3 min
Amerikanen die op reis in Europa een tomaat, perzik of ander fruit eten, kunnen hun smaakpapillen niet geloven. Is het de beleving, of smaakt hun eigen fruit echt nergens naar? Vox-journaliste Julia Belluz probeerde het uit te zoeken.
Julia Belluz genoot ongebruikelijk toen zij in Italië een pastagerecht met cherrytomaatjes voorgezet kreeg. Ze raakte geïntrigeerd door de vraag waarom zij, en veel van haar landgenoten, zo onder de indruk zijn van de smaakrijke groenten en fruit die ze in Europa voorgezet krijgen. Ze sprak met landbouwwetenschappers, smaakexperts en koks, en denkt dat er vijf oorzaken zijn waarom een Amerikaan Europese spullen lekkerder vindt.
1. Geen wetenschappelijke verklaring
De Italiaanse zon of de Turkse bodem maken geen verschil voor de smaak. Ook in de VS zijn overheerlijke tomaten te kweken. Dat bewees bijvoorbeeld Hatry Klee, hoogleraar tuinbouw aan de Universiteit van Florida. Hij ontwikkelde een duurzame, lang houdbare tomaat die resistent is tegen allerlei plantenziekten, barst van de gezonde nutriënten en ook nog eens supersmakelijk is. Een panel van 500 experts riep zijn Garden Gem uit tot een van de smakelijkste tomaten op aarde.
2. 'Groot-groter-grootst'
De Garden Gem heeft echter een probleempje. Hij meet niet meer dan de helft of zelfs een derde van de 'normale' Amerikaanse supermarkttomaat. Dat betekent dat er meer arbeid gaat zitten in het plukken, en dus iets meer aan kosten. "Het probleem met de intensief geteelde tomaten in de VS is dat die gekweekt zijn op opbrengst, productie en ziekteresistentie. De kwekers krijgen niet betaald voor smaak, maar voor opbrengst. Dus hebben de zaadveredelaars hoogrenderende tomaten ontwikkeld die stapels tomaten zonder enige smaak opleveren", zegt Klee.
Dat geldt niet alleen voor tomaten, maar is ook de reden dat je in de VS reuzenaardbeien ziet en appels die je met twee handen moet vasthouden. Amerikanen zijn dol op groot-groter-grootst en dus zijn kwekers gespitst op groot fruit. Dat is ook nog eens efficiënter te telen. Dat de smaak verloren gaat, interesseert ze minder. Vandaar, zegt Klee, dat in de supermarkten "enorme, perfect rode maar bij uitstek smaakloze tomaten" liggen.
"Een van mijn zorgen is dat we een hele generatie mensen aan het opvoeden zijn die niet eens weten hoe een tomaat zou moeten smaken. Als zij naar Italië gaan en daar een tomaat kopen ergens langs de weg, is dat een 'life-changing event'", meent Klee.
3. Geen boodschap aan de seizoenen
Amerikanen zijn seizoens-avers geworden. Ze zijn er aan gewend geraakt het hele jaar door verse groenten en fruit te kunnen kopen. "We hebben in de VS een systeem ontwikkeld om mensen in het noorden van de VS in januari tomaten te geven", zegt Klee. Dat betekent dat bepaalde producten van ver weg moeten komen, en dus geplukt worden voordat ze rijp zijn. Tijdens een lange reis of bewaartijd gaat smaak verloren. Bovendien smaken nagerijpte producten nooit zo lekker als een volledig afgerijpt product.
Ook in Europa eten we natuurlijk groenten en fruit van buiten het seizoen. Maar volgens Belluz liggen onze eisen hoger dan die van Amerikanen. En vinden Europeanen het inmiddels normaal een beetje meer te betalen voor kwaliteit.
4. Wettelijke voorschriften
In Europa kennen we krachtige regels en voorschriften om duidelijk te maken dat een product aan bepaalde standaarden voldoet. Denk aan de AOC's van wijn, die per wijngebied precies vastleggen welke druivenrassen je mag gebruiken en hoe je de wijn moet maken. In de VS mag iedereen overal Merlot-druiven telen en er wijn van maken op de manier die hij of zij wil. Het enige waar de autoriteiten op letten is de voedselveiligheid en de accijns op het alcoholpercentage.
