Het kabinet zegt dat het een risico neemt door de lockdown vergaand te verzachten. Om dat risico zo beperkt mogelijk te houden, is het van belang de basisgedragsregels te blijven respecteren. Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat het draagvlak om dat te doen nog altijd onverminderd groot is (AD, 3.2). Vier op de vijf Nederlanders staan nog altijd achter de maatregel om 1,5 meter afstand te houden, thuis te blijven bij klachten (88%), thuis te werken (76%), drukke plekken te mijden (86%) en mondkapjes te dragen in binnenruimtes (79%) en het openbaar vervoer (82%).

Met de naleving is het veel minder rooskleurig gesteld. Nog maar 3 op de 5 Nederlanders zegt ook daadwerkelijk afstand te houden, thuis blijven bij klachten doet maar de helft, thuiswerken 69% en drukke plekken mijden 71%. Alleen het mondkapje dragen we nauwgezet, zegt 95%. Niet zo gek, volgens hoogleraar psychologie Paul van Lange, dat is immers een hele concrete en simpele handeling.

Maar afstand houden blijkt vreselijk moeilijk, vooral bij mensen die je dagelijks ziet. Het voelt onnatuurlijk en nu de angst om te sterven aan corona minder is dankzij de vaccinatiegraad, boosters en mindere heftigheid van de omikron variant, vallen mensen terug in hun oude gedrag. Lekker gezellig dicht bij elkaar.

Hoog tijd voor een nieuwe communicatiestrategie, zegt hoogleraar Gezondheidscommunicatie Bas van den Putte. Blijven hameren op anderhalve meter is weinig effectief. "Als we vaststellen dat het naleven steeds minder wordt, kun je wel stimuleren dat sociale contacten zo veilig mogelijk zijn, bijvoorbeeld door eerst een zelftest te doen.’' Of beter nog: stel gratis zelftesten beschikbaar. "Daarmee help je het gedrag van mensen te verbeteren."
Dit artikel afdrukken