'Kies nu voor een échte omslag van ons voedselsysteem', is de ondertitel van het Groenboerenplan. Het initiatief is bedoeld om uit de impasse van het stikstofdossier te komen door een lange termijnvisie voor de landbouw te bieden. Daar ontbreekt het immers aan, met volop onzekerheid, ontevredenheid en protesten tot gevolg.

In het plan, opgesteld door de 'groeiende beweging van boeren en tuinders die werken aan een duurzame landbouw met een wezenlijke bijdrage aan ons welzijn vanuit een plattelandscultuur die mensen verbindt', komen ook andere urgente dossiers als klimaat, bodem- en waterkwaliteit aan de orde.

Lager maar langer
Het mag dan ook rustig een integrale visie heten, die "alle boeren die willen meebewegen naar een toekomstbestendige landbouw" perspectief wil bieden. Met ruimte voor voedselproductie, maar ook het leveren van maatschappelijke diensten als biodiversiteit, schone lucht, schoon water, een vruchtbare bodem en gezonde voeding. En een uitweg uit de ratrace van steeds meer, steeds goedkoper, steeds meer regels waar de boeren nu in vastlopen. "Als we doorgaan op de manier waarop de landbouw nu voor het grootste deel werkt, gaan we steeds meer vragen van dieren en van de bodem. Dat gaat zeker niet goed. Als we duurzamer en biologisch gaan produceren is de opbrengst per hectare lager, maar kunnen we Nederland ook op de lange termijn blijven voeden," zegt Arie van de Berg vol overtuiging.

Het moet duidelijk zijn dat je geld kunt verdienen met duurzaamheid zonder dat je per se biologisch boer wordt
Bert van Ruitenbeek van de biodynamische Stichting Demeter stond aan de basis van het Groenboerenplan, ondertekend door zo'n 2.500 biologisch of biologisch-dynamisch gecertificeerde boeren, en ook boeren die geen certificaat hebben maar op een andere manier duurzame landbouw bedrijven. Daarnaast onderschrijven ook Biohuis, Caring Farmers, Federatie van Agro-ecologische Boeren (BD-Vereniging, Bio-Tuinders Vereniging, Bio-Vegan Netwerk, CSA Netwerk Nederland, Vereniging Toekomstboeren) en Herenboeren Nederland het plan.

Angst voor polarisatie
De tien-punten in het plan:
  1. Duurzaam boeren kan alleen als er een eerlijke prijs wordt betaald
  2. Richt je met beprijzen en wetgeving op bronmaatregelen
  3. Streef naar een grondgebonden landbouw en sluit de kringloop
  4. Zorg voor maatwerk en duidelijkheid met oog voor de boeren die deel van de oplossing zijn
  5. Zorg voor ondersteuning voor iedere boer die zich verder wil ontwikkelen op het pad van verduurzaming
  6. Zorg voor voorlichting over duurzame voeding, leg reclame voor ongezonde voeding aan banden en geef als overheid het goede voorbeeld met inkoopbeleid
  7. Versterk de positie van de boer in de korte keten
  8. Grondbeleid moet ten dienste staan van duurzame landbouw
  9. Veranker de principes van natuur-inclusief boeren in het agrarisch onderwijs en betrek boeren bij het onderzoek naar de transitie
  10. Zorg voor rechtvaardige, passende en stimulerende wet- en regelgeving

Daarmee zeggen de 'groenboeren' met zoveel woorden dat er veranderingen nodig zijn in het agrarisch onderwijs, het grondbeleid en in de wet- en regelgeving. Duurzaamheid moet daadwerkelijk lonend zijn en voor de gezondheid van mens en planeet moet vaker gekozen worden voor plantaardige productie en consumptie. "Dit alles zorgt voor een transitie in de landbouw: van een landbouw gericht op maximalisatie van productie met hoge bijkomende maatschappelijk kosten, naar een herstellende, toekomstbestendige landbouw," aldus de ondertekenaars.

Gaat die omslag hiermee lukken? "Er staan nuttige dingen in het plan”, reageert Imke de Boer, hoogleraar dieren en duurzame voedselsystemen, in Trouw. Zoals het integraal aanpakken van stikstof, klimaat en waterkwaliteit en de aanzet tot een visie op landschap, een gezonde leefomgeving en gezond consumeren. “Mijn zorg zit bij de polarisatie. Willen andere boeren dit? Het moet duidelijk zijn dat je geld kunt verdienen met duurzaamheid zonder dat je per se biologisch boer wordt.”

Organisaties en individuen kunnen via deze link hun steun betuigen voor het Groenboerenplan.
Dit artikel afdrukken