"Chocoladetaart en ander voedsel dat zowel vet als koolhydraten bevat prikkelt de beloningsgebieden in de hersenen," wijst een nieuw onderzoek van de Yale University School of Medicine uit. Hersenscans van taarteters laten grote activiteit zien in de delen van de hersenen waar gewoonte wordt gevormd en waar beloning wordt verstrekt.

Moedermelk
Dat zal niemand verbazen. Onze trek in voedsel dat zoet en vet combineert is onbedwingbaar. In de natuur komt die combinatie alleen in moedermelk voor. Het is niet voor niets dat we daarnaar snakken, want we moeten groeien als baby’s.

Een en ander impliceert dat het niet uitmaakt wàt je minder eet als je op dieet gaat, àls je maar minder eet. Maar het was nog niet zo eenvoudig om dat aan te tonen. Met een looptijd van een jaar en de deelname van liefst 609 personen was de DIETFITS Randomized Clinical Trial van de Stanford University School of Medicine een voorbeeldig onderzoek. Niet alleen werden de deelnemers op de strengst mogelijke manier in de gaten gehouden, ook was op basis van hun genoom en hun insulineproductie een voorspelling gedaan over welk type dieet voor wie het best zou werken. The New York Times legt precies uit wat het belang van dit ‘fenomenaal goed opgezette’ onderzoek is.

Noch het vet, noch de koolhydraten, noch de eiwitten, noch de calorieën zijn het probleem bij het ontstaan van obesitas. Het is de voedselomgeving die de belangrijkste aanjager van de obesitasepidemie is
Geen significant verschil
Wat kwam er uit dit gerandomiseerde klinische interventie-onderzoek, de gouden standaard in dit soort onderzoek? "Er was geen significant verschil in toe- of afname in gewicht tussen een gezond laagvetdieet en een gezond laagkoolhydraatdieet. Noch was er een invloed te zien van het genotype en de insulineproductie op het gewichtsverlies ten gevolge van een van de twee soorten dieet."
Let op, schreven critici: het gaat hier om twee typen gezonde diëten. Wat zijn dat? Diëten zonder snelle koolhydraten uit bewerkt voedsel. Zoals chocoladetaart.

We pakken er nog even een mooie, maar onderbelichte Nederlandse studie bij, het promotieonderzoek van de Maastrichtse arts Erik Aller uit 2015, Obesity treatment Evaluation of conservative treatment strategies. Aller concludeert onder meer dat: "zetmeelrijke voedingsmiddelen en met name langzame en onverteerbare zetmelen, potentiële gunstige effecten hebben in vergelijking met de mogelijke ongunstige effecten van hoge fructose‐inname. Zulke zetmeelrijke voedingsmiddelen kunnen helpen bij (het behouden van) gewichtsverlies (…). De inname van volkoren producten, peulvruchten en groenten (…) wordt aanbevolen in plaats van de inname van voedingsmiddelen die rijk zijn aan suikers en dan met name in de vorm van met suiker gezoete (fris)drank."

Eiwitrijk dieet
Ook dat is heldere taal. Evenals Allers constatering dat wie na gewicht verloren te hebben een eiwitrijk dieet aanhoudt, minder zal aankomen dan wie weinig eiwitten eet. Dat pleit dan weer wel voor minder koolhydraten (en/of meer vet). Eiwitten verzadigen beter dan koolhydraten, dat zal iedere low carb-enthousiasteling als argument aandragen.

Dus wel of geen koolhydraten? In ieder geval geen snelle koolhydraten.

Het laatste woord is aan Kevin Hall, die het bondig samenvatte in Did the Food Environment Cause the Obesity Epidemic? van december vorig jaar. Hall was een van de wetenschappers die voor het onderzoeksinstituut NUSI van Gary Taubes diens insuline-koolhydraathypothese heeft onderzocht. En heeft gefalsificeerd, helaas voor Taubes.

Voedselomgeving
Halls vraag, zoals gesteld in de titel, levert het antwoord op dat noch het vet, noch de koolhydraten, noch de eiwitten, noch de calorieën het probleem zijn bij het ontstaan van obesitas. Het is de voedselomgeving die de belangrijkste aanjager van de obesitasepidemie is.

Wie zich weet te wapenen tegen de verleidingen van de voedselomgeving, en zich na te zijn afgevallen op willekeurig wel dieet weet te houden aan een eiwitrijk dieet, heeft de meeste kans de kilo’s eraf te houden. Dat moet de definitieve conclusie over diëten en afvallen zijn. Voorlopig.
Dit artikel afdrukken