “Veel van de kosten die een boer voor biodiversiteit maakt verdient hij niet terug. Hij levert wel een maatschappelijke dienst, maar is de maatschappij bereid om daar een vergoeding voor te geven? De vraag die regelmatig wordt gesteld is dan ook hoe het past in hun bedrijfseconomische plaatje.”
Praktische biodiversiteit
Jasper Roubos heeft wel al een aantal maatregelen genomen met het oog op duurzaamheid. Hij brengt bijvoorbeeld de droge uienschillen die met het sorteren los komen naar een biogascomposteerder in de buurt en krijgt daar compost voor op het land voor terug. Een circulair systeem. Daarnaast heeft hij zonnepanelen op het dak van de schuur en een helofytenfilter voor de verwerking van het afvalwater van de boerderijcamping.
Op zijn erf zijn ook de nodige biodiversiteitsmaatregelen geïmplementeerd zoals een biodiversrijke erfbeplanting in samenwerking met het gebiedsproject Greenbase. Ook akkerranden zijn op de boerderij aangelegd vanuit het agrarisch natuurcollectief.
“Sommige boeren willen dit soort maatregelen graag nemen,” zegt Boonstra. “Maar het is een afweging die je maakt tussen verschillende belangen. Jasper wil bijvoorbeeld dat het gras op de camperplaats netjes en groen blijft voor de campinggasten. Hier past dus geen ruige akkerrand met wilde planten.”
Boonstra: “Op de ForwardFarm laten we verschillende maatregelen, middelen en methoden zien die boeren kunnen gebruiken om hun teeltsysteem te verbeteren. De combinatie van chemie, biologie en technologie, zowel low- als high-tech, is daarin wat ons betreft heel sterk. Het is niet aan ons om daar een principiële keuze in te maken. Onze taak is het aanreiken van de instrumenten die het beste werken voor het verwezenlijken van de doelen die we hebben met onze landbouw en voeding.”
Op maandag 15 april 2019 organiseert Foodlog de tweede editie van het congres Landbouw zonder Chemie – Hoe dan? In Ommeren. Daar zal Hinse Boonstra spreken over de technieken en innovaties van Bayer’s Forward Farm. Schrijf je hier in. Agrariërs en tuinders profiteren op €100 korting op dit congres!
Fotocredits: Phytobac op ‘Het Groene Hart’ te Abbenes, Foodlog Media. Inhoud van de uienschuur met filtersystemen en doorluchtingsystemen in de schuur zodat de uien niet rotten, Foodlog Media
Dit artikel afdrukken
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
"In Europa zijn geen chemische middelen meer op de markt die niet biologisch afbreekbaar zijn." Wat wordt daar eigenlijk onder verstaan? Zijn neonics biologisch afbreekbaar? Zo ja, met welke tijdsduur? En, what about de afbraakproducten? Zijn die verder okido?
"“Maar het is een afweging die je maakt tussen verschillende belangen. Jasper wil bijvoorbeeld dat het gras op de camperplaats netjes en groen blijft voor de campinggasten. Hier past dus geen ruige akkerrand met wilde planten.”" Kan je dan niet een bordje bij de camping plaatsen, wat uitlegt waarom al die ruige planten er groeien (ze groeien er dus nu niet, dus uitleg is niet nodig, ja, hé hé) en wat dat voor een ecosysteem betekent?