Nederlanders geven een derde van hun eetbudget uit aan vooral de luxere restaurants. Nederlanders zien een avondje tafelen als een goed alternatief voor bijvoorbeeld een concert. Dat is fijn voor de horeca, maar is het ook echt een positief teken voor de Nederlandse eetcultuur? Zo geweldig is het aanbod aan restaurants nou ook weer niet, al spreek ik natuurlijk vanuit mijn beperkte ervaring in de regio rond Wageningen, waar ik woon. Het is vaak kiezen tussen - zwart-wit gesteld - een vijfgangendiner dat de hele avond duurt of een snelle hap in snackbar, pizzeria, tapasbar of eetcafé. Waar zijn in Nederland de restaurants zoals je ze in Italië, Frankrijk en Spanje vindt, waar simpele maar uitstekend smakende gerechten worden geserveerd met verse ingredienten uit de regio volgens oude recepten en tegen een heel redelijke prijs? Waarom heeft iedere pizzeria, tapasbar of eetcafé een vorm van carpaccio op het menu?
Een zijlijntje - want het moet me als Slow Food-lid even van het hart. De NOS meldt dat "veel mannen en vrouwen thuis de keukenprins(es) uithangen met het maken van uitgebreide en bijzondere gerechten, het zogenaamde slowfood." Uitgebreide en bijzondere gerechten hebben natuurlijk niets met Slow Food te maken. Als je kijkt in de Slow Food-kookboeken, waarin oude recepten uit Italië zijn verzameld, dan zijn dat voornamelijk simpele recepten met verse en regionale producten. Waarom kan dat niet in Nederland?
Ook verse patates frites zijn Slow Food.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Ook al is het niet in het Frans Nick, toch is het een heel interessant boek.... en zeer Frans georiënteerd. Deze mevrouw weet wel waar ze het over heeft en heeft veel Frans bronnenmateriaal verzameld.
Overigens: restaurant, het woord betekende in die tijd versterkende bouillon, voor mensen met een zwak gestel die bij moesten komen van het 'zware' stadsleven.
De meeste punten hierboven zijn inderdaad "van alle tijden". Ook het dwepen met sterren. Ook het snel "snacken" terwijl je iets anders doet.
Het meest recent is misschien nog de appreciatie voor "nieuwe" recepten. De kok als creatieveling, m.a.w. In de meeste culturen is de liefde voor voedsel heel conservatief. Wat wij apprecieren in de Italiaanse keuken bijv., is het gevolg van de uiterste behoudsgezindhied van de koks (en vooral van de klant). Omdat een saus EXACT moet zijn gemaakt, is er geen plaats voor goedkope substituten en blijft de kwaliteit behouden. De meeste mensen willen voedsel dat vertrouwd is en onveranderlijk: "wat den boer niet kent..." is fundamenteel in zowat alle eetculturen. De creatieve kok is een modern, Westers fenomeen, en dan nog in een zeer beperkte niche.
Het is niet voor niets dat het toprestaurant in België de weinig passende naam "Comme chez soi" draagt. Vroeger legden de meeste eethuizen er de nadruk op dat ze kookten zoals mama, zoals thuis, zoals het (altijd) hoorde. Tegenwoordig zijn we door de reclame geherprogrammeerd om alles te kopen wat "NIEUW" is. Dat is eigenlijk tegennatuurlijk (want een omnivorendilemma).
De Engelsen (wiens keuken nog bijzonder middeleeuws is) hebben nog vaak zo'n reactie: zeg hen: "we hebben een nieuw product", en ze antwoorden automatisch "what was wrong with the old one?". Ik herinner me Britse collega's die weigerden een bepaald restaurant te bezoeken, omdat de menukaart er elke week veranderde. Zoiets hoorde niet, volgens hen: het aanbod moest constant en betrouwbaar zijn, dat was een intrinsieke kwaliteit.
Interessante excercitie. Betekent buiten eten vandaag:
- genieten van goed en herkenbaar voedsel met mensen die je aardig vindt? (= van onze tijd in bijvoorbeeld Italie)
- thuiskomen in een bekende omgeving en eten wat de pot schaft? (= pubfood in Engeland)
- snel iets naar binnen schrokken voordat je 's avonds voor de tv gaat hangen? (= van onze tijd)
- een plaatsje reserveren in het nieuwste restaurant dat door Johannes van Dam of andere culi's wordt aanbevolen (= ook van deze tijd)
De vraag is: wat is de functie van eten buiten de deur en meer speciaal wat is daarbij de functie van het voedsel dat daar wordt geserveerd? En de achterliggende vraag luidt wat mij betreft: waarom is buiten de deur eten of een luxe of een snelle snack en niet gewoon doodnormaal?
Mooie mijmering idd: wat is/zijn de functie(s) van een eethuis anno 2008?
Thuis- vs. uit eten blijkt immers in verschillende tijden verschillende functies te hebben gehad.
Betekent buiten eten vandaag:
- gemak en tijd besparen voor andere dingen dan koken (= van onze tijd)?
- eten als je van huis bent en nergens bent uitgenodigd (= van alle tijden)?
- uitgaan omdat eten bij een vakman of -vrouw je nieuwe ontdekkingen laat doen(= recent of van alle tijden)?
- kunnen zeggen dat je bij Sergio, Jonnie of Geert hebt gegeten (= van onze tijd, of toch ook een beetje van voorheen?)
Nick, mooie definitie van een restaurant. Een restaurant moet geen gastronomische tempel zijn en ook geen afhaalloket voor een snel tussendoortje, maar juist een plek waar je je thuis voelt en je op je gemak het eten tot je neemt waarbij je je prettig voelt. En dat mis ik nu juist in veel Nederlandse restaurants.