2 min
De Zwartepiet-discussie lossen we op door middel van regenboog-pieten. Maar hoe maak je de fantasie 'Tunesische rijst' die niets Noord-Afrikaans heeft weer kloppend? Zwartepiet verschijnt ook op je bord.
De Filipijnse-Amerikaanse voedselfotografe Celeste Noche maakt zich in een podcast zorgen over wat ze ziet als racisme in voedselfotografie. "Media over eten worden door blanken voor blanken gemaakt", zegt Noche. Dat zorgt vaak voor verkeerd beeldmateriaal. Niet-Westers eten wordt fout of generaliserend neergezet. Noche: "denk aan de obligate eetstokjes bij een Vietnamese Pho of die eeuwige gekleurde tuktuk bij een Indiase curry. Waarom zie je bij een bord pasta zelden bestek afgebeeld?"
Omdat fotografen soms niet weten wat ze doen, kunnen beelden zelfs beledigend zijn. Een voorbeeld vindt Noche eetstokjes die rechtop in een bakje rijst staan. Dit verwijst naar het ritueel verbranden van wierook tijdens een begrafenis. Onno Kleyn, culinair columnist Volkskrant, reageert: "stokjes in de rijst steken is dom, omdat het mensen tegen de haren in strijkt. Als culinair schrijver en blogger heb je je maar te informeren." Noche vindt dat de media over eten bol staan van "micro-agressies" die etnische minderheden dagelijks maar moeten accepteren. Dat moet stoppen, vindt ze.
Studenten van de Cambridge Pembroke College laten een zelfde geluid horen. Gerechten als 'Jamaicaanse stoofpot' en 'Tunesische rijst' worden als racistisch ervaren omdat ze niets met Jamaica of Tunesië te maken hebben. De schoolkantine serveert een stoofpot van bloemkool, dadels en tofu met Tunesische rijst en korianderyoghurt. "Sorry, wat is dit?", reageert een student afkomstig uit Tunesië, "Dit eten we niet in Tunesië!" De Nederlandse Marokkaanse kookboekenauteur, foodstylist en culinaire communicatieadviseur Nadia Zerouali zegt ook allergisch te zijn voor dat soort "foute" gerechten. "Op zich sta ik voor vrijheid blijheid in de keuken. Maar Marokkaanse tajine met Libanees brood en een yoghurtsaus? Noem het gewoon niet Marokkaans en er is niks aan de hand."
De school uit Cambridge neemt de klachten serieus en gaat kijken of ze hun menu gaan aanpassen. Volgens Sam Leith, journalist van de gerespecteerde Spectator, zouden ze juist precies het tegenovergestelde moeten doen. "Juist eten is een multiculturele mix. Niets is authentiek." zegt hij. "Fish & Chips kent zijn oorsprong in Oost Europa, Ierse aardappelen komen uit Zuid-Amerika en French Toast is helemaal niet Frans." Kleyn sluit zich aan bij Leith: "'Cultureel jatten' is nonsens, het is hysterie, gevoed door hetzelfde onbenul als waarmee slechte culinaire schrijvers en bloggers fouten maken. Er bestaat niet zoiets als culinaire authenticiteit, alles beweegt, alles schuift." Leith ziet een ironische tegenstelling. Wanneer mensen tegen het mengen van rassen zijn, noemen we dit fascisme. Maar wanneer geen rekening gehouden wordt met de oorsprong van eten, is dit een teken van discriminatie. Juist doordat geen rekening gehouden is met authenticiteit van eten, hebben we de beschikking over een grote diversiteit aan voedsel.
