2 min
Innovatiebeleid zonder afbouwbeleid van de boerenstand gaat leiden tot een pijnlijke shake-out. Als we daar in Nederland en Europa toch mee doorgaan, zorg dan voor een net einde. Make it quick, zegt Dick Veerman cynisch in zijn column die in de jongste Vork verscheen.
Eind mei zette EZ’s staatssecretaris Van Dam van landbouwzaken in de NRC zijn innovatie-agenda voor Europa uiteen. Hij is momenteel voorzitter van de Landbouwraad van de Europese Unie en daarom verantwoordelijk voor het formuleren van de eerste schetsen voor het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) met al zijn buitenlandse collega’s. Voor het eerst sinds minister Brinkhorst blijkt Nederland weer een bewindsman op Landbouw te hebben die nadrukkelijk aanhaakt bij het eigenlijke Europese beleid.
Volumestrategie geen toekomst
Boeren in onze streken moeten van het subsidie-infuus af en ondernemers worden. Dat maakt een einde aan de louter op kostprijs en volume gerichte productie in ons deel van Europa. Die heeft geen toekomst, omdat elders in de wereld met name dierlijke grondstoffen goedkoper kunnen worden geproduceerd en hier geleverd.
Melk uitzondering
Melk, de grondstof voor de zuivelindustrie, vormt in Nederland een uitzondering omdat sterke merken als FrieslandCampina en Cono in boereneigendom het verschil maken. Bij uniforme grondstoffen wordt het geld immers verderop in de keten verdiend. Als die ketens in boerenhanden zijn en een onderscheidende marktpositie hebben, kunnen ze overleven op de open wereldmarkt, waar de EU voor heeft gekozen.
Voor landbouw zijn we zo van energie-import en lage arbeidskosten afhankelijk dat we er geen waarde aan toe kunnen voegen. De EU staat liever importen van agrarische producten toe, omdat ze graag meer producten met een hoge toegevoegde waarde, zoals bijvoorbeeld auto’s, wil exporteren. In vrijhandelsdeals ruilt ze die twee tegen elkaar uit.
Dat heeft consequenties die Van Dam vermoedelijk niet ziet.
In de week na het NRC-interview liet Van Dam overal waar hij kwam met zoveel woorden weten dat het nieuwe GLB een soort GIB zal worden, een Gemeenschappelijk Innovatiebeleid. Ook zong hij de lof van het kleinschalig blijvende, lokaal geaarde familiebedrijf. Overal viel het woord start-up, dat zijn jonge bedrijven die de potentie hebben de wereld te veroveren zoals de start-ups Facebook en Uber deden of zoals HelloFresh het doet met makkelijke maaltijdboxen (die beter verkopen dan lokale). Werken start-ups in landbouw?
Willem&Drees en Beebox - groothandelaren in kleinschalige lokale boeren - fuseerden onlangs, omdat er teveel start-ups op hun terrein zijn. Ze hopen dat hun samenwerking uiteindelijk leidt tot een bundeling van al die elkaar opheffende vernieuwing van lokaal boeren-eten. De uitstekende ex-Unilever marketeers Willem en Drees waren dé pioniers, maar kwamen in zeven jaar amper tot de helft van het bescheiden omzetdoel van 15 miljoen euro waar ze op gehoopt hadden, een omzet die niet eens uit te drukken is als percentage van de Nederlandse productiewaarde, waarvan zeventig procent de grenzen overgaat.
Het Zeeuwse bedrijf Meatless verwerkt onder meer lokale tarwe tot vleesvervanger, die het overal ter wereld verkoopt. Een innovatief succes dus, maar het bedrijf verkoopt slechts een fractie van de Nederlandse tarwe waarvan de prijs echt niet omhoog schiet. Valt die ‘bijzondere’ Zeeuwse tarwe weg, dan koopt Meatless die in op de wereldmarkt, net als zijn rijst en lupine.