Ook de regels rondom Europees beschermde herkomstbenamingen vinden Amerikanen nogal overdreven. "Ik weet wel dat deze regels complex, middeleeuws of burgerlijk lijken. Maar het is nu een keer zo dat [Europeanen] dit heel serieus nemen", zegt smaakexpert Mark Schatzker. "Ze geven hiermee niet alleen een culturele waarde aan hun producten mee, maar ook een 'deliciousness value'." En daar hebben we dan ook nog eens wat meer geld voor over.
5. De consument zelf
Daarmee komt Belluz bij het grootste verschil tussen de smaakbeleving in de VS en Europa. Dat ligt bij de consument zelf. De Amerikaan geeft smaak gewoon minder prioriteit dan de Europeaan. Want uiteindelijk kun je ook in de VS overheerlijke, smaakrijke producten vinden. Topkoks hebben er een neus voor, net als culi's. Als doorsnee consument moet je er misschien een beetje meer moeite voor doen. Dé tip van Belluz, na haar rondje smaakinventarisatie: ga eens naar een lokale boerenmarkt. Of zelfs naar de Whole Foods. Smaak is een kwestie van prioriteiten.
Mijn conclusie na het lezen van Belluz: Amerikanen kijken naar Europeanen, zoals Europese culi's kijken naar doorsnee supermarktconsumenten. Amerikanen en 'gewone consumenten' hebben geen smaak of geven er geen geld aan uit. Maar zou een Amerikaanse culi nou een smaak hebben die in de buurt komt van een doorsnee Europese consument?
Fotocredits: 'Supermarket tomatoes', Mark Skipper
Dit artikel afdrukken
1. Geen wetenschappelijke verklaring
De Italiaanse zon of de Turkse bodem maken geen verschil voor de smaak. Ook in de VS zijn overheerlijke tomaten te kweken. Dat bewees bijvoorbeeld Hatry Klee, hoogleraar tuinbouw aan de Universiteit van Florida. Hij ontwikkelde een duurzame, lang houdbare tomaat die resistent is tegen allerlei plantenziekten, barst van de gezonde nutriënten en ook nog eens supersmakelijk is. Een panel van 500 experts riep zijn Garden Gem uit tot een van de smakelijkste tomaten op aarde.
2. 'Groot-groter-grootst'
De Garden Gem heeft echter een probleempje. Hij meet niet meer dan de helft of zelfs een derde van de 'normale' Amerikaanse supermarkttomaat. Dat betekent dat er meer arbeid gaat zitten in het plukken, en dus iets meer aan kosten. "Het probleem met de intensief geteelde tomaten in de VS is dat die gekweekt zijn op opbrengst, productie en ziekteresistentie. De kwekers krijgen niet betaald voor smaak, maar voor opbrengst. Dus hebben de zaadveredelaars hoogrenderende tomaten ontwikkeld die stapels tomaten zonder enige smaak opleveren", zegt Klee.
Dat geldt niet alleen voor tomaten, maar is ook de reden dat je in de VS reuzenaardbeien ziet en appels die je met twee handen moet vasthouden. Amerikanen zijn dol op groot-groter-grootst en dus zijn kwekers gespitst op groot fruit. Dat is ook nog eens efficiënter te telen. Dat de smaak verloren gaat, interesseert ze minder. Vandaar, zegt Klee, dat in de supermarkten "enorme, perfect rode maar bij uitstek smaakloze tomaten" liggen.
"Een van mijn zorgen is dat we een hele generatie mensen aan het opvoeden zijn die niet eens weten hoe een tomaat zou moeten smaken. Als zij naar Italië gaan en daar een tomaat kopen ergens langs de weg, is dat een 'life-changing event'", meent Klee.
3. Geen boodschap aan de seizoenen
Amerikanen zijn seizoens-avers geworden. Ze zijn er aan gewend geraakt het hele jaar door verse groenten en fruit te kunnen kopen. "We hebben in de VS een systeem ontwikkeld om mensen in het noorden van de VS in januari tomaten te geven", zegt Klee. Dat betekent dat bepaalde producten van ver weg moeten komen, en dus geplukt worden voordat ze rijp zijn. Tijdens een lange reis of bewaartijd gaat smaak verloren. Bovendien smaken nagerijpte producten nooit zo lekker als een volledig afgerijpt product.
