‘Glyfosaat gevaarlijk in ogen en water maar niet kankerverwekkend’

Volgens het Europese agentschap voor chemische stoffen (ECHA) is glyfosaat, de werkzame stof in 's werelds meest gebruikte onkruidbestrijdingsmiddelen, gevaarlijk als het in de ogen of in water terecht komt. Maar “na een grondig onderzoek met wetenschappelijke bewijzen, heeft een Comité opnieuw vastgesteld dat een kwalificatie als ‘kankerverwekkend’ voor glyfosaat niet gerechtvaardigd is”, aldus het ECHA.

ECHA adviseert de huidige classificatie van glyfosaat te handhaven. Daarmee zet het agentschap de eerste stap op weg naar verlenging van de toelating van glyfosaat op de Europese markt.

Hoe zat het ook al weer met glyfosaat? In 2015 oordeelde het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) van ­de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) dat glyfosaat ‘waarschijnlijk kanker­verwekkend is voor de mens’. Dat leidde ertoe dat bij de eerstvolgende verlenging van de toelating van de stof, in 2017, de duur van de toelating op de Europese markt van 10 jaar naar 5 jaar verkort werd. Formeel loopt die toelating 15 december van dit jaar af.

Om de toelating voor te bereiden, ging een beoordelingsgroep van 4 Europese landen (Frankrijk, Hongarije, Zweden en Nederland) voor de EFSA aan de slag. Dat leidde tot een advies van 11.000 pagina's met de conclusie dat glyfosaat niet kankerverwekkend zou zijn. Dit advies riep zoveel reacties op, dat de beoordelingsgroep komend najaar met een aangepaste beoordeling komt en de EFSA pas in juli 2023 met een afgewogen oordeel komt. De toelating van glyfosaat wordt ondertussen automatisch verlengd tot het einde van dit evaluatieproces.

Verschillende Europese lidstaten wachten de besluitvorming niet af en dringen zelf het gebruik van glyfosaat al terug. Frankrijk loopt daarbij voorop, het land heeft de toepassing van glyfosaat al grotendeels verboden. Duitsland wil het gebruik verbieden per eind 2023. Landbouworganisaties vrezen de verboden omdat er (nog) geen alternatieven zijn voor de werkzame stof.

"In Nederland geldt vooralsnog het oordeel van het Ctgb dat een gewasbeschermingsmiddel met glyfosaat veilig is voor mens, dier en milieu," aldus Trouw. Glyfosaathoudende middelen zijn dan ook nog gewoon te koop, en de Nederlandse akkers worden nog altijd gewoon bespoten. De krant gaat voorbij aan het feit dat de Tweede Kamer via een motie de regering heeft gedwongen het 'afdoden' van weilanden met glyfosaat te verbieden. Daar ontstond dit voorjaar nog een relletje over. En zijn er geen alternatieven? Jazeker wel, mechanisch onderwerken van tussengewassen, legde prof. Michiel Haring op Foodlog uit.