Zelfs melkboeren leiden aan a-commercieel gen
Onderwijl voerden Nederlandse melkboeren op 31 mei actie in Amsterdam tegen de lage melkprijzen - tijdens de vergadering van de Landbouwraad. Die wil hen niet behoeden voor het effect van hun a-commerciële boeren-gen: meer produceren dan hun merkmelkfabrieken kwijt kunnen. Dat gen is met name onder Nederlandse boeren dominant. Wie zich realiseert dat Nederland genoeg heeft aan 15 procent van zijn eigen productie, weet dat innovatiebeleid zonder afbouwbeleid boeren langzaam doodmartelt op de pijnbank van de wereldmarkt.
Als het dan toch moet, make it quick.
Wil je een abonnement op Vork? Leden van Foodlog ontvangen een korting van 15%
Dit artikel afdrukken
Volumestrategie geen toekomst
Boeren in onze streken moeten van het subsidie-infuus af en ondernemers worden. Dat maakt een einde aan de louter op kostprijs en volume gerichte productie in ons deel van Europa. Die heeft geen toekomst, omdat elders in de wereld met name dierlijke grondstoffen goedkoper kunnen worden geproduceerd en hier geleverd.
Melk uitzondering
Melk, de grondstof voor de zuivelindustrie, vormt in Nederland een uitzondering omdat sterke merken als FrieslandCampina en Cono in boereneigendom het verschil maken. Bij uniforme grondstoffen wordt het geld immers verderop in de keten verdiend. Als die ketens in boerenhanden zijn en een onderscheidende marktpositie hebben, kunnen ze overleven op de open wereldmarkt, waar de EU voor heeft gekozen.
Voor landbouw zijn we zo van energie-import en lage arbeidskosten afhankelijk dat we er geen waarde aan toe kunnen voegen. De EU staat liever importen van agrarische producten toe, omdat ze graag meer producten met een hoge toegevoegde waarde, zoals bijvoorbeeld auto’s, wil exporteren. In vrijhandelsdeals ruilt ze die twee tegen elkaar uit.
Dat heeft consequenties die Van Dam vermoedelijk niet ziet.
Dat gen is met name onder Nederlandse boeren dominant. Wie zich realiseert dat Nederland genoeg heeft aan 15 procent van zijn eigen productie, weet dat innovatiebeleid zonder afbouwbeleid boeren langzaam doodmartelt op de pijnbank van de wereldmarktTeveel start-ups
In de week na het NRC-interview liet Van Dam overal waar hij kwam met zoveel woorden weten dat het nieuwe GLB een soort GIB zal worden, een Gemeenschappelijk Innovatiebeleid. Ook zong hij de lof van het kleinschalig blijvende, lokaal geaarde familiebedrijf. Overal viel het woord start-up, dat zijn jonge bedrijven die de potentie hebben de wereld te veroveren zoals de start-ups Facebook en Uber deden of zoals HelloFresh het doet met makkelijke maaltijdboxen (die beter verkopen dan lokale). Werken start-ups in landbouw?
Willem&Drees en Beebox - groothandelaren in kleinschalige lokale boeren - fuseerden onlangs, omdat er teveel start-ups op hun terrein zijn. Ze hopen dat hun samenwerking uiteindelijk leidt tot een bundeling van al die elkaar opheffende vernieuwing van lokaal boeren-eten. De uitstekende ex-Unilever marketeers Willem en Drees waren dé pioniers, maar kwamen in zeven jaar amper tot de helft van het bescheiden omzetdoel van 15 miljoen euro waar ze op gehoopt hadden, een omzet die niet eens uit te drukken is als percentage van de Nederlandse productiewaarde, waarvan zeventig procent de grenzen overgaat.
Het Zeeuwse bedrijf Meatless verwerkt onder meer lokale tarwe tot vleesvervanger, die het overal ter wereld verkoopt. Een innovatief succes dus, maar het bedrijf verkoopt slechts een fractie van de Nederlandse tarwe waarvan de prijs echt niet omhoog schiet. Valt die ‘bijzondere’ Zeeuwse tarwe weg, dan koopt Meatless die in op de wereldmarkt, net als zijn rijst en lupine.
