1 min
Ierland telt 7,3 miljoen koeien en zo'n 5 miljoen mensen. Het is een typisch koeienland dat 90% van zijn zuivel en vlees exporteert omdat de omstandigheden er zo geschikt voor zijn: veel gras en mild klimaat. De lange geschiedenis van de Ieren met de dieren is zelfs in mythen vastgelegd.
De landbouw domineerde de economie tot ver in de 20e eeuw en vormde een beeld van Ierland dat bezoekers nog steeds betovert. De Ierse koe loopt veel langer buiten dan de Nederlandse en is aanmerkelijk vaker grotendeels grasgevoerd. Dat kon nog steeds nadat de EU de melkquota afschafte en de regering de boeren aanmoedigde te groeien. Dat deden ze, met nieuwe efficiënte koeien en technologie. Het aantal melkdieren groeide daarom in de afgelopen fors.
Methaan en nieuwe wetenschap
Maar toch moet de Ierse koe eraan geloven omdat het dier methaan uitstoot, een klimaatgas dat weliswaar sneller zijn werking verliest dan koolstofgas maar voor een paar decennia een negatief klimaateffect heeft dat 20-30 keer groter is dan CO2 (hoewel de modernste wetenschap dat weer een beetje anders ziet).
The Guardian meldt dat de 135.000 Ierse koeienboeren van hun regering de opdracht hebben gekregen om hun klimaatbedreigende uitstoot met 25% te verminderen. De uitstoot van de koeieneconomie is vastgesteld op 37,5% van de schadelijk klimaatgassen die Ierland produceert. Dat is hoofdzakelijk het gevolg van methaan van de oprispingen van boerende koeien. De nieuwe wetenschap beweert dat die methaan sowieso wordt uitgestoten omdat die het gevolg is van plantaardig materiaal dat blijft groeien ook als de koeien verdwijnen. Omdat de uitstoot van verrottend en vergaand gras niet op zichzelf wordt berekend, wordt die volgens fervente koeienwetenschappers in de officiële boeken onterecht aan de koe toegerekend.
Schaalvergroting biedt soelaas
Vervoer moet zijn emissies met 50% terugbrengen; kantoorgebouwen moeten met 40% terug. De boeren hoeven dus niet te klagen - zoals in Nederland rond het stikstofdossier - dat zij meer moeten doen om het klimaat of het milieu te redden dan andere sectoren. Toch klagen de boeren omdat zij denken dat hun bedrijven niet meer rond te rekenen zijn als ze moeten krimpen.
Dat zal best meevallen.
Door boerderijen samen te voegen, groter te maken en de koeien efficiënter te laten produceren zijn de doelstellingen vermoedelijk nog prima te halen. Wat dat betreft staan de Ierse koeienboeren er beter voor dan de Nederlandse. Door de eisen die de Nederlandse overheid stelt op het gebied van stikstof is opschaling bij ons vooralsnog moeilijk, waardoor boerenbedrijven te klein worden om te kunnen blijven voortbestaan terwijl duurzaam buitenlands aanbod hun positie in de markt overneemt. Iers aanbod kan daar een voorbeeld van zijn. Zie voor deze problematiek de parabel De Dominee, de Boer en de Koopman.
De landbouw domineerde de economie tot ver in de 20e eeuw en vormde een beeld van Ierland dat bezoekers nog steeds betovert. De Ierse koe loopt veel langer buiten dan de Nederlandse en is aanmerkelijk vaker grotendeels grasgevoerd. Dat kon nog steeds nadat de EU de melkquota afschafte en de regering de boeren aanmoedigde te groeien. Dat deden ze, met nieuwe efficiënte koeien en technologie. Het aantal melkdieren groeide daarom in de afgelopen fors.
Methaan en nieuwe wetenschap
Maar toch moet de Ierse koe eraan geloven omdat het dier methaan uitstoot, een klimaatgas dat weliswaar sneller zijn werking verliest dan koolstofgas maar voor een paar decennia een negatief klimaateffect heeft dat 20-30 keer groter is dan CO2 (hoewel de modernste wetenschap dat weer een beetje anders ziet).
The Guardian meldt dat de 135.000 Ierse koeienboeren van hun regering de opdracht hebben gekregen om hun klimaatbedreigende uitstoot met 25% te verminderen. De uitstoot van de koeieneconomie is vastgesteld op 37,5% van de schadelijk klimaatgassen die Ierland produceert. Dat is hoofdzakelijk het gevolg van methaan van de oprispingen van boerende koeien. De nieuwe wetenschap beweert dat die methaan sowieso wordt uitgestoten omdat die het gevolg is van plantaardig materiaal dat blijft groeien ook als de koeien verdwijnen. Omdat de uitstoot van verrottend en vergaand gras niet op zichzelf wordt berekend, wordt die volgens fervente koeienwetenschappers in de officiële boeken onterecht aan de koe toegerekend.
