Een groep mensen runt daar op een geheel eigen manier een bedrijf. Dat gebeurt op een heel extensieve manier en bedrijfseconomisch lijkt het niet ijzersterk. Ze zijn de lievelingen van de moderne stedeling, die er neerstrijkt om te onthaasten. Af en toe komt een kok wat groente halen. Donaties houden het bedrijf overeind.

Dat beeld schiet een aantal mensen in het verkeerde keelgat. Jaap Majoor uit Laag Zuthem reageert in het Dagblad van het Noorden op dit beeld. Het bedrijf in kwestie is oud, de machines versleten en dit model leidt tot torenhoge prijzen, werkloosheid en afname van biodiversiteit.

Dat laat de familie van Tilburg, die een biologisch-dynamisch melkveebedrijf in Groningen bestieren niet op zich zitten. Ze schrijven een reactie met de daarin de praktijk van hun bedrijf. Een bedrijf met een lagere productie dan gangbaar, maar bedrijfseconomisch rendabel, waar geen geïmporteerd krachtvoer gebruikt wordt en met een hoge biodiversiteit.

De onderliggende gedachte is dat elke grondgebruiker de plicht heeft de maximale hoeveelheid calorieën of eiwit van een hectare te halen. Die redenering houdt dan ook in dat een heleboel andere activiteiten in het landelijk gebied misdadig worden
Daarop volgt de klap op de vuurpijl. Piet van den Berg, werkzaam bij het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, beticht de familie van Tilburg in een nieuwe aflevering in de krant van een ‘goedbedoelde misdaad tegen de menselijkheid’. Omdat de van Tilburgs veel meer melk van die grond zouden kunnen halen.

In drie stappen is het Deense BD bedrijf veranderd van een idylle in een misdaad tegen de menselijkheid. Dat zegt vooral veel over de manier waarop in Nederland het debat gevoerd wordt.

In het commentaar op de BD bedrijven vallen twee dingen op. Jaap Majoor valt over het bedrijfsmodel van de BD-boer uit Denemarken omdat ze niet leven van de opbrengst van het bedrijf, maar van donaties. Daar ligt de gedachte aan ten grondslag dat een 'echt' agrarisch bedrijf zijn geld verdient met de opbrengst van fysieke producten. En laten we niet vergeten dat vrijwel elk Europees melkveebedrijf voor belangrijk deel in de benen gehouden wordt door donaties van de EU.
Daarnaast hoeft er niets mis te zijn met het leven van donaties: daar leeft Foodlog ook voor een deel van en ook het Concertgebouw is ervan afhankelijk.

Van den Berg hangt de doctrine aan van de Vruchtbare Delta die de Wereld Moet Voeden. Hij rekent het bedrijf van de fam. Van Tilburg even door: die houden maar 1,14 GVE per hectare, waar de gangbare melkveehouderij 2,5 GVE per ha haalt en die koeien produceren dan ook nog maar 7500 kg melk per jaar ipv 10.000. En daarmee veroorzaakt dit model een natuurramp volgens van den Berg, want “Vrijwel nergens in de wereld is de grond namelijk zo vruchtbaar als in Nederland.” Eén hectare niet beteeld in Nederland, kost twee hectare ergens anders op de wereld.

Voor de biologische en BD aanhangers zit de wereld simpeler in elkaar. Zij hebben het ideologisch gelijk volledig aan hun kant, gesteund door een flink deel van de Haagse en Brusselse politiek
Voor zowel Majoor als Van den Berg is BD landbouw een moreel verwerpelijke activiteit omdat het de wereld niet voedt. De onderliggende gedachte is dat elke grondgebruiker de plicht heeft de maximale hoeveelheid calorieën of eiwit van een hectare te halen. Die redenering houdt dan ook in dat een heleboel andere activiteiten in het landelijk gebied misdadig worden: sierteelt, boomteelt, paardenhouderij, wijnbouw. Om van niet-agrarische activiteiten maar te zwijgen, zoals recreatieparken, distributiecentra of golfbanen.

Nog een laagje dieper zit het idee dat met de gangbare landbouw in Nederland anno 2021 het eindpunt van de agrarische geschiedenis bereikt is. Productie, milieubelasting, dierenwelzijn en productveiligheid hebben hier en nu hun optimum gevonden. Als wij hier minder produceren, dan moeten we ons voedsel uit het buitenland halen waar twee keer zoveel natuur voor opgeofferd moet worden (Van den Berg) en “waar het doorgaans geteeld wordt onder omstandigheden die het milieu veel meer belasten” (Majoor). Wie afwijkt van dit model veroorzaakt “een natuurramp” en “begaat een misdaad tegen de menselijkheid”. Zelfs de huidige voedselprijzen lijken op een van God gegeven optimum te liggen. Zodra het duurder wordt, kan het niet meer betaald worden. En waar de biodiversiteit wat minder lijkt te worden komt dat door “de enorme toename van roofdieren, zoals ooievaars, marters, vossen en wilde katten” (Majoor).

Zo staan twee partijen tegenover elkaar, beide gevangen in hun eigen ijzeren gelijk
Voor de biologische en BD aanhangers zit de wereld simpeler in elkaar. Zij hebben het ideologisch gelijk volledig aan hun kant, gesteund door een flink deel van de Haagse en Brusselse politiek. Wie zich aan de regels van Skal of Demeter houdt, is goed bezig. Tegelijk hebben ze naast lagere opbrengsten één fundamenteel probleem: hoe worden de nutriënten aangevuld, die afgevoerd worden naar de consument? Het is een onderwerp waar het grote publiek geen weet van heeft, maar dat een even fundamenteel als onoplosbaar probleem voor de biologische sector is.

Zo staan twee partijen tegenover elkaar, beide gevangen in hun eigen ijzeren gelijk, beide blind voor hun eigen tekortkomingen en beide niet in staat een betekenisvolle dialoog met elkaar aan te gaan. Zo verandert een lief filmpje in een misdaad tegen de menselijkheid.



In het Dagblad van het Noorden verscheen nog een vierde aflevering in het gesprek over misdaad en gelijk.


Dit artikel afdrukken