Wat is vers? Hoe lang is een aardappel vers?

Vers is een lastig begrip, terwijl er toch bosjes mensen zijn die er heilig van overtuigd zijn dat vers beter is dan houdbaar (gemaakt) eten. Daarom vinden ze dat de btw op verse groenten en fruit moet worden afgeschaft.

Vers verwart de rationele geest. We noemen bijvoorbeeld een brood vers als de bakker het zelf zojuist heeft gebakken, maar brood dat uit een fabriek komt is dat nooit omdat het niet van een verse bakker komt. Ook valt lastig te begrijpen wanneer vers nog vers is en wanneer niet meer.

Is een kropje sla 3 dagen na de oogst - als jij het koopt - nog vers en is het dat ook nog als je er 4 dagen na je aankoop voor het eerst van eet? En hoe zit het met die doperwt die direct na de oogst werd ingevroren en weer tot leven gekust, net zoals dat gebeurt met levenskrachtig sperma waarmee de best mogelijk dieren worden gefokt? Of zelfs van ons eigen sperma voor die gevallen waarin we toch de mogelijkheid open wilden houden om kinderen te verwekken.

Als we vers vinden wat ook niet-vers je kan geven, waarom zou dan alleen vers vers mogen heten?

Ik sprak ooit over vers en voedingswaarde met inmiddels emeritus hoogleraar levensmiddelentechnologie Tiny van Boekel. Hij legde me uit dat goed gedroogd voedsel niet alleen lang houdbaar is, maar vermoedelijk net zo voedzaam is - en soms misschien zelfs meer - dan vers dat al een tijdje onderweg is voor je het thuis in de pan hakt.

Vers is in ieder geval minder duurzaam dan houdbaar voedsel omdat we er meer van weggooien. Vers verlept en bederft immers. Toch vinden we het die moeite en consequentie waard.

Waarom? Wat bedoelen we als we zeggen dat we liever (of juist niet) vers dan houdbaar voedsel willen weten?

Ook RTL zit ermee. De zender vraagt en beschuldigt - op gezag van foodwatch - meteen: Hoe vers is vers? 'Etiketten in de supermarkt zijn misleidend'. Die laatste stelling is nonsens, want als we vers vinden wat ook niet-vers je kan geven, waarom zou dan alleen dat vers vers mogen heten? Toch paste Lidl er een reclamespotje voor aan - uiteindelijk uit eigen overtuiging.

Weet dat vers geen wettelijk definitie kent; wie het woord gebruikt is dus nooit in overtreding maar kan wel aan de schandpaal worden genageld door public shaming.

Daarom moeten we toch proberen er onderling, buiten de wettelijke kaders, beter uit te komen en proberen een antwoord te vinden op de vraag wat we bedoelen als we 'vers' zeggen. Over enkele weken zijn we misschien verder. In onze nieuwe Wat is ...? serie vroegen we culi's, voedingsdeskundigen, levensmiddelentechnologen en voedselverwerkers wat zij vers vinden.

Woensdag 5 oktober verschijnt het eerste persoonlijke antwoord op de vraag 'wat is vers?' van Dr. Simone Hertzberger. Ze is nu hoofdredacteur van een vakblad over voedselveiligheid; vroeger werkte ze voor Ahold. Een citaat uit haar artikel: Omdat we de consument niet wilden misleiden, hadden we bij Ahold indertijd, toen ik er werkte, een eigen definitie ontwikkeld. Die luidde: ‘Een product is vers als er in supermarkten geen vergelijkbaar product is in dezelfde productcategorie dat verser is, onafhankelijk van de houdbaarheid’.

Om je eigen gedachten alvast te ordenen kun je je bijvoorbeeld afvragen hoe lang een aardappel vers is. Of wanneer je vindt dat oud brood van de verse bakker niet meer vers is. Ook kun je je wagen aan deze verwarrende vraag: is perfect smakend brood uit de diepvries niet-meer-vers of toch nog een beetje als je het kocht bij die verse warme bakker die dat lekkere desembrood van spelt voor je bakt?