Zelfs melkboeren leiden aan a-commercieel gen
Onderwijl voerden Nederlandse melkboeren op 31 mei actie in Amsterdam tegen de lage melkprijzen - tijdens de vergadering van de Landbouwraad. Die wil hen niet behoeden voor het effect van hun a-commerciële boeren-gen: meer produceren dan hun merkmelkfabrieken kwijt kunnen. Dat gen is met name onder Nederlandse boeren dominant. Wie zich realiseert dat Nederland genoeg heeft aan 15 procent van zijn eigen productie, weet dat innovatiebeleid zonder afbouwbeleid boeren langzaam doodmartelt op de pijnbank van de wereldmarkt.
Als het dan toch moet, make it quick.
Wil je een abonnement op Vork? Leden van Foodlog ontvangen een korting van 15%
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Wat is precies de link tussen innovatie en de sanering in de agrarische sector? Moet de staatssecretaris geen geld besteden aan innovatie maar aan steun voor boeren?
#1 Eens met Frank. De ontkenning van grondgebonden landbouw door bepaalde invloedrijke maatschappelijke en politieke stromingen in ons land als drager van de maatschappij is een gotspe. Er zit een bepaalde weeffout, een kwalijke kronkel in de hersens bij sommige machtigen in ons land. Landbouw is vies, bah, traditioneel, ouderwets, etc,... en bovendien is 2/3e van het oppervlak in handen van een groep, die als achterlijk en dom wordt verondersteld, door tal van die machtigen van div. pluimage.
Echter als er 1 Nederlandse sector wereldwijd erkend wordt als innovatief, wereldklasse, dan is dat onze Nederlandse landbouw; extensief, intensief, dierlijk, plantaardig, gangbaar, bio, etc... Neemt niet weg dat dit altijd zo zal zijn en blijven. Voor die plek dien je doorlopend te knokken. Bovendien is landbouw in een matig klimaat in een vruchtbare rivierdelta gewoon logisch. Dat is overal op aarde zo.
En als we dan landbouw hebben ingeruild voor iets anders, iets industrieels, wordt dat dan wel een succes? Gunt men in de rest van de wereld ons dat wel? Is het niet naïef om zo te denken? Eerder hebben we als EU landbouwbelangen opgeofferd zoals eiwitgewassen en suiker als zgn. wisselgeld. Telkens kregen we er niks voor terug. In onze EU-naïviteit geven bestuurders die het zelf niet hoeven betalen de belangen van een deel van hun burgers weg.
Gooi geen oude goeie schoenen weg, voordat je geen nieuwe hebt.
Make it quick, helemaal mee eens, of zoals dit vroeger werd gezegd, zachte heelmeesters, stinkende wonden.
De conclusie dat melk er een stukje buiten kan vallen door hun beter afzet met eigen door boeren beheerde fabrieken gaat volgens mij mank. Melk is natuurlijk lang niet overal op de wereld zo gemakkelijk te produceren als vlees, geografische factoren zijn van groot belang op de vraag kan ik hier koeien houden of niet. De kostprijs van een liter melk is daarom in het midden oosten veel hoger dan in onze contreien.
Verder hebben melkveehouders minder last van kostprijs verhogende overheids factoren die varkens en pluimveehouders al langer wel hebben.
Het domweg ruilen van graan tegen auto's heeft overigens wel niet mijn voorkeur, ik vind dat we op zo veel mogelijk gebied als Europa zelf voorzienend moeten zijn/worden/blijven. Het minste of geringste wat gebeurt in de wereld en je hebt een fiks probleem, nu domweg weg kijken en meegaan in de lobby van de grote industrie jongens is een hele foute.
Verder noem je Dick het wonder van de start ups, voor mij nog steeds een wonder te meer omdat 90% nog nooit geld heeft verdiend en dat de komende jaren ook waarschijnlijk niet gaat doen, zie Uber, Tesla en Zalando, Hellofresh lijkt een uitzondering op deze regel, al lees je de laatste weken berichten over afvlakkende groei en tegen vallende cijfers.