Identiteitsdiefstal
Hoe komt het nou dat media over eten racistisch geïnterpreteerd worden? We vroegen het Els Maeckelberghe, Universitair Docent Ethiek aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ze stelt dat individuele eigenschappen gegeneraliseerd worden en vervolgens weer op een individu worden geplakt. "Mensen vinden eten belangrijk en hangen een deel van hun identiteit daaraan op. Het verkeerd afbeelden of benoemen van eten ondermijnt deze betekenis en daarmee iemands identiteit." Je zou het een vorm van identiteitsdiefstal kunnen noemen. Iemand geeft zich voor jou uit, maar je weet dat er niets van klopt en wilt niet dat het beeld dat hij van je creëert zich verder verspreidt. Maeckelberghe, van origine Belgische: "De 'Belgische' friet die in Nederland verkocht wordt, is helemaal niet de friet zoals ik deze ken uit België." Ze benadrukt dat het een lastige kwestie is, omdat in theorie heel de wereld kan meekijken en er altijd wel iemand geïrriteerd kan zijn. Media over eten zijn een interactie tussen zender en ontvanger. Ze ziet dan ook een belangrijke taak voor de zender: "de zender is verantwoordelijk voor de media en dient zich van te voren altijd goed te informeren." Maeckelberghe sluit dus aan bij Kleyns visie: culinair journalisten en publicisten moeten het publiek correct informeren. Maar een vergissing is snel gemaakt. Maeckelberghe voegt dan ook toe dat je daar gewoon over moet kunnen praten: "hou het gesprek open en laat miscommunicatie geen enorme Zwartepiet worden die tussen mensen komt te staan."
Dit artikel afdrukken
Omdat fotografen soms niet weten wat ze doen, kunnen beelden zelfs beledigend zijn. Een voorbeeld vindt Noche eetstokjes die rechtop in een bakje rijst staan. Dit verwijst naar het ritueel verbranden van wierook tijdens een begrafenis. Onno Kleyn, culinair columnist Volkskrant, reageert: "stokjes in de rijst steken is dom, omdat het mensen tegen de haren in strijkt. Als culinair schrijver en blogger heb je je maar te informeren." Noche vindt dat de media over eten bol staan van "micro-agressies" die etnische minderheden dagelijks maar moeten accepteren. Dat moet stoppen, vindt ze.
Studenten van de Cambridge Pembroke College laten een zelfde geluid horen. Gerechten als 'Jamaicaanse stoofpot' en 'Tunesische rijst' worden als racistisch ervaren omdat ze niets met Jamaica of Tunesië te maken hebben. De schoolkantine serveert een stoofpot van bloemkool, dadels en tofu met Tunesische rijst en korianderyoghurt. "Sorry, wat is dit?", reageert een student afkomstig uit Tunesië, "Dit eten we niet in Tunesië!" De Nederlandse Marokkaanse kookboekenauteur, foodstylist en culinaire communicatieadviseur Nadia Zerouali zegt ook allergisch te zijn voor dat soort "foute" gerechten. "Op zich sta ik voor vrijheid blijheid in de keuken. Maar Marokkaanse tajine met Libanees brood en een yoghurtsaus? Noem het gewoon niet Marokkaans en er is niks aan de hand."
Waarom zie je bij een bord pasta zelden bestek afgebeeld?Niets is authentiek
De school uit Cambridge neemt de klachten serieus en gaat kijken of ze hun menu gaan aanpassen. Volgens Sam Leith, journalist van de gerespecteerde Spectator, zouden ze juist precies het tegenovergestelde moeten doen. "Juist eten is een multiculturele mix. Niets is authentiek." zegt hij. "Fish & Chips kent zijn oorsprong in Oost Europa, Ierse aardappelen komen uit Zuid-Amerika en French Toast is helemaal niet Frans." Kleyn sluit zich aan bij Leith: "'Cultureel jatten' is nonsens, het is hysterie, gevoed door hetzelfde onbenul als waarmee slechte culinaire schrijvers en bloggers fouten maken. Er bestaat niet zoiets als culinaire authenticiteit, alles beweegt, alles schuift." Leith ziet een ironische tegenstelling. Wanneer mensen tegen het mengen van rassen zijn, noemen we dit fascisme. Maar wanneer geen rekening gehouden wordt met de oorsprong van eten, is dit een teken van discriminatie. Juist doordat geen rekening gehouden is met authenticiteit van eten, hebben we de beschikking over een grote diversiteit aan voedsel.
