Hongaren bewonderen ons, Voedingscentrum vindt dat we thuis te veel eten blijven weggooien

Een opvallend contrast. Volgens het Voedingscentrum stagneert de reductie van voedselverspilling thuis. Hongaarse deelnemers aan het symposium vertelden op te kijken tegen Nederland, omdat we zulke goede maatregelen nemen tegen voedselverspilling thuis. Hoe goed we zijn, blijkt af te hangen van waar je staat.

De letters van het FETE-symposium op 12 september 2024 aan de Wageningse Universiteit stonden voor From Excess to Enough, van teveel tot genoeg eten en minder weggooien. De gasten werden getrakteerd op een overzicht van academisch onderzoek en praktijkvoorbeelden van oplossingen door de hele voedselketen heen, van innovaties in verpakkingen tot gedragsverandering bij consumenten.

Tijdens de opening van het symposium door Erica van Herpen (hoogleraar consumentengedrag, WUR) en Toine Timmermans (programmamanager duurzame voedselketens, WUR), merkte Van Herpen op dat de afkorting FETE in het Frans staat voor ‘feest’ (weliswaar met een extra dakje op de e: fête). “Dit project zou niks zijn zonder alle partners,” zei ze om te benadrukken dat alles draait om samenwerking.

Host Sanne Stroosnijder verwelkomde Christian Scheffler van HelloFresh als eerste gast met een bekende boodschap: maaltijdpakketten in een korte keten helpen in de strijd tegen voedselverspilling in de keuken thuis. Scheffler: "Elke extra stap in de voedselketen vergroot de kans op meer voedselverspilling. Daarom komen de producten van het land direct bij ons en leveren wij het bij de mensen thuis.”

“Bij mensen thuis wordt er pas echt veel eten weggegooid”, vertellen Lilou van Lieshout (Voedingscentrum) en Jenny van Doorn (Universiteit van Groningen). Van Lieshout deelde cijfers over de stagnatie van de daling in voedselverspilling. Vanaf 2013 tot 2019 was een duidelijke daling te zien. Vanaf 2019 stagneerde de daling tot, op dit moment, een gemiddelde verspilling van 33,4 kg voedsel per persoon per jaar.

Reductie voedselverspilling thuis stagneert. Bron: Voedingscentrum
Van Doorn maakte duidelijk dat mensen die altijd iets in huis willen hebben voor vrienden, familie of kinderen en hen ook nog eens keuze willen bieden, een bron van voedselverspilling zijn. Ben je zo iemand, let er dan op. Je gastvrijheid en zorgzaamheid pakken kwalijk uit voor natuur, klimaar en milieu omdat je er gegarandeerd veel vers voedsel door weggooit als je de keuze biedt tussen peren, abrikozen, appels en bananen tegelijk. Of tussen spinazie, wortelen en paprika's om die onverwachte vriend te kunnen laten kiezen wat je voor hem kookt. Waarom zou je zoveel keuze willen geven als iedereen weet dat het tot verspilling leidt? Druk je zorgzaamheid dus anders uit.

Daphne Ribbers (Universiteit van Groningen) deed er psychologisch nog een schepje bovenop: “We leerden van Jenny waarom we makkelijk te veel voedsel in huis halen. Ik onderzocht de consumentenmotivaties en het gebruik van multifunctionele producten om voedselverspilling te verminderen. Wat is de grootste drijfveer voor de consument om voedselverspilling tegen te gaan? Zorg over honger in de wereld (morele drijfveer)? Milieubewustzijn (duurzame drijfveer)? Vrees voor een legere portemonnee (financiële drijfveer)? Of angst gezien te worden door anderen als een ‘voedselverspiller’ (sociale drijfveer)? Weet jij het? Ik zal het verklappen: moraal.

Naast psychologie was er ruim aandacht voor web based technologische innovaties om de buren of anderen in de straat te verrassen met producten die de een over heeft of te veel maakt en de ander graag wil krijgen of ruilen. Anti-verspillingsinnovaties voor in de keuken thuis kunnen ook van papier zijn. Denk bijvoorbeeld aan stickers die huisgenoten helpen om de oudste appels of broodjes voortaan als eerste te pakken met de simpele tekst 'pak mij eerst'.