Een supermarkt is een relatief grote zelfbedieningswinkel waar voedingsmiddelen, waaronder verse groente, brood, vlees, kruidenierswaren en huishoudelijke artikelen worden verkocht. Soms behoren meer soorten artikelen, zoals bijvoorbeeld kleding en medicijnen, ook tot het assortiment, en heeft de winkel deels het karakter van een warenhuis.

Concurrentie is van alle tijden
Dat supermarkten concurreren met andere retailers, is van alle tijden. Supermarkten nemen marktaandeel over van kleine speciaalzaken als slagerijen, bakkers en groentespeciaalzaken. Hun winkels verdwijnen langzaam uit het straatbeeld. Dat heeft in het verleden nog wel eens tot bijzondere reacties geleid. Tuincentra die luiers gingen verkopen omdat supermarkten potgrond gingen verkopen. In de tijden dat we nog cd’s en dvd’s verkochten, waren supermarkten de marktleiders in nieuwe releases. Als AH zich kwaad maakt, verkopen ze de meeste bladblazers van heel Nederland. Supermarkten concurreren dus met (bijna) alle retailers. En winnen vaak ook.

Supermarkten hobbelen achter innovatoren aan
In plaats van marktaandeel spreken supermarkten dan ook regelmatig van 'maagaandeel', of zelfs 'share of wallet'. Toch zijn supermarkten niet altijd succesvol. Speciaalzaken zoals visboeren en kaasspeciaalzaken winnen weer terrein en de laatste jaren wordt er vooral door delivery (Thuisbezorgd, Uber eats, Deliveroo) maagaandeel afgesnoept. Supermarkten antwoorden met verse vis op ijs, verse koffie, verse maaltijden en pilots met bezorging van warme maaltijden.

Supers niet goed in nieuwe markten ontwikkelen
Tot nu toe is dit nauwelijks succesvol. Dat geldt ook voor het snelle thuisbezorgen, zoals de pilot van Albert Heijn met Tringtring in Amsterdam en Rappie in Rotterdam die - om verschillende redenen - onvoldoende succesvol is. Soms is het de operatie, of het afwijkende businessmodel, maar de harde werkelijkheid is ook dat supermarkten niet zo goed zijn om een nieuwe markt te ontwikkelen. De markt van supermarkten blijft een massamarkt waarbij schaalgrootte, efficiency en marketingkracht allesbepalende pijlers zijn voor succes en continuïteit. En dus betekent het dat ze vaak achter de innovatoren aanhobbelen.

Tot op heden slaagden supermarkten er wel vaak in om antwoorden te vinden. Maaltijdpakketten van de supermarkten snoepen marktaandeel af van maaltijdboxen. Albert Heijn heeft het lokale label streeckgenoten, ketens investeren groots in e-commerce (of niet en stoppen ermee, zoals Deen), Jumbo sluit een partnership met Gorillas (if you can’t beat them, join them?) en haalt expertise binnen, zoals ze ook bij La Place gedaan hebben. Albert Heijn heeft al een geautomatiseerd distributiecentrum en kan die learnings wellicht - net als Ochama - inzetten in de winkels. Al dan niet in hybride vorm met een versmarkt en flitsbezorging. Een mogelijk verbod op extra dark stores kan de supermarkten in de kaart spelen.

Concurrenten nieuwe supermarktformules van de toekomst?
Interessant nu is of en zo ja, welk antwoord de supermarkten nu weer zullen hebben. Het is mogelijk dat de nieuwe concurrenten de nieuwe supermarktformule worden. Verschuivingen en consolidaties binnen de supermarktbranche zijn tenslotte óók van alle tijden!
Dit artikel afdrukken