2 min
Gisteren besteedde 1Vandaag aandacht aan "de nieuwe Q-koorts" die vanuit varkensstallen omwonenden zou besmetten. We spraken er over met Hans Zaaijer, hoofd van de afdeling 'Bloedoverdraagbare Infecties' van Sanquin, die al jaren ijvert voor fundamenteel onderzoek naar de besmettelijkheid en overdracht van Hepatitis-E. Hij denkt dat we beter kunnen letten op wat we eten, dan op de stallen.
In 1Vandaag kwamen ongeruste inwoners van Noord-Brabant aan het woord. Zij zijn bang dat ze extra gezondheidsrisico's lopen door de grote veedichtheid in hun provincie. Het zogeheten VGO-onderzoek wijst op een verband tussen pluimveehouderijen en longklachten.
De Q-koorts bleek veroorzaakt te worden door de geitenstallen. Huisartsen signaleren op dit moment een toename van het aantal besmettingen met Hepatitis-E (HEV). Dat zou verband houden met de vele varkensstallen in de provincie. De burgers vinden een voorvechter in Jos van de Sande, de voormalige GGD-arts die indertijd onvermoeibaar de Q-koorts onder de aandacht bleef brengen. Van de Sande vindt dat er meer dan genoeg aanleiding is om dit keer niet af te wachten, uit te zoeken wat er aan de hand is en de stallen als verdachte te beschouwen.
In die aanpak wordt hij gesteund door viroloog Hans Zaaijer, hoofd van de afdeling 'Bloedoverdraagbare Infecties' van Sanquin, die ook in de uitzending aan het woord komt. Zaaijer pleit al jaren voor fundamenteel onderzoek naar het voorkomen en de verspreiding van HEV. Nederland blijkt wereldwijd het land met de grootste infectiedruk te zijn. Bij ongeveer 1 op de 1.000 Nederlanders zijn HEV-deeltjes aantoonbaar in het bloed. In Groot-Brittannië, waar screening van bloedmonsters al langer praktijk is, is dat 1 op de 3.000 en ook in de landen om ons heen ligt de infectiedruk lager. Hoe dat komt, is nog altijd niet duidelijk. Zaaijer heeft daar wel een helder idee over: besmetting gaat via de voedselketen.
Via ons eten
Hij legt het verder uit. En benadrukt dat hij het zo jammer vindt dat nu boven alles de link met varkenshouderij en megastallen gelegd wordt. HEV vind je overal in Nederland terug. Daarom is volgens hem de meest logische hypothese dat we via ons eten besmet raken.
Volgens Zaaijer is HEV de derde grote ziekte die van dier op mens overgaat, een zoönose in vaktaal. De eerste was de gekke-koeienziekte, de tweede de Q-koorts (via geiten) en nu dus HEV van varkens. Varkens worden niet ziek van het virus, en de meeste mensen ook niet. Mannen van rond de 50-60 zijn vatbaarder dan vrouwen. HEV kan wel gevaarlijk zijn voor mensen met een minder goed werkend immuunsysteem. Zij kunnen een chronische of acute leverkwaal aan de besmetting overhouden.
Er komen nu op dit moment signalen van meer gevallen van HEV in Brabant. Hóe dat kan, moet hoognodig onderzocht worden. Volgens het RIVM is er geen sprake van concentratie in varkensrijke gebieden. Zaaijer onderschrijft dat: HEV komt over het hele land verspreid voor. Het kan dus toeval zijn, je kunt ook zeggen: er zijn gewoon geen aanwijzingen dat er een samenhang is met de varkensdichtheid in een gebied. De enige manier om daar achter te komen: meten.
Zaaijer is er echter van overtuigd dat de voedselketen de oorzaak is. Hij noemt daarvoor een aantal argumenten - allemaal circumstantial evidence, grapt hij:
1. HEV komt overal in het land voor, er is geen relatie met varkenshouderijen
2. Nergens (in de wetenschappelijke literatuur) is nog beschreven dat infectie via de lucht zou plaatsvinden
3. Nergens is nog beschreven dat mensen elkaar rechtstreeks kunnen besmetten
4. 1 op de 10 varkens in Nederland is HEV-positief
5. Onderzoek door Sanquin zelf heeft aangetoond dat 80% van alle leverworsten en paté's - vleeswaren waar lever voor gebruikt wordt - positief test voor HEV. Dat is bevestigd in een studie door de NVWA.
"Kat in het bakkie", aldus Zaaijer. Zonder aarzelen beaamt hij dat HEV de "derde grote zoönose" is. Maar hij grijpt onmiddellijk de gelegenheid aan om te pleiten voor fundamenteel onderzoek naar de besmettelijkheid van HEV. Bij Sanquin begint hij alvast: vanaf 1 juli worden standaard alle bloeddonatie's gescreend op HEV. Zodat het bloed in Nederland in ieder geval 'schoon' is.