Identiteitsdiefstal
Hoe komt het nou dat media over eten racistisch geïnterpreteerd worden? We vroegen het Els Maeckelberghe, Universitair Docent Ethiek aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ze stelt dat individuele eigenschappen gegeneraliseerd worden en vervolgens weer op een individu worden geplakt. "Mensen vinden eten belangrijk en hangen een deel van hun identiteit daaraan op. Het verkeerd afbeelden of benoemen van eten ondermijnt deze betekenis en daarmee iemands identiteit." Je zou het een vorm van identiteitsdiefstal kunnen noemen. Iemand geeft zich voor jou uit, maar je weet dat er niets van klopt en wilt niet dat het beeld dat hij van je creëert zich verder verspreidt. Maeckelberghe, van origine Belgische: "De 'Belgische' friet die in Nederland verkocht wordt, is helemaal niet de friet zoals ik deze ken uit België." Ze benadrukt dat het een lastige kwestie is, omdat in theorie heel de wereld kan meekijken en er altijd wel iemand geïrriteerd kan zijn. Media over eten zijn een interactie tussen zender en ontvanger. Ze ziet dan ook een belangrijke taak voor de zender: "de zender is verantwoordelijk voor de media en dient zich van te voren altijd goed te informeren." Maeckelberghe sluit dus aan bij Kleyns visie: culinair journalisten en publicisten moeten het publiek correct informeren. Maar een vergissing is snel gemaakt. Maeckelberghe voegt dan ook toe dat je daar gewoon over moet kunnen praten: "hou het gesprek open en laat miscommunicatie geen enorme Zwartepiet worden die tussen mensen komt te staan."
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Een mooie vandaag in dit kader: De VVD wil opheldering over de christelijke scholen die hun paasvieringen afzwakken. De partij vraagt zich af of er sprake is van zelfcensuur door de scholen of dat er druk is uitgeoefend door leerlingen en ouders om de festiviteiten met Pasen af te zwakken. Dat valt te lezen in het AD.
In Frankrijk geldt het zogeheten 'lekendom' (de 'laïcité', in het openbaar toon je geen religie). Hoofddoekjes zijn verboden en je mag niet in een burkini de zee in.
Oplossing: thuis mag je je eigen identiteit uitleven, in het openbaar en waar we samenleven doen we alles in een 'witte verpakking' (geen merken, geen culturen, niets).
Absurd natuurlijk. We zijn de weg kwijt om in verschil toch samen te kunnen zijn. Waar is die oude Ambrosius toch gebleven die in het Latijn zou hebben gezegd when in Rome, do as the Romans do?
Wouter #4 : Ik ga je waarschijnlijk teleurstellen, maar ik weet dat je mijn betoog zal lezen.
"De Filipijnse-Amerikaanse voedselfotografe Celeste Noche maakt zich in een podcast zorgen over wat ze ziet als racisme in voedselfotografie. "Media over eten worden door blanken voor blanken gemaakt", zegt Noche. Dat zorgt vaak voor verkeerd beeldmateriaal. Niet-Westers eten wordt fout of generaliserend neergezet. "
Racisme? Lach om zo'n -belachelijke- Westerse poging en onderwijs ze (terwijl je er zelf beter van wordt), zou ik zeggen.
Gevoel kan natuurlijk nooit uitgeschakeld worden:
Ik was bijv. vooral vroeger stevig kien op seksisme. Ik had dan ook het nodige daarvan meegemaakt (en erger), waarover ik het hier niet ga hebben. Maar een wat 'zachter voorbeeld' is dat ik lopen gaandeweg ben afgeleerd. Ik kreeg altijd aardig wat opmerkingen (van 'witte' Nederlanders trouwens) over mijn voorgevel, die 'meer' was & is dan gewoon. Tot soms knijpen aan toe. Ik ben gewend geraakt aan de fiets, ben je sneller weg...
Ben gelukkig nu ouder; een ware 'blessing' voor mij: "Er is geen oog-contact meer". Weird?
