Heb jij vertrouwen in omfietsvarkens?

'We zijn er alweer bijna'. Dat zeiden me vanavond Ton Cornelissen en Ruud Zanders. Ruud was de man die precies die woorden - 'we zijn er bijna' - de vorige keer uitsprak.

Ik liet de avond na een aantal gesprekken op me inwerken en kom tot deze conclusies:
- het #vleesdebat was een op een schaal van 0-100 vermoedelijk de stap van 15 naar 50
- ik vermoed dat ik - mede door het ook door mij gevoelde 'we zijn er bijna' - meende dat we nu tot 75 zouden kunnen komen
- ditmaal kwamen we tot 58
- waarom?

Die vraag gaat door mijn hoofd en ik deelde hem met een aantal mensen in Den Bosch en later per mail en aan de telefoon.

Mijn conclusie vooralsnog: omdat het een mensenproces is, er zoveel diverse oude manieren van doen zijn én hanige gedachten over hoe je die zou moeten oplossen bestaan, dat het een illusie is om vanuit doorbraken te denken. Je kunt alleen maar in een proces hopen te komen. Denken in 'bijna' is flauwekul omdat er alleen maar vooruitgang is, soms groot en soms klein.

Een mooie tweet was daarom die van Edwin Michiels (varkenshouder) in zijn verwijzing naar Churchill: misschien was dit het begin van een begin van een proces waarin we ons realiseren dat het om het proces gaat.
Daarin zal de markt daadwerkelijk louter economisch zijn werk doen als mensen niet tot gesprek komen. Hans Huijbers (ZLTO) gaf aan: ja, we zijn beslist alweer een beetje verder gekomen. Is het genoeg en houden we vertrouwen voor een volgende ronde waarin desnoods maar drie punten meer voortgang worden gescoord? Dat is nu de enige echte vraag.

Voorts:
- de analyse van Rabobank blijft staan: de boeren gaan tegen beter weten in door met meer produceren terwijl ze al te veel maken (en de banken doen daar aan mee omdat ze hun portefeuilles niet kunnen afschrijven).
- Jumbo maakte duidelijk zich van die gekte los te willen maken, ook al begreep het publiek dat nog niet helemaal.
- wie die twee bewegingen bij elkaar wil brengen, faalt.
- de ecologische component blijft totaal buiten schot, zolang onduidelijk is hoe er geld verdiend kan worden met minder varkens.

Mijn conclusie: de volgende ronde zou een kleine sessie moeten zijn met een beperkt aantal belanghebbende mensen (politiek, boeren, verwerkers, verkopende bedrijven, NGO's): zij maken een scherp en haalbaar beeld en stellen dat voor aan het publiek dat daarover mag oordelen in het openbaar. Ik verwacht dat die zal er ongeveer als volgt zou moeten uitzien:
- minder beesten, betere verwaarding op de thuismarkt (veel meer dan 'men' nu verwacht)
- beter boereninkomen voor boeren die snappen dat ze eindproduct dan wel een Intel-inside maken. Dat laatste hetzij internationaal, hetzij op de thuismarkt, hetzij op beide tegelijk
- een uitstoot van vermoedelijk zo'n 65- 75% van het aantal bedrijven binnen 5-10 jaar.
- als omgevingseis moet van de politiek verlangd worden: een strenge wetgeving die voor een shake-out door een verhoging van de triade ecologische balans, dierwelzijn en -gezondheid (= voedselveiligheid) zorgt. Die wetgeving is Europees nodig om Europa te kunnen onderscheiden én saneren. Die wetgeving moet binnen internationale vrijhandelsverdragen kundig worden vormgegeven, zodat vreemde producten die niet aan die eisen voldoen Europa niet binnen kunnen komen.
- (zoals het marktonderzoek dat we lieten zien, suggereert): facilitering van het wezenlijk maken van keuzen voor consumenten via massamedia. Zonder de geldstroom die van hen moet komen stokt immers alles.
- facilitering van ontmoetingsmogelijkheden tussen boeren, verwerkers, investeerders en detaillisten (de boer staat immers te ver van de keten en vindt die netwerken zelf onvoldoende).

Eigenlijk moet iedereen zich dit afvragen: wat gebeurt er als je dat niet doet? Die vraag geldt met name voor banken, de kernspelers in het verhaal omdat de overheid al 20 jaar het beleid heeft dat een varkenssector zonder toegevoegde waarde geen toekomst heeft, maar vergat te bedenken dat zo'n strategie zonder consumenten die waarde herkennen geen zin heeft.

De oplossingsrichting bleef gisteren inderdaad een beetje steken op het economische probleem. Spierings merkte terecht op zonder varkenshouderijen die een inkomen hebben ook geen oplossing voor andere hardnekkige problemen rondom milieu en maatschappelijke inpassing kunnen komen.
Voor mij was het woord van de avond Premium. Premium volume, of Premium bulk.
Er werd misschien te veel in concepten gedacht op niche niveau. En hoe die dan in de supermarkt komt. Jumbo is goed voor 4% van de varkenshouders in NL, stel dat daar een kwart van ingevuld kan worden door zo'n concept. Dan heb je het over 1%...

Concepten zijn te klein, misschien.. of niet?

Premium volume uit NL is al een concept, als we dat weten te verwaarden worden er pas echt stappen gemaakt. Dan kunnen we zoals Hans Huijbers het aangaf trots zijn op onze varkens zoals we dat zijn op babymelkpoeder, of ASML.

En met die trots begint ook het vertrouwen.

En als we niks doen? Dan gebeurt er niks nieuws en kabbelen we voort op de grillen van de markt.

Ik was er niet bij maar ik vind het idee van een Fair Trade merk voor boeren in Nederland en België nog steeds interessant. Vilt.be had daar vanmorgen een leuk bericht over dat de helft van Belgische consumenten dus ook fair trade voor Belgische boeren wil. Link is: http://www.vilt.be/helft-belgen-wil-ook-fair-trade-voor-belgische-boeren. Speel daar samen met alle agrarische sectoren op in. Want voor je weet wat is er dadelijk weer een omfietsvarken-keurmerk wat naar verwachting niet gaat werken. Simpelweg om wat ooit iemand een keurmerkdiarree noemde en dus consumenten niet zitten te wachten op weer een keurmerkje extra.

' Die wetgeving is Europees nodig om Europa te kunnen onderscheiden én saneren. Die wetgeving moet binnen internationale vrijhandelsverdragen kundig worden vormgegeven, zodat vreemde producten die niet aan die eisen voldoen Europa binnen kunnen komen.'
Dick, lees ik wat er staat of ontbreekt er één 'niet'?

Dank Jos, er ontbreekt inderdaad een 'niet'. Ik voeg 'm toe.