2 min
Bruinisse, of kortweg Bru, is de thuisbasis van de mosselkweek. Maar ook van oesters weten ze er het nodige. Dat bleek afgelopen maandag tijdens de ‘oesterpersreis’ en het Nederlands Kampioenschap Oestersteken. Foodlog dook (letterlijk) in de wereld van de oesters.
In het Grevelingenmeer, tussen de (westelijk gelegen) Brouwersdam en de (oostelijk gelegen) Grevelingendam, liggen verschillende oesterpercelen. Een aantal van deze percelen is in handen van Jaap Muller, oesterkweker van de BRU20, 11 en 39. Hij laat zien hoe oesters worden ‘gevangen’, maar niet voordat de genodigden een kijkje nemen in het water.
Een deel van de aanwezigen steekt zich in een wetsuit en krijgt een snorkel. Na een heldhaftige sprong in het water wordt de bodem van het Grevelingenmeer geobserveerd onder leiding van Duikcentrum De Witte Boulevard. Op de bodem van het oesterperceel liggen een boel schelpen. Verder ziet het er rustig uit. Te rustig, zou je kunnen zeggen.
Oestersleep
Als iedereen weer uit het water is, gooit oesterkweker Muller een oesterkor over boord en begint te slepen. Doordat het ijzeren raamwerk over de bodem sleept, worden de oesters losgerukt van hun ondergrond. Als Muller de oesterkor ophaalt valt de ‘oogst’ in zijn boot: een verzameling aan oesters, oesterboorders, mesheften en sponzen.
Oesterboorders zijn de grootste vijand voor de oesters, vertelt Muller: “Zij boren een gaatje in de schelp en spuiten er een giftig goedje in. Dan verschrompelt het schelpdier en eten ze het op. In de Oosterschelde zie je het heel veel, maar hier komt het tegenwoordig ook voor. Je ziet dan oesters met een gaatje en een lege schelp.”
De oesters worden apart gelegd om te proeven. “Verser krijg je ze niet!” Als alle oesters naar binnen zijn geslurpt, begint de terugreis naar Bruinisse.
‘De Grevelingen in ademnood’
Hans Waardenburg heeft het snorkelen vanaf de boot geobserveerd. Hij weet precies wat er aan de hand is met het Grevelingenmeer. “De waterkwaliteit staat onder druk,” vertelt hij. Waardenburg is eigenaar van Bureau Waardenburg en onderzocht met een team de zuurstoftekort in het water van de Grevelingen.
Vorige maand meldde Trouw dat het zuurstofgebrek leidt tot grote aantallen dode zeedieren. Het team van Waardenburg maakte beelden in 2007, 2010, 2011 en 2013 en concludeerde dat de schade aan het onderwaterleven toeneemt. “Eerst was het alleen op diepe plekken in het meer, maar nu ook op ondiepere plekken.” Dat is het gevolg van de weggevallen getijdenstromingen door de aanleg van de Grevelingen- en Brouwersdam. “Vooral in de zomer zijn de gevolgen van het zuurstofgebrek goed waarneembaar. Dan stijgt de temperatuur van het water waardoor het zuurstofgehalte nog verder daalt. In de bovenste meters van het meer is het water door de wind steeds in beweging. Hierdoor bevat het water voldoende zuurstof om wieren en oesters zich er thuis te laten voelen. Deze vormen op hun beurt weer een goede basis voor andere organismen. Wanneer het ’s zomers warmer wordt verandert het leven onder water. Doordat er geen dynamiek in het water zit, neemt het zuurstofgehalte in de diepere delen van het meer drastisch af, waardoor binnen een paar weken de sierlijke natuur volledig verdwijnt.”
NK Oestersteken
Met de oesters gaat het gelukkig goed genoeg om het NK Oestersteken te organiseren. Twaalf mannen namen het tegen elkaar op tijdens dit kampioenschap. Iedere deelnemer kreeg een mandje met 30 oesters die hij - het waren allemaal mannen - zo snel mogelijk moest openen. Naast de score gebaseerd op tijd, waren er plus- en minpunten te verdienen: Wie het oestervlees beschadigde of er gruis/schilfers in achterliet, kreeg minpunten. Wie de oester volledig schoon en mooi voor consumptie aanleverde kreeg pluspunten.
Een vakjury beoordeelde de mannen op het openen van de oesters. Na een ogenschijnlijk spannende finaleronde bleek Joost Deurloo de winnaar, voor de derde keer op rij. Hij mag op zaterdag 28 september Nederland vertegenwoordigen op het WK Oestersteken in Galway (Ierland).
Aanstaande donderdag 19 september vindt de officiële opening van het oesterseizoen plaats in Yerseke. Aansluitend begint het Oesterfestival.
Dit artikel afdrukken
Een deel van de aanwezigen steekt zich in een wetsuit en krijgt een snorkel. Na een heldhaftige sprong in het water wordt de bodem van het Grevelingenmeer geobserveerd onder leiding van Duikcentrum De Witte Boulevard. Op de bodem van het oesterperceel liggen een boel schelpen. Verder ziet het er rustig uit. Te rustig, zou je kunnen zeggen.
Oestersleep
Als iedereen weer uit het water is, gooit oesterkweker Muller een oesterkor over boord en begint te slepen. Doordat het ijzeren raamwerk over de bodem sleept, worden de oesters losgerukt van hun ondergrond. Als Muller de oesterkor ophaalt valt de ‘oogst’ in zijn boot: een verzameling aan oesters, oesterboorders, mesheften en sponzen.