Ook in Europa eten we natuurlijk groenten en fruit van buiten het seizoen. Maar volgens Belluz liggen onze eisen hoger dan die van Amerikanen. En vinden Europeanen het inmiddels normaal een beetje meer te betalen voor kwaliteit.
4. Wettelijke voorschriften
In Europa kennen we krachtige regels en voorschriften om duidelijk te maken dat een product aan bepaalde standaarden voldoet. Denk aan de AOC's van wijn, die per wijngebied precies vastleggen welke druivenrassen je mag gebruiken en hoe je de wijn moet maken. In de VS mag iedereen overal Merlot-druiven telen en er wijn van maken op de manier die hij of zij wil. Het enige waar de autoriteiten op letten is de voedselveiligheid en de accijns op het alcoholpercentage.
Ook de regels rondom Europees beschermde herkomstbenamingen vinden Amerikanen nogal overdreven. "Ik weet wel dat deze regels complex, middeleeuws of burgerlijk lijken. Maar het is nu een keer zo dat [Europeanen] dit heel serieus nemen", zegt smaakexpert Mark Schatzker. "Ze geven hiermee niet alleen een culturele waarde aan hun producten mee, maar ook een 'deliciousness value'." En daar hebben we dan ook nog eens wat meer geld voor over.
5. De consument zelf
Daarmee komt Belluz bij het grootste verschil tussen de smaakbeleving in de VS en Europa. Dat ligt bij de consument zelf. De Amerikaan geeft smaak gewoon minder prioriteit dan de Europeaan. Want uiteindelijk kun je ook in de VS overheerlijke, smaakrijke producten vinden. Topkoks hebben er een neus voor, net als culi's. Als doorsnee consument moet je er misschien een beetje meer moeite voor doen. Dé tip van Belluz, na haar rondje smaakinventarisatie: ga eens naar een lokale boerenmarkt. Of zelfs naar de Whole Foods. Smaak is een kwestie van prioriteiten.
Mijn conclusie na het lezen van Belluz: Amerikanen kijken naar Europeanen, zoals Europese culi's kijken naar doorsnee supermarktconsumenten. Amerikanen en 'gewone consumenten' hebben geen smaak of geven er geen geld aan uit. Maar zou een Amerikaanse culi nou een smaak hebben die in de buurt komt van een doorsnee Europese consument?
Fotocredits: 'Supermarket tomatoes', Mark Skipper
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Voor die vervlakking van kipsmaak verwijs ik naar Nick's stukje over de soepkip, bij groente en fruit naar de komkommer en de aardbei, beiden veredeld op van alles behalve op smaak en geur (laatste geldt trouwens ook voor rozen), over witlof wordt hier op FL ook nogal geklaagd, en er zijn meer voorbeelden natuurlijk. Tomaat is mooie uitzondering, daar is sinds onze oosterburen begonnen te klagen over de Wasserbomben aus Holland wel degelijk iets gebeurd, gisteren nog bij Koot zo'n smakelijk trosje Tasty Tom gehaald, het kan dus wel.
Dirk, kun je eens uitleggen wat dat is 'smaakvervlakking'? In Nederland over de periode 1816-2016 voor de gemiddelde inwoner van ons land.
De ergste vorm van smaakvervlakking is natuurlijk de plofkip en de KFC' s in NL, zie hiervoor hetdraadje over de soepkip van Nick!
Ook hier in Ned. hebben we een smaakvervlakking gekregen door het in de ban doen van dierlijk vet; afgesneden randjes van karbonades in de supermarkt etc. Te walgelijk voor woorden.
Maar generaties zijn in Ned. hierdoor verpest! Ik heb meermalen steeds dezelfde discussie over smaak en dat je het vet uiteindelijk niet hoeft op te eten. En soms laat ik het maar...
Die vethysterie neem ik het Voedingscentrum nog steeds kwalijk (+ de overheid die deze hysterie van onze -mijn- belastingcenten heeft gevoed).
Mochten wij in andere producten meer smaak hebben dan in Amerika, dan wens ik de Amerikanen veel sterkte toe.
+ dat maakt onze export misschien groter?
Cécile Janssen Wel een sneue bak dat er niet gereageerd wordt. Of smaakt hun eigen fruit echt nergens naar? Natuurlijk smaakt het gros nergens meer naar en ik voorspel je dat jij over een poosje een nieuw artikel kunt maken over dat voedsel met de titel "Amerikaans voedsel voedt praktisch helemaal niet meer”