Het nieuws van het weekend van 20 en 21 februari 2021. Hier vind je onze voorgaande selecties.

In de commentaren kunnen we samen het Corona-effect duiden.

'Memento mori'
In Knack trekt de Duitse historicus Volker Reinhardt een vergelijking tussen de impact van de coronapandemie en de Zwarte Dood - de pestepidemie die rond 1348 Europa bereikte (zie 4.2). Er zijn historici die de pestepidemie als een keerpunt zien, met de renaissance die volgde op de middeleeuwen. Reinhardt kijkt er anders tegenaan: "Nog geen enkele epidemie heeft op eigen kracht een beslissende wending in de geschiedenis teweeggebracht. Natuurlijk zal de wereld na deze crisis anders zijn dan ervoor, maar die crisis alleen zal mensen behulpzamer noch egoïstischer maken dan ze al waren."

Volgens Reinhardt was er door de pestepidemie een trauma ontstaan: het sterven kwam in een enorme versnelling. Kerkdiensten waren onmogelijk, mensen werden in massagraven begraven, de christelijke riten en sacramenten vielen weg. En na al die ellende ontstond er in het begin van de vijftiende eeuw in de kunsten oog voor de schoonheid van het lichaam, de autonomie en de persoonlijkheid van de mens. Geen wonder dat historici dat als een nieuw tijdperk zien ("het is een elementaire menselijke behoefte om de geschiedenis onder te verdelen in tijdperken", zegt Reinhardt tussen neus en lippen door). Maar zijn punt is dat die veranderende kijk alleen bij de elite leefde. "Het dagelijkse leven van de meeste mensen is in de renaissance op geen enkele manier veranderd." En dus ziet Reinhardt de coronapandemie als een 'memento mori', een crisis die ons herinnert aan onze sterfelijkheid. De toekomst kun je er niet in ontcijferen. "Tot nu toe zijn epidemieën altijd beantwoord met onderdrukken en vergeten. Of dat dit keer anders zal zijn, is een open vraag."

'Big government'
Volgens de Amerikaanse schrijver Fareed Zakaria gaat de coronapandemie de geschiedenis niet herschrijven, maar versnellen (Het Financieele Dagblad, 4.14). Epidemieën blijven volgens Zakaria nooit zonder gevolgen, zoals we uit historische voorbeelden kunnen leren, en de coronacrisis zal mondiaal de meest verregaande gevolgen hebben omdat hij boven op "de al sluimerende veenbrand komt van onvrede over globalisering, automatisering, excessen op financiële markten, de huizenmarkt en het klimaat." Het antwoord is volgens Zakaria 'goed politiek bestuur', ofwel 'Big Government'. In zijn boek De wereld na de pandemie">De wereld na de pandemie breekt hij een lans voor een competente, goed functionerende en betrouwbare overheid. Om zo ver te komen zijn er volgens hem forse publieke investeringen nodig in het onderwijs, in omscholing, in infrastructuur én duurzame voedselproductie.

'Ademsport'
Zingen is een 'ademsport', zegt koordirigent Peter Steijlen in Trouw (3.1). Voor de vele kerkkoren in ons land dreigt de coronapandemie letterlijk de genadeklap te zijn. Al vroeg in de lockdown werd duidelijk dat zingen een risicofactor is: mensen staan dicht op elkaar, ademen met kracht uit en verspreiden daarmee mogelijk meer virusdeeltjes. Kerkkoren hebben het extra moeilijk omdat de leden vaak ouder zijn. Onderzoeker Hanna Rijken pleit voor financiële steun. Het kerkkoor is namelijk ook een "bindmiddel voor de geloofsgemeenschap." Muziek beantwoordt aan de menselijke behoefte van verbinding, waar de maatregelen hen proberen te scheiden.

3. Het 'nieuwe gezond'

Toelichting ›

4. Overig

Dit artikel afdrukken