Over hoeveel ziektegevallen hebben we het? "In de afgelopen jaren is het aantal geregistreerde gevallen opgelopen van 50 in 2012 naar ruim 300 in 2016", aldus 1Vandaag.
Dit artikel afdrukken
De Q-koorts bleek veroorzaakt te worden door de geitenstallen. Huisartsen signaleren op dit moment een toename van het aantal besmettingen met Hepatitis-E (HEV). Dat zou verband houden met de vele varkensstallen in de provincie. De burgers vinden een voorvechter in Jos van de Sande, de voormalige GGD-arts die indertijd onvermoeibaar de Q-koorts onder de aandacht bleef brengen. Van de Sande vindt dat er meer dan genoeg aanleiding is om dit keer niet af te wachten, uit te zoeken wat er aan de hand is en de stallen als verdachte te beschouwen.
Bij ongeveer 1 op de 1.000 Nederlanders zijn HEV-deeltjes aantoonbaar in het bloed. In Groot-Brittannië, waar screening van bloedmonsters al langer praktijk is, is dat 1 op de 3.000 en ook in de landen om ons heen ligt de infectiedruk lagerDrie keer zo hoog als in Engeland
In die aanpak wordt hij gesteund door viroloog Hans Zaaijer, hoofd van de afdeling 'Bloedoverdraagbare Infecties' van Sanquin, die ook in de uitzending aan het woord komt. Zaaijer pleit al jaren voor fundamenteel onderzoek naar het voorkomen en de verspreiding van HEV. Nederland blijkt wereldwijd het land met de grootste infectiedruk te zijn. Bij ongeveer 1 op de 1.000 Nederlanders zijn HEV-deeltjes aantoonbaar in het bloed. In Groot-Brittannië, waar screening van bloedmonsters al langer praktijk is, is dat 1 op de 3.000 en ook in de landen om ons heen ligt de infectiedruk lager. Hoe dat komt, is nog altijd niet duidelijk. Zaaijer heeft daar wel een helder idee over: besmetting gaat via de voedselketen.
Via ons eten
Hij legt het verder uit. En benadrukt dat hij het zo jammer vindt dat nu boven alles de link met varkenshouderij en megastallen gelegd wordt. HEV vind je overal in Nederland terug. Daarom is volgens hem de meest logische hypothese dat we via ons eten besmet raken.
Volgens Zaaijer is HEV de derde grote ziekte die van dier op mens overgaat, een zoönose in vaktaal. De eerste was de gekke-koeienziekte, de tweede de Q-koorts (via geiten) en nu dus HEV van varkens. Varkens worden niet ziek van het virus, en de meeste mensen ook niet. Mannen van rond de 50-60 zijn vatbaarder dan vrouwen. HEV kan wel gevaarlijk zijn voor mensen met een minder goed werkend immuunsysteem. Zij kunnen een chronische of acute leverkwaal aan de besmetting overhouden.
Er komen nu op dit moment signalen van meer gevallen van HEV in Brabant. Hóe dat kan, moet hoognodig onderzocht worden. Volgens het RIVM is er geen sprake van concentratie in varkensrijke gebieden. Zaaijer onderschrijft dat: HEV komt over het hele land verspreid voor. Het kan dus toeval zijn, je kunt ook zeggen: er zijn gewoon geen aanwijzingen dat er een samenhang is met de varkensdichtheid in een gebied. De enige manier om daar achter te komen: meten.
Zaaijer is er echter van overtuigd dat de voedselketen de oorzaak is. Hij noemt daarvoor een aantal argumenten - allemaal circumstantial evidence, grapt hij:
1. HEV komt overal in het land voor, er is geen relatie met varkenshouderijen
2. Nergens (in de wetenschappelijke literatuur) is nog beschreven dat infectie via de lucht zou plaatsvinden
3. Nergens is nog beschreven dat mensen elkaar rechtstreeks kunnen besmetten
4. 1 op de 10 varkens in Nederland is HEV-positief
5. Onderzoek door Sanquin zelf heeft aangetoond dat 80% van alle leverworsten en paté's - vleeswaren waar lever voor gebruikt wordt - positief test voor HEV. Dat is bevestigd in een studie door de NVWA.