Oesterboorders zijn de grootste vijand voor de oesters, vertelt Muller: “Zij boren een gaatje in de schelp en spuiten er een giftig goedje in. Dan verschrompelt het schelpdier en eten ze het op. In de Oosterschelde zie je het heel veel, maar hier komt het tegenwoordig ook voor. Je ziet dan oesters met een gaatje en een lege schelp.”
De oesters worden apart gelegd om te proeven. “Verser krijg je ze niet!” Als alle oesters naar binnen zijn geslurpt, begint de terugreis naar Bruinisse.
‘De Grevelingen in ademnood’
Hans Waardenburg heeft het snorkelen vanaf de boot geobserveerd. Hij weet precies wat er aan de hand is met het Grevelingenmeer. “De waterkwaliteit staat onder druk,” vertelt hij. Waardenburg is eigenaar van Bureau Waardenburg en onderzocht met een team de zuurstoftekort in het water van de Grevelingen.
Vorige maand meldde Trouw dat het zuurstofgebrek leidt tot grote aantallen dode zeedieren. Het team van Waardenburg maakte beelden in 2007, 2010, 2011 en 2013 en concludeerde dat de schade aan het onderwaterleven toeneemt. “Eerst was het alleen op diepe plekken in het meer, maar nu ook op ondiepere plekken.” Dat is het gevolg van de weggevallen getijdenstromingen door de aanleg van de Grevelingen- en Brouwersdam. “Vooral in de zomer zijn de gevolgen van het zuurstofgebrek goed waarneembaar. Dan stijgt de temperatuur van het water waardoor het zuurstofgehalte nog verder daalt. In de bovenste meters van het meer is het water door de wind steeds in beweging. Hierdoor bevat het water voldoende zuurstof om wieren en oesters zich er thuis te laten voelen. Deze vormen op hun beurt weer een goede basis voor andere organismen. Wanneer het ’s zomers warmer wordt verandert het leven onder water. Doordat er geen dynamiek in het water zit, neemt het zuurstofgehalte in de diepere delen van het meer drastisch af, waardoor binnen een paar weken de sierlijke natuur volledig verdwijnt.”
NK Oestersteken
Met de oesters gaat het gelukkig goed genoeg om het NK Oestersteken te organiseren. Twaalf mannen namen het tegen elkaar op tijdens dit kampioenschap. Iedere deelnemer kreeg een mandje met 30 oesters die hij - het waren allemaal mannen - zo snel mogelijk moest openen. Naast de score gebaseerd op tijd, waren er plus- en minpunten te verdienen: Wie het oestervlees beschadigde of er gruis/schilfers in achterliet, kreeg minpunten. Wie de oester volledig schoon en mooi voor consumptie aanleverde kreeg pluspunten.
Een vakjury beoordeelde de mannen op het openen van de oesters. Na een ogenschijnlijk spannende finaleronde bleek Joost Deurloo de winnaar, voor de derde keer op rij. Hij mag op zaterdag 28 september Nederland vertegenwoordigen op het WK Oestersteken in Galway (Ierland).
Aanstaande donderdag 19 september vindt de officiële opening van het oesterseizoen plaats in Yerseke. Aansluitend begint het Oesterfestival.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Gister is het oesterseizoen officieel van start gegaan in Yerseke. Op NU.nl schrijft Sonja Smit, ervaren oesterraper, waar je op moet letten als je zelf oesters gaat rapen: "Trek kaplaarzen aan en neem niet alleen een mandje, maar ook een schroevendraaier mee. Want oesters groeien in het wild vaak aan elkaar, of op een rots."
Ook adviseert ze goed op te letten of je een 'verkeerde oester' in handen hebt: "Een gezonde oester ruik je niet. Een slechte oester heeft een penetrante zwavelgeur."
In 1967-8 op de HAVO hield een mede-scholier een spreekbeurt over de Grevelingen en.. de angst een dood meer te krijgen gezien zwaarder zeewater onderin met daarboven lichter zoetwater, met gevolg een zuurstofgebrek onderin. TOEN werd als oplossing vermeld: soort zuurstofblokjes als in het aquarium, maar op veel grotere schaal om zuurstof in te brengen en menging van het zwaardere zeewater met het zoete rivierenwater met gevolg via brak- naar een zoetwatermeer, ook beter voor de landbouw e.d. op de eilanden rondom. Zie er hier niets meer van. Enig idee ?
Smakelijk eten.. !?
“De leefomstandigheden in het Grevelingenmeer zijn volgens de stichting al jaren slecht in de zomer. Door de bouw van de Grevelingen- en Brouwersdam zijn de getijdenstromingen verdwenen. Het meer is in feite een waterbekken met stilstaand water geworden.
Volgens Peter van Bragt van de stichting Anemoon is de bodem van het Greveningenmeer bij Den Osse gitzwart. “Alleen zwavelbacteriën kunnen hier nog welig tieren. De bodembewonende zeedieren zijn massaal uit het slib gekropen, alleen maar om er alsnog door zuurstofgebrek dood te gaan.”
Dat lees ik hier in een recent artikel van TROUW
Dan toch liever hier , bijna zo groot als je hand. De kwaliteit is prachtig en worden in tegenstelling met de kleine en grote creuses niet met een rode wijnazijn/ajuin-vinaigrette geserveerd, maar alleen met een druppeltje citroen.. Maar liever zonder iets.
Er wordt al geopperd om de Grevelingen zoet te maken..