"Omdat fotografen soms niet weten wat ze doen, kunnen beelden zelfs beledigend zijn. Een voorbeeld vindt Noche eetstokjes die rechtop in een bakje rijst staan. Er bestaan verschillende culturen op onze wereld."
Alhoewel ik in de Kwaliteitszorg gewerkt heb (Japans bedrijf) en een opleiding daarin heb gehad, ben ik van mening dat ik Oosterse culturen niet echt begrijp. Ik weet alleen dat de toenmalige opleiding en allerlei andere boekjes daarin gefaald hebben. Het al dan niet steken van rijststokjes ergens in is te leren. Kwestie van interesse hebben & luisteren.
Dat zal vice versa moeten zijn van de andere kant.
Tot nog toe zijn er maar weinigen, die ietwat nader tot de werkelijke kwestie komen, naar mijn idee.
Een verheldering van mijn kant gaf "Vrouw breekt los, De vele gezichten van Japan" van Kjeld Duits.
Het wordt neergezet als "Impressies van een Nederlandse bewoner in het Land van de Rijzende Zon".
Volgens Sam Leith, journalist van de gerespecteerde Spectator, zouden ze juist precies het tegenovergestelde moeten doen. "Juist eten is een multiculturele mix. Niets is authentiek." zegt hij. "Fish & Chips kent zijn oorsprong in Oost Europa, Ierse aardappelen komen uit Zuid-Amerika en French Toast is helemaal niet Frans." Kleyn sluit zich aan bij Leith: "'Cultureel jatten' is nonsens, het is hysterie, gevoed door hetzelfde onbenul als waarmee slechte culinaire schrijvers en bloggers fouten maken. Er bestaat niet zoiets als culinaire authenticiteit, alles beweegt, alles schuift."
Dat is de rationele aanpak, die wat mij betreft juist is. Maar zie ook voorgaande.
Leith ziet een ironische tegenstelling. "Wanneer mensen tegen het mengen van rassen zijn, noemen we dit fascisme. Maar wanneer geen rekening gehouden wordt met de oorsprong van eten, is dit een teken van discriminatie. Juist doordat geen rekening gehouden is met authenticiteit van eten, hebben we de beschikking over een grote diversiteit aan voedsel."
Een groot 'Ja' van mijn kant.
Art Kuipers #3 : "Onze globaliserende wereld maakt mensen een beetje overspannen. Op de gekste momenten klampen mensen zich ineens vast aan hun 'identiteit' als bange aapjes aan hun moeder. Het is een angstreflex".
Ja, natuurlijk (en ontzettend mooi omschreven, trouwens). We moeten -wat mij betreft- dit behandelen met liefde voor de mens & het zeker niet ridiculiseren (wat jij trouwens waarschijnlijk niet doet).
Wat een opluchting dat hierzo niemand zich druk maakt over wat toch voorzichtig wordt geprobeerd; er deugt ergens iets niet. Maar eetstokjes verkeerd op de foto en racisme, ze hebben nog minder met elkaar te maken dan een scheet in een slaapzak die Engelstaligen, ik denk Amerikanen, een Dutch Oven noemen.
In Nederlandse Chin. Ind. Spec. Restaurants wordt niet zo moeilijk gedaan. Zo'n gezellig lachende, dikke boeddha bij de entree, lampionnetjes aan de gevel en appelmoes met een kers op tafel. Kan allemaal bij 'de Chinees'. Veilig oriëntaals, want we houden wel van een beetje exotisch, maar het moet niet te gek worden hè.
Onze globaliserende wereld maakt mensen een beetje overspannen. Op de gekste momenten klampen mensen zich ineens vast aan hun 'identiteit' als bange aapjes aan hun moeder. Het is een angstreflex.
Komisch is dat. Els, die Vlaams is, gebruikt het woord 'Belgische' (ook Smulweb.nl doet dat) waar wij inderdaad vaker het woord 'Vlaamse' gebruiken. Zo verwarrend is echte identiteit en het elkaar die authenticiteit duiden kennelijk. En zo makkelijk worden dus ook 'Zwartepieten' geboren.