Het lot van de foodtruck is onzeker

Of de foodtruck van Soenil na 14 januari weer de straat op kan en of Adulwitch met zijn kar weer zijn vaste plek in het centrum van de stad zal innemen, is op het moment van schrijven nog onduidelijk. Beide ondernemers zijn het slachtoffer geworden van de maatregelen die de verkoop van street food hebben beperkt.

Verder hebben ze nog een paar dingen gemeen. De guay jub, noedelsoep met krokant geroosterde varkensbuik, van Adulwitchs vader Chanhai Tangsupmanee kreeg in 2019 een Bib-Gourmand vermelding van Michelin (en dat werd wereldnieuws). De zoon leerde koken van zijn vader en nam zijn nering noodgedwongen over toen Chanhai, die zijn kar 50 jaar runde, overleed aan de gevolgen van Covid-19.

Het restaurant van Soenil Bahadoer, dat meer dan een kwart eeuw bestaat, heeft twee Michelinsterren. Soenil geeft zijn haute cuisine-gerechten een flinke scheut van zijn moeders Surinaamse keuken mee. Het restaurant is nu gesloten.

Michelin
Tijdens de eerste lockdown verkocht Soenil vanuit zijn foodtruck de lekkerste bara’s van de wereld, met de “geniale balans tussen exotisch en klassiek” van zijn menu’s, zoals Joël Broekaert het noemde in zijn restaurantrecensie van twee jaar geleden in de NRC.

Verder zijn de verschillen groot. Adulwitch kar staat in het Chinatown van Bangkok, Thailand. Soenils restaurant De Lindehof staat in het Brabantse dorp Nuenen, de foodtruck staat voor de deur. Adulwitch bedient een publiek met een smalle beurs, de klanten van Soenil sparen graag voor een avondje culinaire extase. Of hun toekomst ook zoveel zal verschillen, is de vraag.

Hongerigen
De horeca is wereldwijd hard getroffen, de foodtruck-business bleef niet gespaard. Terwijl het er toch op leek dat de eigenaren van foodtrucks misschien wel konden profiteren van de sluiting van reguliere restaurants. Mensen moeten toch eten en de restaurants die takeaway aanbieden halen lang niet de omzetten die ze anders maken.

Foodtrucks zijn mobiel, kunnen gaan staan waar de hongerigen toestromen. De culinaire variatie in het aanbod is enorm, het weerspiegelt de diversiteit van de (stedelijke) bevolking. Foodtruckuitbaters specialiseren zich en binden een eigen klantenkring. Die 1,5 meter afstand is geen probleem, de virussen waaien weg van de picknicktafels. Een gecombineerd feestelijk en noodzakelijk uitje, even de deur uit naar de foodtruck. Zou je zeggen.

Voedselveiligheid
Streetfood heeft een gewaardeerde en groeiende rol in de voedselvoorziening in landen die snel verstedelijken, zoals een aantal in Afrika. Maar ook in westerse urbane gebieden, zoals in Californië en New York, zijn foodtrucks niet meer weg te denken.

De ‘informele voedselsector’ heeft de aandacht van de FAO, de voedselorganisatie van de VN. Met de toename van het aantal (ongeschoolde) particulieren die op straat hun producten aanbieden, groeit ook de kans op gebrekkige voedselveiligheid. Miljoenen kleine handelaren en ondernemers zijn afhankelijk van straathandel, dat zowel gebaat is bij soepele regulering als bij duidelijke hygiëne.

Streetfood heeft een gewaardeerde en groeiende rol in de voedselvoorziening in landen die snel verstedelijken, zoals een aantal in Afrika, maar ook in westerse urbane gebieden

Hipstertijdperk
De regels verschillen per land. In Nederland zijn foodtrucks gebonden aan vergunningen voor standplaatsen en dergelijke en aan de Warenwet. Het hipstertijdperk zag een eruptie van culinaire creativiteit door kleine ondernemers, die oude busjes ombouwden en BBQ, burrito’s, pizza’s en Aziatische specialiteiten gingen verkopen op speciale evenementen, zoals de Rollende Keukens.

Niet alleen is die hausse over zijn hoogtepunt heen, de hele branche ligt op z’n gat, zegt Arjan de Hoon van Toettoetfood. “Foodtruckeigenaren hebben niet geprofiteerd van de pandemie. Velen zijn al gestopt en hebben werk gezocht in een andere sector, zoals veel ander horecapersoneel.”

Toetoetfood bemiddelt tussen foodtruckeigenaren en bedrijven die wat te vieren hebben, met piekmomenten in juni, september en december. Een middelgroot bouwbedrijf bijvoorbeeld bestelt een paar foodtrucks voor hamburgers en pizza’s en nodigt het personeel met hun familie uit. Maar iedereen is voorzichtig geworden, zegt De Hoon. “Veel bedrijven durven het niet aan om iets te organiseren, ook niet in de open lucht.”

Personeel
Anders dan in andere landen, waar je je foodtruck mag neerzetten waar je wilt, is de vrijheid van Nederlandse foodtrucks beperkt. “Je kan niet zomaar gaan staan waar wel nog mensen komen tijdens de lockdown, voor NS-stations of voor kantoren van grote bedrijven,” aldus De Hoon. Festivals en evenementen, waar vooral de grotere jongens het van moeten hebben, zijn afgelast. “Maar als we in het voorjaar weer open kunnen, verwacht ik dat het druk gaat worden, ook in onze BtB niche.”

Het grootste probleem dat De Hoon ziet, is het tekort aan personeel. Dat geldt voor de hele horeca. “In de bouw kan je zo aan de slag.” Dat is beter dan in onzekerheid afwachten wanneer je je truck weer uit de garage mag rollen.

Ook Soenil wacht af wat er gebeuren gaat. Of de horeca en dus De Lindehof ook binnenkort weer open kan, is volstrekt onduidelijk. "Maar", laat hij per mail weten "als we na 14 januari dicht moeten blijven, dan gaan we weer los met de foodtruck.”