Van Dijk Harmelen is een begrip in de tuinbouw. Het was in de tachtiger jaren van de vorige eeuw al een bedrijf waar de tuinbouw tegenop keek. De Van Dijks waren het toonbeeld van solide ondernemers. Als je deed zoals zij dan kwam je d’r.
Destijds groeiden er nog komkommers en kerststerren in de kassen. Later werden het paprika’s. Hun twaalf hectare glas was voor ons destijds imposant en van de sociale betrokkenheid van de ondernemers kon menig teler iets leren. Zo ook Klapwijk en Grootscholten die in die tijd nog aan het begin van hun eigen carrière stonden. Dat gold ook voor mij, als beginnend journalist. Alle drie bewaren we hele goede herinneringen aan deze hartelijke mensen, die altijd kozen voor het collectief en op meerdere plaatsen bestuurlijk actief waren.
Ook Van Dijk Harmelen groeide. Rustig en steady, zeker niet roekeloos zoals op bedrijven die in de sale en lease back-tijd hun capaciteit zo ver uitbreiden dat er overaanbod ontstond.
De problemen van Van Dijk zijn vermoedelijk direct terug te voeren tot die situatie. Daar bovenop kwam de Ehec crisis, die bedrijven op nog meer achterstand heeft gezet. Aad van Dijk jr. Werd uitgenodigd om uit te leggen in Eén Vandaag . Diezelfde Aad is ook voortrekker van STAP, het initiatief dat de glastuinbouwsector uit de crisis te moest trekken. Ik schreef er eerder deze week een weblog over, niet vermoedend dat het zo dichtbij zou komen.
Niet alleen de familie Van Dijk gooit de handdoek in de ring. Als telers de voortdurende malaise zelf niet zat zijn, zal Rabobank de komende twee weken in een aantal gevallen de geldkraan afsluiten. Paprikatelers, maar ook telers van andere vruchtgewassen, moeten namelijk hun planten voor het nieuwe seizoen zaaien en hebben oogstkrediet nodig om die planten aan te schaffen. In veel gevallen lukt dat niet meer. LTO Nederland verwacht dat dit jaar 100 ha paprika’s minder geplant wordt als het jaar ervoor (totaal 1360 ha in 2012). Kenners verwachten dat de krimp zelfs groter zal zijn.
Grote vraag is wat nu er gaat gebeuren met de bedrijven die op de markt komen. Wie nog wil investeren vindt ze voor het oprapen op deze site. En dat is nog maar het topje van de ijsberg. Voor een appel en een ei mogen ze weg, er zijn namelijk nauwelijks kopers voor te vinden. Een openbare veiling van glastuinbouwbedrijven leverde vorige week bitter weinig goede biedingen op. Bedrijven zijn onverkoopbaar geworden.
Tegelijkertijd blijkt dat er toekomst is voor goede paprika’s. Afgelopen zaterdag liepen Nederlandse consumenten in Amersfoort nog weg met goed smakende bijzondere paprika’s, in alle kleuren en vormen.
Vroeger keek je naar de Van Dijks om te zien wat je moest doen om er te komen. Nu de Van Dijks zijn gevallen, slaat de angst me om het hart: heeft Nederland over 5 jaar nog een tuinbouw van betekenis?
Ik ben vandaag heel verdrietig. Voor mij voelt het bericht als een in memoriam voor de Nederlandse tuinbouw.
Foodlog filmde bij de Van Dijks in de serie LesLokaal:
LesLokaal II - paprika from dickfoodlognl on Vimeo.
Fotocredits: Foodlog Media
Op 30 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Als er inderdaad grote telers en de banken denken dat het opkopen van de stoppende bedrijven de groeiers via -schaalvergroting- een dermate grote kosten besparing oplevert dat zij weer winstgevend zijn, vrees ik het ergste. Ik denk eerder dat de banken de prijs op de bedrijven wil houden via dit soort constructies. Stel er komt meer dan 10 % van het areaal glas op de markt eind 2014 dan zouden de banken wel eens met heel veel openstaande kredieten kunnen blijven zitten en wordt het -afschrijven- geblazen. Maar tevens moeten ze voor alle bestaande bedrijven deze waarde daling incalculeren. Waar blijft dan de hypothecaire zekerheid van de nog wel draaiende glasbedrijven? De banken hebben dus alle belang het instand houden van deze waarde bubbel, zo ze bij ander onroerend goed hebben gedaan.
#5
Het is trouwens optie 2 geworden. Bank met partner gaan paprika's telen. De planten staan er al weer in. Ik heb begrepen dat de voormalige eigenaren aanblijven als management vooralsnog.
Huib, ik bedoel voornamelijk die 5000 ha kassen met potplanten en snijbloemen. De marges zijn daar minder slecht, en ik denk dat het met het afzetsysteem te maken heeft. De markt is daar veel transparanter, tekorten en overschotten zijn meteen zichtbaar en hebben gevolg voor de prijsvorming. Dat er geen animo is voor enorme uitbreiding heeft daar ook mee te maken. Als je daar uitbreidt met je eigen product weet je dat de prijs meteen naar beneden gaat. Overigens wordt ook daar nu geen financiering gegeven, dat houdt de zaak ook in het gareel.
Henric, sierteelt, bedoel je daarmee de buitenteelt van struiken etc, zoals in Boskoop e.o. gebeurt? Dat kan te maken hebben met vorstschade van afgelopen winter.
Of doel je op potplanten in de kas? Het kan best dat daar de marges beter zijn (ik heb daar geen zicht op). Wellicht werken die met contracten. Hoe dan ook, blijkbaar is er weinig interesse in die sector om uit te breiden en kassen voor een spotprijs aan te kopen en vol met sierteeltproduct te zetten.
Huib, waarom gaat het in de sierteelt (ook landbouw) dan een stuk beter? Zou het afzetsysteem daar ook niet een rol in spelen?