"Wat nu als we carnaval voortaan in de zomer vieren, aangezien de kans op een nieuwe golf van coronabesmettingen in dat seizoen kleiner is?" Zou Paul Depla, burgemeester van Breda, in voorgaande jaren met die suggestie op de proppen zijn gekomen, dan was hij waarschijnlijk met rieken en staken de provinciegrens overgejaagd. Maar nu was de reactie: tja, waarom ook niet?

In een interview in de Volkskrant (4.7) schetst Depla (PvdA) wat er schort aan het kabinetsbeleid ten aanzien van de coronacrisis en hoe het volgens hem wel zou moeten.

Depla is voorzitter van de Commissie Sociale Impact COVID-19 van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Volgens hem moet Nederland een transitie doormaken om weerbaarder te worden tegen de coronacrisis. "Er begint zich steeds meer een gevoel van moedeloosheid in de maatschappij te nestelen. Aan het begin van de crisis zagen we nog veel veerkracht bij burgers, bedrijven en organisaties. Er werden allerlei creatieve oplossingen bedacht om ontmoetingen en activiteiten mogelijk te maken en geld te kunnen blijven verdienen. Maar inmiddels lijkt de rek eruit. Mensen zijn murw geworden. Ze gaan niet eens meer demonstreren, maar trekken zich terug."

Een deel van die moedeloosheid wijt Depla aan het feit dat het kabinet de aanpak van de coronacrisis heel erg naar zich heeft toegetrokken. In het begin was de boodschap 'samen gaan we het fixen', maar inmiddels wordt het meer en meer: alleen de overheid krijgt corona eronder. Dat maakt mensen apathisch. Depla: "De coronacrisis begint steeds meer een gezagscrisis te worden," waarbij lokale bestuurders een uitvoeringsorgaan van het rijk worden en de verbinding met stromingen uit de maatschappij verliezen.

Depla ziet voor zich dat op lokaal niveau vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties en beroepssectoren samen met bestuurders en wetenschappers plannen gaan smeden die Nederlanders ertoe aanzetten hun huidige gewoonten en structuren los te laten. Op lange termijn, want corona zal nog heel lang een rol blijven spelen. Depla: "Het virus zal mutaties krijgen en doordat grote delen van de wereld nog niet gevaccineerd zijn, zal het voortdurend onze kant op blijven komen. We kunnen dus wel hopen dat deze crisis snel voorbij is, maar dat is niet zo."

Blijft zo'n langetermijnstrategie uit, dan voorziet Depla "overal leegloop". Vrijwilligers - zoals de carnavalsvereniging - die afhaken, jongeren die ophouden met sporten, leegloop in de culturele sector, sportclubs die failliet gaan. "Dan moet je ook niet raar opkijken als de moedeloosheid in het land omslaat in woede."

Volgens Depla is de belangrijkste vraag of mensen open zullen staan voor de alternatieven. "We zullen heel anders moeten nadenken over hoe we ons leven inrichten. Neem de schoolvakanties. De zomervakantie duurt nu zes weken en de kerstvakantie twee. Daarin zou je kunnen schuiven, wetende dat de kans op besmettingsgolven in de winter het grootst is. Als zich dan zo’n golf voordoet, kom je niet direct voor een dilemma te staan waarbij je de druk op de zorg moet afwegen tegen de educatieve effecten voor kinderen. Of neem de cafes en restaurants. Die zetten nu alle ballen op de feestmaand december. Moeten we niet met hen gaan nadenken over andere verdienmodellen? Zo zijn er talloze opties. Zouden we discotheken niet de gelegenheid moeten bieden om buiten feesten te organiseren, omdat anders de clubcultuur helemaal dreigt te verdwijnen? Zouden we niet meer mogelijkheden moeten creëren voor recreatie om de toename van binnenlandse vakanties op te vangen? En wat te denken van de voetbalcompetities? Kunnen die niet beter van maart tot oktober worden gespeeld?" Vinden dit soort overwegingen een voedingsbodem, dan zijn die te faciliteren, te organiseren en te regelen. Willen mensen er niet aan, dan "is het hun eigen verantwoordelijkheid als corona roet in het eten gooit."

Zo'n aanpak vergt lef van de lokale bestuurders, beseft Depla. "Maar als je daarvoor terugdeinst kunt je erop rekenen dat straks het virus de beslissingen voor je neemt."

3. Het 'nieuwe gezond'

Toelichting ›

4. Overig

Dit artikel afdrukken