Lees ook
De wereld is naarstig op zoek naar middelen tegen Covid-19. Logisch, want een lange lockdown is niet vol te houden. Naast Apps en tests, moeten juist medicijnen die de verschijnselen onderdrukken en vaccins die immuun makenhet afschalen van de maatregelen kunnen versnellen.

De ‘hype’ rond hydroxychloroquine is de wetenschap voor, vindt een aantal artsen. Niettemin testen artsen het middel op patiënten én zichzelf om niet besmet te raken. Ze hebben niets beters.

Klinische onderzoeken hebben tot nu toe de effectiviteit niet bewezen. Ook in China werd het al decennia geleden ontwikkelde oude anti-malariamiddel ook getest. Maar met weinig gefundeerd onderzoek is en blijft het een medische gok om toe te dienen aan 75-jarigen in ademnood. Kwakzalverij, zou je kunnen zeggen. Raoult geldt als een briljant onderzoeker, maar claimt successen die niet uit zijn onderzoeksdata blijken. Hij zou zelfs niet schuwen om wetenschapsfraude te plegen in zijn publicaties.

Trump zou het nemen
Raoult's studies zijn omstreden. Verschillende artsen en deskundigen wezen op een aantal zwakke punten van de studies. Aan de andere kant biedt hij mensen hoop. De Amerikaanse president Donald Trump suggereerde dat hij bereid zou zijn om het medicijn zelf in te nemen. Voor sommige Fransen, zoals de gele hesjes, is Raoult een volksheld. Hij buigt regels, mijdt de politiek en geeft de farmaceutische industrie de schuld van het ophouden van zijn onderzoek in de hoop duurdere middelen op de markt te kunnen brengen. Middelen op basis van hydroxychloroquine kosten maar een paar cent per tabletje.

Gebaseerd op weinig meer dan de kleine, maar bemoedigende studie, sloegen de VS niettemin alvast 29 miljoen verpakkingen dosissen op. India verbood tijdelijk de export om straks niet mis te grijpen als het middel goed blijkt te werken. Er is een gekte ontstaan. In onder meer Frankrijk, Nigeria en Amerika vielen echter inmiddels de eerste gevallen van zelf-medicatie met de stof verkeerd uit. Chronische zieken, zoals reumapatiënten die het middel nodig hebben, vinden hun medicijn nog maar schaars. De Financial Times waarschuwde al voor tekorten van op hydroxychloroquine gebaseerde medicijnen.

Macron ontmoette Raoult onaangekondigd op het onderzoeksinstituut voor infectieziekten in Marseille. Ze spraken al 3,5 uur. Het zou een van Macron’s vele bezoeken aan onderzoekers en artsen zijn geweest die hij in het licht van zijn persconferentie van maandag willen raadplegen. Dan wil hij aankondigen hoe hij met de Franse lockdown denkt om te gaan.

Christine Rouzioux, viroloog in het Necker Ziekenhuis in Parijs en een onderzoeker aan de Parijse Descartes Universiteit vindt dat Macron met zijn bezoek een verkeerd signaal afgeeft. "President Macron geeft hiermee een boodschap van steun af. Dat is schadelijk voor de wetenschappelijke gemeenschap."

Verwarring en hype
De internationale farmaceutische groep Sanofi schiep vandaag ook nog meer verwarring. De grootste medicijnfabrikant van Frankrijk maakte bekend 100 miljoen verpakkingen hydroxychloroquine - die in de markt verkocht worden onder de merknaam Plaquenil - aan 50 landen te gaan schenken. Het bedrijf zei er niettemin bij dat er niet genoeg klinisch bewijsmateriaal is om te besluiten dat het geneesmiddel werkt en veilig is voor Covid-19 patiënten. Frankrijk's medicatieveiligheid agentschap meldt dat sinds 27 maart er 43 gevallen van hartproblemen geconstateerd zijn gerelateerd aan een behandeling met hydroxychloroquine. Onderwijl doet Trump alsof hij alles van wetenschappelijke literatuur weet; 'dokter' Trump heeft het middel al omarmt. Ook hij wil een einde zien aan de lockdown die de economie van de machtige VS inmiddels al 16 miljoen werkelozen heeft bezorgd.


Het is aan de wetenschap om de hype in te halen. Maar daar zijn lange, dubbelblind gecontroleerde studies nodig. Dat kost normaal gesproken vele jaren. Of het medicijn schaadt, helpt of een verschil maakt, zal volgende week nog niet duidelijk zijn. En maanden wachten, daar hebben 'we' nou net geen tijd voor. Intussen tijd kun je het testen in de praktijk, als je niet beter hebt. En dat lijkt dan ook te gebeuren, want het is 'oorlog' tegen Covid-19. Als een arts niets beters heeft, maar wel een idee dat iets kan werken dan mag hij dat 'uit nood' toepassen. Op diezelfde basis werd in Nederland ooit de eerste poeptransplantatie uitgevoerd. En die werkte.
Dit artikel afdrukken