Schaalvergroting biedt soelaas
Vervoer moet zijn emissies met 50% terugbrengen; kantoorgebouwen moeten met 40% terug. De boeren hoeven dus niet te klagen - zoals in Nederland rond het stikstofdossier - dat zij meer moeten doen om het klimaat of het milieu te redden dan andere sectoren. Toch klagen de boeren omdat zij denken dat hun bedrijven niet meer rond te rekenen zijn als ze moeten krimpen.
Dat zal best meevallen.
Door boerderijen samen te voegen, groter te maken en de koeien efficiënter te laten produceren zijn de doelstellingen vermoedelijk nog prima te halen. Wat dat betreft staan de Ierse koeienboeren er beter voor dan de Nederlandse. Door de eisen die de Nederlandse overheid stelt op het gebied van stikstof is opschaling bij ons vooralsnog moeilijk, waardoor boerenbedrijven te klein worden om te kunnen blijven voortbestaan terwijl duurzaam buitenlands aanbod hun positie in de markt overneemt. Iers aanbod kan daar een voorbeeld van zijn. Zie voor deze problematiek de parabel De Dominee, de Boer en de Koopman.
Aanvullend op de mooie bijdrage van Frans: ik heb de indruk dat Ierland ook zuinig is op zijn groene imago vanwege de toerisme-sector. Die is ook daar groot, en draait niet op de steden of de kust, maar op het groene imago en met name ook de goede mogelijkheden voor fly fishing / zalm vissen. Dat vraagt wel om schoon water.
Omdat Ierland pas laat bij de EU aansloot werd ze harder getroffen door de melkquotering (1984) dan bijvoorbeeld Nederland: bij eerder aansluiten zou de melkproductie veel groter zijn geweest. Het was dan ook te voorzien dat de productie sterk zou toenemen na afschaffing ervan, omdat de omstandigheden vrijwel perfect zijn.
Het is niet zo (Krijn #5) dat Ierse boeren meer in de melk te brokkelen hebben dan de Nederlandse. De problemen hier zijn vooral ontstaan omdat onze overheid zonder veel interesse of kennis van zaken vrijwel klakkeloos zich voegde naar de wensen van de veehouderij. De ogen, oren en mond van de overheid waren verloren gegaan, door privatisering van onderzoek en voorlichting; burelen van het ministerie werden bemenst met juristen; woordvoerderschap landbouw was niet meer een interessante portefeuille bij de grotere politieke partijen, onkundige woordvoerders maakten gretig gebruik van door de landbouwlobby aangeleverde teksten; het belang van investeren in verantwoord milieubeheer werd niet ingezien. Het kon niet anders dan misgaan.
In Ierland bleef onderzoek en voorlichting in handen van de overheid en op hun ministeries werken ook voldoende landbouwkundigen. Al meer dan 10 jaar geleden werden de boeren voorgelicht over de noodzaal de emissie van broeikasgassen te beperken (men realiseerde zich verdraaid goed dat dit voorwaarde was voor groei na afschaffen quotering en dat dit nodig was om de industrie te beschermen) en werd in goed overleg met de boeren uitstekend (ook) experimenteel onderzoek gestart. Ik was daar zijdelings bij betrokken en herinner me het beperken van energieverbruik bij het melken, het vervangen van kunstmest door klaver en het beperken van de verdichting van de graszode (minder lachgas) door lichter vee. En al veel langer wordt milieu-, natuur- en landschapsbeheer (heggen) er uiterst serieus genomen. De controle op naleving van derogatieafspraken is veel degelijker. In Ierland moet het bemestingsplan digitaal worden ingediend en uitgevoerde bemestingen direct geregistreerd. In Nederland volstaat een papieren plan in de la, naar uitvoering wordt niet gekeken; de controle is vrijwel wegbezuinigd en daarmee ook het vertrouwen van de EC wat betreft het nakomen van afspraken.
Mijn conclusie: in tegenstelling tot de Ierse vond de Nederlandse overheid de melkveehouderij economisch niet langer echt belangrijk, investeerde er niet meer in, verbrak het contact met de boeren (via regionale landbouwconsulentschappen), werd onkundig, verloor de controle en realiseerde zich te laat dat de milieueffecten van die veehouderij andere sectoren in de wielen kunnen rijden en de maatschappij daardoor ontwrichten.
Zowel Ierland als Nederland plukken nu de vruchten van hun beleid. In Ierland zoet, bij ons nogal zuur.
#9 Vandaar Dick.
Hoe bedoel je dat Ton? Ierland is vnl. een veeboeren-land.
#6 Veeboeren, Dick.