"Kat in het bakkie", aldus Zaaijer. Zonder aarzelen beaamt hij dat HEV de "derde grote zoönose" is. Maar hij grijpt onmiddellijk de gelegenheid aan om te pleiten voor fundamenteel onderzoek naar de besmettelijkheid van HEV. Bij Sanquin begint hij alvast: vanaf 1 juli worden standaard alle bloeddonatie's gescreend op HEV. Zodat het bloed in Nederland in ieder geval 'schoon' is.
Over hoeveel ziektegevallen hebben we het? "In de afgelopen jaren is het aantal geregistreerde gevallen opgelopen van 50 in 2012 naar ruim 300 in 2016", aldus 1Vandaag.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
ps 'Agroforestry' (het hoeven niet alleen eikenbossen te zijn - en het gebeurt al deels met 'natuurvlees') en EU regulering kan conflicten opleveren. Die (mogelijk) wel op te lossen zijn door de overheid.
Die EU regulering is overigens een boek vol kritiek waard... hoe nuttig soms ook... lijkt die vaak bepaald door machthebbende partijen en éénzijdige benadering van aandachtspunten die er wel zijn.
Dat de EU meewerkt aan het kapot maken van onze landbouw zonder creatieve oplossingen en relatieve posities (zoals de ammoniakbelasting door de landbouw versus andere aantastingen en mogelijkheden die er liggen) ipv zorg dragen voor een duurzame landbouw en inkomstenbron en bestaansmotivatie voor velen - in combinatie met gezonde voeding (educatie).... dit getuigt niet van een overzichtelijk inzicht.... eerder van hap-snap beleid.
De prijs van ons voedsel wordt er echt niet beter op door het via via van de wereld te importeren, of door nog mégare stallen van de banken en de aandeelhouders die hun 10-15% deel willen (bovenop de 15% die ze al hadden) - een wereld die steeds lagere oogsten kent door de klimaatverandering. De positie (bedrijfsliefde) van de landbouwers/ opvolgers ook niet. De afstand tussen de mensen en het product, belangstelling (Iiefde!) voor/ kennis van landbouwproducten groter en kleiner. De prijs uiteindelijk hoger. Zo kan ik nog wel even doorgaan.... maar ik heb de strenge grenzen van deze lijn al overschreden ;)
Bewust.. want alles hangt samen!
Waar gaan die afgebroken landbouwsubsidies en toegenomen afbraak van familiebedrijven heen? Terug naar ons? Op wat voor een manier dan, waar ligt het maatschappelijke voordeel? Waarom is er geen duurzame sociale en voedingsvisie?
Waarom zijn subsidies/ mogelijkheden voor bepaalde slecht (niet productieve schaduw-)economisch werkende zaken - zonder duurzaamheids/ sociale visie - wel gehandhaafd? Of activiteiten waarbij de toekomstige kosten slecht meegerekend worden (zoals het afbreken en laten staan van een verouderde kerncentrale - wat minstens 2 miljard kost... even afgezien dan de nog grotere kosten voor de (nog niet bestaande) 'eindoplossing' van radio-actief afval.... ook slecht meegerekend). Niet voor de boeren.... en ook niet voor mij.
Dit heeft veel te maken naar mijn idee met de veel hogere incidentie van HEV hier... maar nog veel meer met ons voedsel(productie), waar het eigenlijk om draait... en waar de EU en de Nederlandse overheid een puntje kunnen zuigen aan echte deskundigen op voedingsgebied (Jaap Seidell), eigen voedingsketen. en echte wetenschappelijke economische theorie (maar dat doen ze niet).
@Cécile: hiermee wordt mijn vraagteken beantwoord over de gehanteerde RNA test.
Wat ik mis in dat artikel, de bewering dat wetenschappelijk aangetoond is dat 20 minuten pasteuriseren op 72 graden voldoende is.... zonder links te geven.
Zoals ik ook al opmerkte zijn er vele andere - en meer gevaarlijke, zoals mr pathogenen - besmettingen van vlees, die wel degelijk haar extreme oorzaak vinden in de methodieken van de bio-industrie.... maar die methodieken (zoals anti-biotica, weerstandsaantasting*) worden deels ook toegepast bij minder intensieve varkens/ kippenhouderij.
Er wordt ook niet ingegaan op de oorzaken van de geconstateerde hogere besmettingsgraad in ons land (gedaan met dezelfde testen). Waar ik wel een aanzet toe gaf.
En er wordt voorbij gegaan aan de waarschijnlijke relatie bio-industrie mest en de geconstateerde besmettingen van oppervlaktewateren, schelpdieren langs de kust, en AGF - waarmee gekomen wordt.... Deze relatie is bij een aantal gevaarlijke pathogenen vastgesteld (waarbij mr bacteriën in de bodem lang aanwezig blijven.. en uiteraard ook uitgespoeld). HEV de derde grote 'zoönose' (vallen prionen ook in die categorie)? Is het wel de derde meest schadelijke? Ik beweer van niet. Maar met virussen weet je het nooit....
