Alliantie gender & gezondheid
De medische wetenschap ontdekt de structurele verschillen tussen het mannen- en het vrouwenlichaam. Die verschillen leiden tot andere gezondheidsproblemen en de aanpak daarvan. Deze week ging daarom de 'Alliantie gender & gezondheid' van start, om aandacht te vragen voor deze verschillen en de gezondheidszorg en wetenschap te wijzen op de voordelen van een 'ongelijke behandeling'. Trouw wijdde er onder de kop Alles is anders bij de vrouw, niet alleen de geslachtsdelen een artikel aan.
Mannelijke bias
Op wetenschappelijk vlak komen steeds meer relevant blijkende verschillen tussen mannen en vrouwen aan het licht. Zo is veel proefdierenonderzoek mogelijk vertekend doordat muizen bang blijken te zijn van mannen en zich dus anders gedragen bij mannelijke onderzoekers. Combineer dat met het feit dat de meeste laboratoriumdieren mannetjes zijn - zowel de proefdieren als de onderzoekers - en je constateert dat een mannelijke bias niet ondenkbaar is. Waarom er geen vrouwtjes ingezet werden? Die hebben een hormooncyclus die de resultaten van een onderzoek kan doen schommelen. Dat door alleen mannetjes te gebruiken juist de gevolgen voor vrouwen onderbelicht bleven, hebben onderzoekers dus altijd op de koop toe genomen.
Maar er wordt gelukkig nu wel wat aan gedaan: de Amerikaanse National Institutes of Health doen de aanbeveling voortaan evenredig gebruik te maken van mannelijke en vrouwelijke proefdieren, aldus de New York Times.
De vrouw en haar specifieke gezondheidsrisico's
Ben je vrouw, dan loop je dus risico om die ene wél erkende vrouwenziekte te krijgen: borstkanker. Kijk je verder, dan blijkt dat er overal om je heen chemische stoffen toegepast worden die geacht worden het dagelijks leven aangenamer te maken, maar die onderwijl wel je risico op borstkanker verhogen. Juist voor borstkanker, de meest voorkomende kanker bij vrouwen, is inmiddels aardig uitgezocht welke stoffen - bij laboratoriumdieren - kankerverwekkend zijn. Het gaat om 17 alledaagse chemische stoffen die bijvoorbeeld in benzine en diesel zitten en ook in uitlaatgassen. Het gaat om vlamvertragers, textiel dat een vlekwerende behandeling heeft ondergaan, oplosmiddelen, verf-afbijtmiddel en afgeleide stoffen van de ontsmettingsmiddelen die voor het zuiveren van drinkwater gebruikt worden. In Les Echos is op een rijtje gezet waar je deze stoffen in je dagelijks leven tegenkomt en hoe je ze kunt vermijden:
Aanbevelingen
- Beperk de blootstelling aan uitlaatgassen, benzine- en dieseldampen zoveel mogelijk (laat die man maar tanken)
- Gebruik de afzuigkap bij het koken en eet geen verkoolde voedingsmiddelen (van de barbecue bijvoorbeeld, snijd maar weg die zwarte randjes)
- Koop geen meubels waar polyurethaan-schuim in gebruikt is en check of ze niet behandeld zijn met vlamvertrager (terug naar de veren en het paardenhaar voor je bekleding)
- Vermijd kleden en andere woningstoffen die vlekwerend zijn (dag scotchguard, welkom schoonmaakazijn, zucht)
- Zoek een stomerij die niet met perchloorethyleen of andere oplosmiddelen werkt (zouden die bestaan?)
- Koop een hoge kwaliteit koolstoffilter en filter al je water voor je het drinkt
- Verminder blootstelling aan de chemische stoffen die in huisstof voorkomen door je schoenen uit te doen bij de voordeur en een stofzuiger te gebruiken met een HEPA-filter.
Het is voor het eerst dat het directe verband tussen borstkanker, de meest voorkomende kanker bij vrouwen, en een aantal kankerverwekkende stoffen die vrouwen in hun dagelijks leven, eten en drinken tegenkomen zo expliciet gemaakt is, schrijft Les Echos. Vermoedelijk zijn de aanbevelingen voor veel vrouwen een eye-opener. Dat we onze gezondheid beïnvloeden met onze voeding en leefstijl weten we al wel, maar dat ook de inrichting van ons huis en onze schoonmaakmethoden van invloed kunnen zijn op ons risico op borstkanker, is wel even schrikken.
