Ik ga staken! herhaalde hij nog maar eens. Pas toen drong het echt tot me door. Het lijntje is geknapt. En dat was niet onverwacht. Ik zag al jaren de wanhoop bij Gerrit toenemen, niet alleen over de toekomst van het bedrijf maar ook over de toekomst van zijn gezin en de omgeving.

Als natuurliefhebber zie ik de noodzaak om de druk die de landbouw uitoefent op de natuur snel te verlichten en de verdroging aan te pakken. Dat bespraken we in zaaltjes, in de stal en aan keukentafels. Maar daarbij vergeet ik niet de les die onze Commissaris van de Koning mij leerde: “Het slechtste wat je in de politiek kunt doen is mensen hun perspectief ontnemen want dan hebben ze niets meer te verliezen”. Op het moment dat Gerrit belde besefte ik maar al te goed dat dat gebeurd was.

Het slechtste wat je in de politiek kunt doen is mensen hun perspectief ontnemen want dan hebben ze niets meer te verliezen
Vanaf maart dit jaar heb ik de politiek verruild voor de praktijk van het agrarisch natuurbeheer. Elke dag mag ik samen met agrariërs werken aan het onderhouden van het landschap. Elke dag zie ik de kansen die er zijn om samen te werken aan een toekomst voor de landbouw met respect voor de natuur.

Johan Remkes zei het kernachtig: “Er is geen boer die niet om de natuur geeft. Dat wordt vaak vergeten en een deel van de boeren ervaart dat ze als ‘verliezer van de discussie’ in de hoek worden gezet”. Gerrit zei het nog krachtiger: “Ik ga staken!” Het terugwinnen van het vertrouwen van boeren is het waard om voor te knokken. Dat motiveert me om met elke agrariër in mijn gebied in gesprek te gaan en te zoeken naar de kansen om boer en natuur te verbinden.

En het is niet onmogelijk. Soms word ik tijdens m’n ontbijt gebeld door een boer die er tijdens het melken eens stevig over nagedacht heeft. Als ik dan opneem en aan de andere kant van de lijn hoor, “Hermen ik doe toch mee!”, dan weet ik dat er perspectief is.

In de ochtend van 16 November protesteerden boeren tegen de PAS-melders die in Overijssel niet langer getolereerd kunnen worden. Het protest eindigde dreigend, schrijft Boerderij. Dat kwam omdat de Commissaris van de Koning en de gedeputeerde voor landbouw niet met de protesterende boeren wilden komen praten buiten voor het provinciehuis. In een videoreportage legde het dagblad voor de agrarische sector de gevoelens van onzekerheid en gebrek aan perspectief onder boeren vast. Ook de NOS legde soortgelijke gevoelens vast.



Hermen Vreugdenhil is directeur van het Agrarisch Collectief Rivierenland en voormalig Statenlid voor de ChristenUnie. Deze column verscheen op de website van het Wetenschappelijk Instituut van de CU.


Dit artikel afdrukken