‘Omron’, staat er op het grijze kastje op het bureau van de dokter. Zo te zien ontworpen door dezelfde designer als van Playmobil. Er verschijnen getallen in het venstertje, de een boven de honderd, de andere eronder. “Prima,” zegt de dokter. “Iets hoger dan de vorige keer, maar dat kan ook ergens anders aan liggen.”

Roken, alcohol, overgewicht, stress: allemaal niet goed voor de bloeddruk. Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak wereldwijd, en hypertensie is een belangrijke risicofactor.

Indicatoren
Die getallen in het venstertje zijn de gemakkelijkst te verkrijgen data over uw gezondheid, naast het getal dat de personenweegschaal aangeeft. Lichaamsgewicht en bloeddruk zijn primaire indicatoren van gezondheid. Als je bloeddruk goed is en je voelt je fit, hoef je je voorlopig geen zorgen te maken. Van een enigszins te hoge bloeddruk merk je niets, het kan tientallen jaren duren voordat de effecten op de gezondheid manifest worden. De schade aan de bloedvaten uit zich dan in hartfalen, beroertes en het slecht functioneren van andere organen, zoals de nieren.

Wie tot op hoge leeftijd een goede bloeddruk weet te behouden, heeft al een enorme voorsprong op leeftijdgenoten die dat niet hebben. Maar gelukkig zijn er voor hen zeer goede medicijnen, waaronder de ACE-remmers, zoals lisinopril. Dat vermindert de vernauwing van de vaten, waardoor de bloeddruk verlaagt en het hart minder hard hoeft te pompen. De meeste patiënten met een chronisch verhoogde bloeddruk kunnen zonder problemen hun hele leven een ACE-remmer slikken.

Vraag uw huisarts dus beide armen te meten. Grote kans dat hij of zij dat nog niet eerder gedaan heeft
Geijkt
Bloeddrukmeters moeten om de zoveel tijd geijkt worden, de metingen moeten nauwkeurig zijn. Daarom zijn ook de omstandigheden waaronder de bloeddruk gemeten wordt precies omschreven in een protocol van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). Mede op basis van goede metingen kan beoordeeld worden of er reden voor ongerustheid is en een behandeling noodzakelijk.

Het volgen van dat protocol is echter nog geen garantie dat het zogeheten witte jassen-syndroom uitblijft. Dat is het stressgerelateerde verschijnsel waardoor de meting bij de huisarts vaak hoger uitpakt dan in de vertrouwde thuisomgeving. Om die reden raden sommige artsen aan je bloeddruk zelf thuis te meten. Wat weer als nadeel heeft dat je zo’n ding in huis hebt en de neiging krijgt elke dag je bloeddruk te meten.

Uitlezen
Als er aanleiding is om de bloeddruk en het verloop daarvan beter te controleren, wordt de zeer nauwkeurige 24-uurs meting toegepast. Je leent een apparaat dat een paar keer per uur gedurende een etmaal, dus ook in de nacht, de bloeddruk meet en de gegevens opslaat. Die worden uitgelezen en dienen als basis voor een eventuele verdere behandeling. Deze methode wordt algemeen gezien als de meest betrouwbare.

Maar er is nog een even simpele als doeltreffende methode om een eventueel verhoogd risico op hartfalen vast te stellen: meet de bloeddruk in de beide armen en kijk of er verschil is in de bovenwaarde, de systolische druk. Als dat er is, en als het aanzienlijk is, dan is de kans groot dat zich ergens adervernauwing of een ander cardiovasculair euvel voordoet.

10 mmHG
Dit zogeheten ‘inter-arm systolic blood pressure difference (SBPD)’ of ‘interarm BP difference (IAD)’ is een indicatie van “een hoger risico op vasculaire aandoeningen bij patiënten zonder manifeste vaatziekte.” Dat was de conclusie van een onderzoek uit 2017 al van Utrechtse arts-onderzoekers.
Hun bevindingen worden nu bevestigd in een groot internationaal onderzoek waaraan ook de Nederlandse universitaire researchers Jan Westerink en Henri Stoffers meewerkten. Voor het onderzoek werden onder meer 24 studies met data van 53.827 personen gebruikt. De studie verscheen deze week in het vakblad Hypertension.

Bij 11% van hartpatiënten en bij 4% van de gehele bevolking werd een gevaarlijk groot verschil gemeten. De conclusie van de onderzoekers is duidelijk: “Het controleren van de bloeddruk in beide armen (…) is van cruciaal belang bij de beoordeling van het cardiovasculaire risico en moet routine worden in de klinische praktijk.” Ze leggen de grens tussen een normaal en een zorgwekkend verschil bij een gemeten verschil van 10mmHG systolisch, 10 millimeter kwikdruk, tussen de beide armen. Vraag uw huisarts dus beide armen te meten. Grote kans dat hij of zij dat nog niet eerder gedaan heeft.
Dit artikel afdrukken