Nog iets. Elders op Foodlog maken we ons deze week druk over ESBL-besmettingen en gaat de discussie inmiddels over de (on)aanvaardbaarheid van het risico dat daarmee samenhangt. Welk risico zou nou groter zijn en waar moet je als vrouw banger voor wezen?
Fotocredits: Jessie Romaneix Gosselin
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
@Bas#80,
Maakt niet uit, het blijft een belangrijk verhaal over het belang van oxytocine.
Als ik je reactie lees ga jij meer uit van puur verstand en ik ook van gevoel.
En ja er zullen vast onderzoeken zijn die het belang van oxcytocine tegen ziektes aantonen. Wat dacht je van algemeen welbevinden. En het al genoemde beter slapen. Ken meer moeders met slaapstoornissen die sinds ze lacteren geen problemen met slaap meer hebben :-). En natuurlijk postpartumdepressies die zijn minder of minder heftig als de vrouw nog lacteert.
Weet je wat zo lastig is voor medici? Als arts kan je niet zomaar alles aan medicijnen voorschrijven als een moeder lacteert. Dus dan is een advies om maar over te stappen op poedermelk juist bij een moeder met psychische aandoening verleidelijk. En ook makkelijk omdat juist mensen die onzeker zijn extra kwetsbaar zijn en makkelijker te overrulen. Met alle hormonale gevolgen van dien voor moeder en kind. Ook kan je als hulpverlener dan makkelijk moeder en kind scheiden, iets wat indruist tegen alle wetten van de natuur maar wat de rechtlijnige, masculiene, op de korte termijn gerichte onnatuurlijke wereld van de administratieve en logistieke wetten van de westerse geneeskunde wel overzichtelijker maakt. Te denken valt aan gescheiden afdelingen voor moeder en kind in ziekenhuizen bijvoorbeeld.
Terwijl huid-op-huid contact tussen moeder en kind en borstvoeding juist in de eerste uren en weken van het jonge bestaan van een kindje van essentieel belang zijn voor de verdere hechting tussen moeder en kind, die zeker nog 18 jaar heel erg belangrijk zal zijn. Menig psycholoog weet dat wel, alleen ze vergeten het te vertellen tegen hun collega's lijkt het wel.
Onnodig tussen moeder en kind in komen zeker na de bevalling is heiligschennis volgens de natuurwetten. Maar wordt gefacilliteerd door de kv industrie. En we exporteren het ook in grote getale.
En ja dat baart me wel zorgen. Zacht uitgedrukt.
Paulien, ik denk dat je me verkeerd begrepen hebt. Je hebt het over mijn reactie op de opmerking van Guido, die stelde dat deze discussie onzinnig was omdat het er niet om ging of " 6, 9 of 24 maanden" beter zou zijn, maar dat het belangrijker was dat "moeder en kind er zich fijn bij voelden".
Daar was ik het niet mee eens, omdat ik denk dat het "je ergens fijn bij voelen" nogal beinvloed wordt door je kennis van functie en riscio in dit geval.
Verder geldt dezelfde opmerking die ik net tegen Guido gemaakt heb: ik heb niet het idee dat we nog erg on-topic zijn hier. Tenzij je beweert dat de aanmaak van Oxytocine typische vrouwenziektes kan voorkomen.
En for the record: Ik voed al acht maanden gezamenlijk een baby en houd totaal niet van voetbal.
@Bas#74:
"En ik vind dit helemaal geen onzindiscussie, hoe "fijn" een vrouw zich voelt bij borstvoeding hangt grotendeels af van hoe serieus het werkelijke belang is dat ze dat kort of lang doet of eventueel helemaal niet. "
Hier voel ik weer de enorme kloof in kennis en ervaring. Dan voelt mijn opmerking dat kinderen voeden een vrouwenaangelegenheid is nog beter op zijn plaats.
Maar ik leg een reden uit waarom vrouwen het inderdaad fijn vinden om borstvoeding te geven.
Bij het geven van borstvoeding, komen er hormonen vrij die maken dat je je als moeder lekker voelt. Oxytocine. En oxytocine is een heel fijn en belangrijk hormoon. Je slaapt er ook makkelijk weer door in als je nachtvoedingen geeft, erg prettig.
Oxytocine is nodig voor hechting en binding. Die maken dat je meer empathisch wordt. Is een kwestie van humane fysiologie.
Vandaar dat moeders die overstappen op kunstvoeding hun kinderen vaker misbruiken en verwaarlozen. Ze moeten het stellen met minder bindings-hormonen en reageren minder reactief op behoeftige signalen van hun kindje.
