Heel Nederland krijgt last van het stikstofbeleid, zegt oud ChristenUnie politicus Hermen Vreugdenhil in een tweet. Dat beleid moet sinds de polderkeuze van het kabinet vorige week vrijdag weer uit redelijk overleg komen. Dat zal ondanks het doorbreken van de polarisatie niet minder streng kunnen zijn.

De wet schrijft voor dat de uitstoot terug moet en dat heel kleine beetjes uitstoot al heel grote gevolgen kunnen hebben voor de natuur. De afgelopen jaren lag vooral de uitstoot van boeren onder vuur. Zij stoten stikstof uit in de vorm van ammoniak (NH3). Nu de polarisatie is doorbroken moeten ook andere bedrijven net als boeren behandeld worden.

Het zal vermoedelijk consequenties hebben voor de manier waarop het stikstof- en natuurbeleid in de wet zijn geformuleerd
Complex vraagstuk op de poldertafel
Er zijn grote industriële bedrijven die ammoniak uitstoten, significant meer nog dan zogeheten piekbelastende boeren. De grootste piekbelasters met ammoniak zijn isolatiemateriaalmaker Rockwool in Roermond, kunstmestmaker YARA in Sluiskil en chemiebedrijf Chemelot in Limburg. Ze stoten 2 tot 5 keer zoveel uit als het grootste boerenbedrijf op het lijstje met de grootste ammoniakuitstoters in ons land.

Dat legt een complex vraagstuk op de poldertafel.

Veel ammoniak uitstotende boeren willen we met een genereus bod uitkopen en met een beroepsverbod met pensioen sturen. Doen we dat ook met deze bedrijven? Hoe willen we YARA verbieden kunstmest te maken en herinvesteringen niet meer toe te staan, terwijl de wereld niet kan eten zonder kunstmest?

Industriële stikstof noemen we stikstofoxiden (NOx). Die slaat ook neer op de natuur, maar doet dat wat verderop dan ammoniak. De stikstof van Schiphol daalt bijvoorbeeld neer op de Veluwe of het hoogveen in het oosten van ons land. Wie de top-10 van het lijstje met veel NOx uitstortende industriële bedrijven erbij pakt, ziet dat zij net zoveel kilo's stikstof uitstoten als 434 keer de uitstoot van de allergrootste boerenstikstof uitstotende veehouder. Omdat maar een piepklein beetje uitstoot de natuur schaadt volgens het rekenmodel dat de wet hanteert, kan met dat wettelijke feit niet lichtvaardig worden omgesprongen.

De consequentie van wat niet kan
Wat wordt het lot van deze bedrijven in de nieuwe stikstofpolder? Het gaat om Tata Steel, Luchthaven Schiphol, chemiebedrijf Dow Benelux, Chemelot, BP, Exxon, 2 vestigingen van Shell Nederland en een energiecentrale van RWE. Zet ze stil en Nederland en delen van Europa staan stil.

Als Nederland deze bedrijven net zo behandelt als boeren, moet de overheid dergelijke bedrijven niettemin proberen te sluiten, uit te kopen en het geld aan hun aandeelhouders geven met een verbod om het te herinvesteren. Hoe stellen we ons voor om dat in alle redelijkheid te doen? En wie moet de kosten - die in de vele tientallen miljarden gaat lopen - dragen?

Het antwoord op beide vragen zal zijn dat het niet kan en daarom niet zal gebeuren. Het zal vermoedelijk eerder consequenties hebben voor de manier waarop het stikstof- en natuurbeleid in de wet zijn geformuleerd.

Tijdens zijn presentatie van Wat wel kan, maakte Johan Remkes duidelijk dat niemand is gehouden aan het onmogelijke. Toch zal dat voor natuuractivisten niet gemakkelijk te verkroppen zijn. De polder wordt dan ook bedreigd door nieuwe polarisatie tussen rekkelijken en preciezen rond de vraag wat 'niet gehouden aan' betekent.

  • Deel
Druk af