Toen de lockdowns wereldwijd ingingen, wees ik op de kijk van wetenschapscriticus, statisticus en medicus John Ioannidis. Waarom zouden regeringen door een virus sociaal en economisch van een rots moeten springen? Hij vond het irrationeel. Een andere beroemde Amerikaan, de medicus en New York Times-commentator David Katz, dacht er net zo over.

Inmiddels zijn we een vier maanden verder. Duidelijk is dat het aantal doden als gevolg van SARS-CoV-2 nogal meevalt; het aantal officieel geregistreerde doden wereldwijd ligt ver onder het half miljoen. De echte klappen vielen onder oudere, dikkere mensen met onderliggende ziektes. In de oversterftetabellen van landen is dat het best en meest betrouwbaar te constateren. Het aantal besmettingen ligt vermoedelijk vele malen hoger dan de officiële statistieken laten zien.

Wat hebben we onderwijl geleerd? Volgens viroloog Marion Koopmans is de les dat het volgende virus er ook weer aankomt en dat we nu snappen wat dat betekent. Dat zei ze in gesprek met de Volkskrant.

Volgens hoogleraar communicatie Cees Hamelink zien we dat het volk door zijn machthebbers wordt ingepakt. Dat is een politieke aantijging waar virologen zich instrumenteel voor hebben gemaakt.



Volgens de Nederlandse immunoloog Pierre Capel kunnen we er inmiddels van uitgaan dat het virus zeer besmettelijk, maar relatief weinig dodelijk is. Tussen besmettelijk en dodelijk zit nogal een verschil. We lopen immers dagelijks besmettingen op waar we niets van weten omdat we niet meten wat we allemaal oplopen.



Denkbaar is, zegt ook Capel zelf, dat hij zich vergist. Maar dat geldt ook voor degenen die zeer stringente maatregelen aanbevelen. Daarom moeten we het erover kunnen hebben
Hoewel er zeker ook jonge en zelfs helemaal gezonde mensen ernstig ziek zijn geweest van de verschijnselen van Covid-19, is SARS-CoV-2 volgens de immunoloog voornamelijk aanleiding om mensen met een hoog risicoprofiel (oude mensen met onderliggende ziekten) te beschermen. Op basis van wat we nu weten, acht hij het bovendien zeer waarschijnlijk dat het virus mensen treft door langdurige en veelvuldige blootstelling aan met SARS-CoV-2 besmette aerosols en moet zulke blootstelling door goede ventilatie worden voorkomen. De afstand van 1,5 meter noemt hij zinloos omdat een echt virusveilige afstand veel groter is, maar tegelijk ook zo weinig resultaat heeft dat we net zo goed geen afstand kunnen houden.

Vandaag maakt de Belgische viroloog Marc van Ranst zich druk over massale bijeenkomsten in de open lucht. Liever ziet hij dat de politie(k) daar een einde aan maakt. Volgens Capel is dat niet nodig, behalve dan voor kwetsbare mensen.



Capel mag meer praktijkverstand van de medische zaak en de doden als gevolg van virale infecties worden toegeschreven dan Van Ranst. Moet daarom de opinie van de eerste niet zwaarder wegen dan die van de tweede? Onderwijl verklaarde een Franstalige Leuvense wetenschapper op twitter dat hij de lijn van denken van Van Ranst en de Duitse aanpak om de reproductiefactor van de besmettingen laag te houden steunt. Het virus moet worden uitgeroeid.

Maar dat kost je wel de economie en onze manier van leven. Alweer: wat Capel betreft, treft het beleid geen doel. Daarom wijst hij de denklijn van Van Ranst af.

Nuchter kunnen we constateren dat we geleerd hebben dat we moeten accepteren dat er infectiegevaren bestaan die we niet kunnen beheersen. Wat we wel kunnen doen, is zo snel mogelijk leren hoe zo'n gevaar zich gedraagt onder heel verschillende mensen in heel verschillende omstandigheden. Dat is inmiddels gebeurd. Als we nu voldoende grond hebben om er vanuit te gaan dat het virus besmettelijk is, maar niet bijzonder dodelijk, is het dan terecht om de samenleving en economie er nog verder aan te wagen?

Het is een eenvoudige vraag, maar in de Tweede Kamer, de Bundestag of de Assemblée staat die nog steeds niet op de agenda. In Den Haag werden daarom vanmiddag mensen aangehouden toen ze - mogelijk heel terecht - protesteerden tegen het coronabeleid zoals het nu gevoerd wordt.

Denkbaar is, zegt ook Capel zelf, dat hij zich vergist. Maar dat geldt ook voor degenen die zeer stringente maatregelen aanbevelen en doorgevoerd zien omdat ze de overheid adviseren. Daarom moeten we het erover kunnen hebben, zelfs nu de Duitsers schrikken omdat hun R-waarde in een paar dagen van 1,06 via 1,79 naar 2,88 is geschoten. Dat getal is immers vooral gebaseerd op een aantal geïsoleerde uitbraken.
Dit artikel afdrukken