Het Corona-effect Sneller herstel van Covid-19 met juiste voeding, na Koningsdag in duo’s op het terras

Voeding voor Covid-19
Speelt de juiste voeding een rol tijdens en na een Covid-19 IC-opname? Volgens Arthur van Zanten, internist, intensivist en medisch hoofd van de IC-afdeling van Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede, is er nog te weinig aandacht voor die vraag. Van Zanten vindt dat de focus op overleven en medicijnen ligt, in plaats van op herstel en voeding (FoodHolland, zie 3.1).

Van de Covid-19 patiënten die in het ziekenhuis terechtkomen, belandt 40% op de IC. Vaak blijven ze daar wel een maand liggen, aan de beademing en zonder zelf te bewegen of te eten. In die maand verliezen patiënten veel spiermassa, soms wel 25% in de eerste 10 dagen. Het duurt maanden om diezelfde spieren terug op te bouwen.

Van Zanten onderzoekt met een team de beste sondevoeding voor op de IC. Tijdens de opname breken patiënten spieren af door ontstekingsreacties die het virus opwekt. Via de voeding zou daarom een dubbele hoeveelheid eiwit toegediend moeten worden, vergeleken met een gezond persoon. Met die dubbele dosis wordt gestart op de vierde dag; eerder kan schadelijk zijn voor de gezondheid.

In de Gelderse Vallei blijft het daar niet alleen bij. De zorgverleners stemmen de voeding af op basis van persoonlijke energie- en eiwitbehoeften. Die personalized nutrition is van levensbelang omdat een tekort of teveel aan calorieën het risico op overlijden vergoot. Tot nu toe werkt nog maar 10% van alle ziekenhuizen op die manier.

Ook na de sondevoeding moeten patiënten voldoende voedingsstoffen binnenkrijgen. Door zwakte, slikstoornissen en verlies van reuk en smaak kunnen eiwittekorten tot 50% ontstaan. Het Edese Ziekenhuis laat patiënten à la carte kiezen en voegt eiwitten en calorieën toe waar nodig. Ook wordt bijgehouden wat patiënten daadwerkelijk opeten en wat ze terug de keuken in sturen. Vooral dat laatste wordt in de meeste ziekenhuizen slecht gemonitord.

Tijdens de revalidatie vanuit huis is het van belang patiënten niet op zichzelf aangewezen te laten zijn als het gaat om voeding en bewegen. Dat kan namelijk leiden tot een vervolgopname of andere aanhoudende klachten. Van Zanten: "Hoe langer het herstel duurt, hoe groter de maatschappelijke en economische achterstand."

Ziekenhuis Gelderse Vallei informeert patiënten door middel van brieven over het belang van voeding tijdens herstel, maar hoopt op een meer integrale aanpak tussen ziekenhuizen, huisartsen en diëtisten. "Bij de overgangen gaat het vaak mis. Je ligt misschien een maand in het ziekenhuis met Covid, het belangrijkste is de periode daarvoor en daarna", aldus Van Zanten.

'Balanceeract', maar geen gok
Vanaf 28 april wordt de avondklok afgeschaft, mogen per dag thuis 2 gasten ontvangen worden, gaan de terrassen open tussen 12.00 en 18.00 uur en zijn klanten weer zonder afspraak welkom in niet-essentiële winkels. Tijdens de persconferentie van dinsdagavond kondigde premier Mark Rutte 'de eerste voorzichtige stap' aan uit het openingsplan naar een 'normale zomer'. In de media waren de uiteindelijke versoepelingen al voorspeld (AD, zie 4.2).

Voor de opening van de terrassen geldt wel een aantal voorwaarden: maximaal 50 mensen per terras, checkgesprek en registratie bij aankomst, reservering (ook ter plekke), anderhalve meter afstand houden, 2 personen aan 1 tafel, eventueel kuchschermen om tafels dichter bij elkaar te zetten. Bij de versoepelingen horen ook groen licht voor warenmarkten, 1 dag naar school voor studenten, 100 aanwezigen tijdens begrafenissen en theorie-rijexamens (Metro, zie 4.1).

De versoepelingen zouden volgens het kabinet mogelijk zijn door 'lichtpuntjes' in de coronacijfers. Ondanks de "niet ongelooflijk grote veranderingen" in de ziekenhuizenopnames en een dagpiek in het aantal besmettingen, laten de modellen zien dat het aantal mensen dat in het ziekenhuis belandt, afvlakt (de Volkskrant, zie 4.3). De versoepeling wordt geboden omdat de samenleving snakt naar meer ruimte. Toch vindt het kabinet de kleine stap van volgende week een verantwoord risico. "Zonder risico's gaat het niet", zei Rutte. "Maar die moeten verantwoord zijn en dat is een balanceeract." Geen gok, benadrukt Rutte, zelfs geen gokje, maar een politiek bestuurlijk besluit genomen vanuit een bredere maatschappelijke afweging. Maar we moeten het samen blijven doen, door de basisregels in acht te blijven nemen: handen wassen, anderhalve meter afstand houden - ook bij vrienden en op het werk -, testen en thuisblijven bij klachten, ook als je al gevaccineerd bent. "Versoepelen mag geen versloffen worden in het naleven van de maatregelen," aldus Rutte.