Opinie Hou de trekkers voorlopig op het erf

Minister van der Wal dacht dit voorjaar op de kortst mogelijke termijn schoon schip te maken met de agrarische sector. Hup, de bezem erdoor. Meteen stevige maatregelen, indien nodig met onteigening. Draagvlak of geen draagvlak. Gas erop, de typerende van der Wal-stijl.

Ze hield geen rekening met de kracht van boeren en het platteland. En niet met de achterbannen van CDA, VVD en CU.

De acties werden eind mei ingeluid door de boerenactieorganisaties, Agractie van Bart Kemp en de FDF van Mark van den Oever. Een eerste grote gezamenlijke actie op 22 juni was de aftrap, gevolgd door honderden kleine en grotere acties; meestal publieksvriendelijk en een stel óver de grenzen. Ik vond Van den Oever en Kemp een goed team. Van den Oever door met veel verbaal geweld de actievoerders aan te vuren en in beweging te houden. Kemp door de inhoudelijke boodschap scherp neer te zetten en sympathie onder de burgers te houden.

Het resultaat was dat het CDA de ‘boerenpunten’ ging overnemen, net als de CU. Politiek leider en vice-premier Hoekstra zei in het Algemeen Dagblad dat 2030 niet meer heilig is. En dat ‘we’ opnieuw moeten beginnen vanaf de tekentafel en dat de Kritische Depositiewaarde (KDW) uit de wet moet. Die punten kwamen ook terug in het rapport dat relatiekunstenaar Johan Remkes opstelde.

Eigenlijk zijn zelfs op alle cruciale punten verschuivingen gekomen, ook al zal men dat in Den Haag omwille van de stabiliteit van de coalitie stellig ontkennen.

Het jaartal 2030 vakkundig flexibel gemaakt. Gedwongen onteigening is voorlopig (lees: deze kabinetsperiode) van de baan. Er komt geen zonering vanuit Den Haag; provincies mogen zelf samen met de boeren gaan uitmaken wat ze in de gebieden willen. Er moet beleid worden gemaakt om de KDW te vervangen door een methode die gebaseerd is op de Staat van Instandhouding van Natura 2000-gebieden. En Piet Adema, de nieuwe minister van LNV, moet nu eerst aan de slag om op tal van punten tot een akkoord te komen met de agrarische sector.

Zijn Kemp en Van den Oever ook in staat tot een realistisch en haalbaar compromis te komen en dat aan hun achterban uit te leggen?

De ramkoers van Van der Wal met haar snelle en onontkoombare maatregelen is behoorlijk afgestopt. Er is veel bereikt door alle acties en commotie van dien. En het kabinet beseft dat er over een dikke 2 jaar weer Tweede Kamer verkiezingen zijn en over een half jaar voor de Provinciale Staten. Dat de vergunningverlening steeds dieper verzand in het stikstofmoeras en D66 neemt voorlopig voor lief dat de idealen van die partij even in de koelkast blijven.

Het is nu tijd dat Van den Oever en Kemp de trekkers op het erf laten staan. Ze hebben veel bereikt de afgelopen periode, en trouwens ook in de voorgaande jaren. Maar de pap is even gestort. Het is nu tijd dat ze bewijzen wat ze aan de overlegtafel waard zijn. Zijn ze ook in staat tot een realistisch en haalbaar compromis te komen en dat aan hun achterban uit te leggen?

De boerenachterban is kritisch op boerenleiders als van der Tak en Bleeker. Terecht, want ze hebben weinig affiniteit met de sector om er echt voor te knokken; zij zijn gemakkelijk te lijmen met een zak geld. Boeren die door willen boeren zitten daar niet op te wachten.

Daarom de oproep aan Van den Oever en Kemp: laat nu zien wat je waard bent! Zit er meer in jullie mars dan het opruien van de achterban en het mobiliseren van de boeren?
Zijn jullie ook in staat tot een akkoord te komen en dat te durven verdedigen aan de achterban? Daar is het nú de tijd voor, mét het rapport van Remkes in de hand.

En als in het komende jaar blijkt dat dat niet lukt? Dan kunnen de trekkers alsnog worden gestart en zullen boeren extra gemotiveerd zijn voor een nieuwe ronde! Aan de bak graag heren en serieus worden, De tijd van actie is voorbij, het komt nu aan op onderhandelen.