Dit artikel doet eigenlijk hetzelfde als waar ze v.d. Sande van beschuldigt: stemmingmakerij met onvoldoende diepgang.
*de weerstand bij het dier is - net als bij de mens - een belangrijke factor. En net als bij de mens wordt die beïnvloed door vele factoren: Voeding: denk dan niet alleen aan GM graanvoer, maar ook aan glyfosaat bespoten grasvelden, waardoor de kruiden** ontbreken, ook in het kuilgras). Beweging: daar ontbreekt het vaak aan. Antibiotica die de natuurlijke darmflora en weerstand aantasten. Ga maar door...
** van kruiden is een belangrijke positieve invloed geconstateerd. Denk bijv. aan weegbree, klein hoefblad, kamille, mint/oregano. En sommige kruiden (Mariadistel voorop, zeker ook bij HEV bij de mens) bestrijden virussen enorm! Oregano in het veevoer bleek chronisch antibiotica veel minder noodzakelijk te maken... Oregano kan ook op de Nederlandse weides prima groeien... zolang er niet gespoten wordt. Maar het alom tegenwoordige weegbree (brede en lange plantago) is ook zeer waardevol (en werd vroeger in de volksgeneeskunde gebruikt).... dat terzijde want varkens komen niet op de weide... Met al die en soms toenemende natuurgebieden is agroforestry met varkens toch ook wel mogelijk lijkt me, net zoals met die eikeltje-varkens uit Frankrijk. Misschien moeten we het meer in de kwaliteit zoeken en niet in de kwantiteit...
'Een storm in een glas water', noemt Boerderij de uitzending van 1Vandaag over Hepatitis E. Waar Hans Zaaijer van Sanquin pleit voor fundamenteel onderzoek naar het besmettingstraject - en de oorzaak zoekt in de voedselketen - wijst Boerderij er op dat er geen bewijs is voor een directe relatie met de varkenshouderij. "Volgens Merlijn van Hasselt, woordvoerder bij Sanquin Bloedbank, zijn er alleen wetenschappelijke bewijzen voor overdracht van HEV door het eten van onvoldoende verhit varkensvlees en door bloedtransfusie", citeert het boerenblad.
10 minuten bij 100 graden is dus niet genoeg blijkbaar en zou eerder 18 minuten moeten zijn.... Mijn gebruikelijke manier om kip klaar te maken (mijn voorkeur gaat dan uit naar kippendijen en niet filet vanwege de betere smaak): Eerst goed lichtbruin aanbakken en dan in kokend water met uien, kruiden, pruimen (yoghurt) e.d. 1 uur nasudderen (op Indiase curry wijze). Dat lijkt me afdoende gezien de grafieken...
Lever lang bakken maakt deze te droog en ongenietbaar.... hetzelfde geldt voor varkenshaasjes e.d. .... (al is marineren en 2 dagen vacumeren wel malsheid bevorderend, ook bij langere bereidingstijd)
De EFSA slaat nu ook alarm:
een verTIENvoudiging van het aantal Hepatitispatiënten in 10 jaar.
21.000 in de EU, en dat is uiteraard - net zoals met de Q-koorts - door onderdiagnostiek weer het topje van de welbekende ijsberg.
Ik ben bang dat u er nog niet helemaal bent met het - nogal dure - testen van donorbloed, mevrouw Schippers?
Wat zou u om te beginnen denken van een aangifteplicht?
- Testen van lever(worst) en rauwe vleesprodukten?
- Maxima aan HEV-besmetting in varkens(lever!)producten?
- Monitoring van oppervlaktewater?
- Monitoring van geiten- en koeienmelk?
Dat testen van donorbloed heeft nu toch helaas wat veel weg van het heeeeeel duur
dweilen met de kraan open, om de gemoederen bij hepatologen, MDL-artsen en
patiënten die bloedtransfusies moeten ondergaan wat te kalmeren, mevrouw Schippers!
Ook bijvoorbeeld dat "goede doorbakken" van u is namelijk hoogstwaarschijnlijk
net zo min effectief tegen Hepatitis E als tegen multiresistente bacteriën.
En hoe is het toch mogelijk dat wij - na het Q-koortsonderzoek - nu ook weer
met het Hepatitis-onderzoek achterlopen bij de Fransen?
Zou dat er misschien mee te maken kunnen hebben dat die trotse Wagenings Universiteit zo abominabel scoort als het om Public Health bij diezelfde WUR gaat?
Wordt het na de Q-koorts niet een keertje tijd om daar dan iets aan te doen?