Sterker nog, door het massaal ontbreken van voedings-hormonen in onze samenleving dankzij de 'zegen' van kv worden we met zijn allen asocialer.
Lees het stevige blog van Marianne, lactatiekundige, hierover.
Toch even een citaat hieruit:
"Wanneer er vervolgens ook nog weinig borstvoeding wordt gegeven, daalt de hoeveelheid dagelijks circulerende oxytocine in de gemiddelde populatie nog verder. Dat heeft grote gevolgen voor de empathie die mensen ontwikkelen voor hun omgeving. En dat heeft dan weer zijn weerslag op de mate waarin mensen in staat zijn zich in te leven in de achtergrond en omstandigheden van de ander, om verdraagzaamheid op te brengen, hulpbereidheid aan de dag te leggen, crimineel gedrag binnen de perken te houden, sociaal gedrag de boventoon te laten voeren, discriminatie uit te bannen, uitbuiting van anderen te voorkomen door verantwoord koopgedrag op het terrein van kleding, voedsel en transport."
Ik vind het dan ook van de zotte dat voorlichting over kindermishandeling aan kinderartsen, consultatiebureau medewerkers, kraamhulpen enz. nota bene wordt verzorgd door veroorzakers van die grotere kans op verwaarlozing: kv fabrikanten (ik weet het van Hero medisch, voorheen Friso medisch).
Crimineel gedrag, als je het mij vraagt.
@Dick, tijd voor een nieuw artikel over het belang van borstvoeding? Nodig Marianne of Gonneke eens uit!
@Guido#77, dank voor je bijdrage :-).
Guido #77, je opmerking over het verschil tussen onze kennis over lichtgolven en voeding snijdt hout, maar we dwalen af van het onderwerp. Omdat ik duidelijk een hele andere opvatting van natuur en evolutie heb dan jij zet ik die discussie graag nog een keer voort in een geschikter topic!
@Bas, #76
De opmerking over semantische discussie was gericht op het onderscheid dat Dick maakt over rationaliteit en wetenschap. Ik maak dat onderscheid niet.
"Je vraagt (#75) me te bewijzen dat poedermelk beter is dan moedermelk maar die claim heb je me nooit zien maken."
Maar je wijst wel op evolutionaire imperfectie ("de natuur laat een steekje vallen"). Dacht je werkelijk dat een soort en jongen konden overleven als ze na de geboorte niet direct de juiste voeding kregen? Denk je dat vrouwen in de zwangerschap voor niets zo vet worden, hormonaal gestuurd, zodat zeker gesteld wordt dat er voldoende energievoorraad is om het kind te laten groeien?
"Zoals ik al eerder gezegd heb zijn er miljoenen gezonde, intelligente mensen die nog nooit een druppel borstvoeding gekregen hebben. Lijkt mij bewijs genoeg dat we aardig in de buurt komen van dit evolutionaire wondermiddel."
Zegt helemaal niets. Mensen zijn, metabolisch, flexibel. Op sigaretten en Becel kun je ook 100 worden. Wil niet zeggen dat het de optimale keuze is. Dus waarom zou je ervoor kiezen, medische indicaties uitgezonderd?
"Evolutie is wetenschap maar zeker geen lineaire weg naar perfectie. Zo hebben meer mensen in dit land een bril of contactlenzen dan niet."
En wie zegt dat dit een natuurlijk gegeven is? Enig idee wat het hedendaagse dieet met 60% koolhydraten en Omega-6 oliën aanricht (ook aan de ogen)?
Daarnaast worden mensen in deze tijd niet meer uitgeselecteerd. Ze gaan niet dood. Natuurlijke selectie vindt vrijwel niet meer plaats.
"Het heeft niks met "enige menselijke hoogmoed" te maken om te denken dat een stukkie geslepen glas je beter kan laten zien."
Ik had het over voeding en niets anders. Kinderen poedermelk laten drinken, behoudens medische indicatie, is denken dat je het beter kan dan moeder natuur. Het is niet bewezen. Waarom het risico nemen?
We begrijpen de werking van licht op ogen en geluidsgolven op oren. Daarom zijn we in staat brillen en gehoorapparaten te maken. We maken ook vliegtuigen, auto's en raketten omdat we de natuurwetten begrijpen. In die hoek wordt fatsoenlijke wetenschap bedreven.
Dat geldt niet voor de voedingswetenschap. Daar wordt op basis van ondeugdelijk onderzoek ondeugdelijk advies gegeven. Groot verschil.