Een van de maatregelen uit het nieuwe regeerakkoord, die is bevestigd door bronnen in Den Haag, is verhoging van het lage BTW tarief van 6 – 9 procent. Dit betekent o.a. een hogere prijs voor groenten en fruit. Een maatregel die op korte termijn geld oplevert voor de nationale schatkist, maar waarbij de samenleving op de langere termijn de rekening krijgt gepresenteerd in de vorm van hogere kosten voor de gezondheidszorg en voor duurzaamheid.
In dit kader pleitte een coalitie met onder ander Natuur & Milieu, CBL, HAS Hogeschool, Erasmus MC, Wageningen Universiteit en Research, Vrije Universiteit Amsterdam en de NPHF juist voor een 0-tarief voor groenten en fruit.
Begin dit jaar is na lang overleg tussen het ministerie van Economische Zaken een coalitie van bedrijven en organisaties uit de gezondheidszorg, NGO’s en de groente- en fruitsector het Nationaal Actieplan Groenten en Fruit gestart. Doel is met de inzet van alle partijen een gedragsverandering te bereiken die leidt tot een hogere consumptie van groenten en fruit. Het klinkt tegenstrijdig als de overheid enerzijds geld vrijmaakt voor gedragsverandering naar een hogere consumptie van groenten en fruit en tegelijkertijd een prijsverhoging op deze producten wil doorvoeren.
Ook het WRR-rapport is duidelijk: Nederland moet minder vlees en zuivel produceren. Er moet veel meer aandacht komen voor duurzaamheid bij voedselproductie. De overheid moet ingrijpen om de consumptie van zout, suiker en vet te verminderen. Groenten en fruit duurder maken door middel van hogere BTW passen niet in dit rijtje.
Dit en meer heeft de coalitie enkele weken geleden geschreven in een brief aan formerend informateur Gerrit Zalm.
Bijgaand ontvangt u de brief met motivatie van de aangesloten organisaties waarom wij van mening zijn dat een verhoging van het lage BTW tarief nadelige gevolgen zal hebben op de consumptie van groenten en fruit en daarmee op een gezonde samenleving.
De brief is mede verzonden namens:
NPHF Federatie voor Gezondheid
Erasmus MC en Voorzitter Platform Gezonde Voeding 0-4 jarigen
Centraal Bureau Levensmiddelenhandel
HAS Hogeschool
Wageningen UR
Natuur en Milieu
Vrije Universiteit Amsterdam
De brief die de organisatie verzond aan informateur Zalm is hier te vinden. Het kabinet wil de inkomstenbelasting verlagen en verhoogt daarom andere belastingen. Dat geeft de burger, volgens de nieuwe coalitie, meer vrijheid bij de besteding van zijn inkomen.
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Het FD-artikel gaat niet over de prijselasticiteit van appels en peren, maar is een slappe poging de kritiek van links te weerspreken dat lage inkomens onevenredig door deze belastingverhoging getroffen worden. De kritiek uit de 'gezondheidshoek' is bijzonder goed gefundeerd.
'Verzet tegen verhoging btw mist onderbouwing', schreef het FD afgelopen weekend.
Volgens de krant zijn belastingverhogingen op zich al weinig populair, maar ligt de lage btw nog extra gevoelig, "omdat die geldt voor eerste levensbehoeften. Brood en groenten vallen er onder. Maar ook frisdrank, hotelovernachtingen en een knipbeurt bij de kapper."
Maar volgens een onderzoek van het Centraal Planbureau besteden lagere inkomensgroepen "slechts een iets groter deel van hun besteedbaar inkomen aan zaken die onder het verlaagd tarief vallen dan hogere inkomens. En als wordt gekeken naar het aandeel in de uitgaven van verschillende inkomensgroepen — een betere maatstaf voor het inkomenseffect van de btw — verdwijnt dit verschil", aldus de krant. Zelfs de angst "dat grensbewoners boodschappen in België en Duitsland gaan doen als de lage btw stijgt" is onnodig. "Dit grenseffect is alleen waarschijnlijk bij levensmiddelen en die zijn voorlopig duurder in België en Duitsland. Bij harmonisatie zou bovendien het algemene tarief omlaag kunnen, aldus de ambtenaren, waardoor Belgen en Duitsers meer in Nederland zouden kunnen gaan kopen."
Gezonde voeding bevorderen Arnold? Leren koken denk ik. En leren boodschappen doen.
Je kunt je kinderen van jongs af aan betrekken bij wat er gebeurt bij boodschappen doen en bij koken. Fun! Inkopen, koken en opeten wat je kookt, is natuurlijk een fantastische activiteit op scholen. Huisartsen en ziekenhuizen zijn zich aan het ontwikkelen op dit terrein. Nog te weinig. De spreekkamers zitten vol met mensen met metabole aandoeningen. Artsen - zo hoor ik - leren bijzonder weinig tijdens hun opleiding over hoe het metabolisme precies werkt en hoe je dat met leefstijl en voeding kunt beïnvloeden. Er zijn her en der wat initiatieven. "Arts en Voeding" bijvoorbeeld. Ook zijn sommige hartafdelingen van ziekenhuizen bezig met het voorschrijven van kookles, soms compleet met een Freshbox (UMC). Huisartsenpraktijken kunnen in samenwerking met diëtisten heel veel doen op dit vlak. Veel artsen zijn behoorlijk blanco. De opleidingen kunnen nog flink verbeterd worden.
Bewerkte producten. In beperkte kring is werken met verse producten nog normaal of een weer ontdekte trend. Maar de algemene trend na de oorlog lijkt te zijn die van werken met vers, naar werken met steeds meer (ultra)bewerkt voedsel in de keuken, naar kant-en-klaar. In mijn ogen is het gros van de bewerkte producten meuk, goedkope ingrediënten duur verkocht. Teveel verkeerde vetten (transvetten, omega 6!), heel veel teveel suiker, veel bewerkte koolhydraten, te weinig nuttige vezels. Of 0% suiker met chemische zoetstoffen die je darmflora verstoren. De kwaliteit - in de zin van voedingswaarde - is vaak ver te zoeken.
Als het eten snel klaar moet zijn, kan dat uitstekend met vers. Moet je alleen even weten en even leren. Thuis, op school, via de dokter. In buurten en dorpen zijn ouderen bezig met samen koken en samen eten. Er is veel mogelijk. BTW verlagen/verhogen is goed voor de sfeer. Ook belangrijk.
Wat gezond of ongezond is, is niet voor iedereen hetzelfde, ook de wetenschappers zijn het daar niet over eens. Een duidelijke grens is niet te trekken. Wel tussen vers, voorverpakt, processed, Bio certificaat, maar dat staat los van gezond of niet.
Wat is nog vers?
Vlees uit de supermarkt laat ik links liggen. Nagenoeg alles in de supermarkt is bewerkt en niet vers, zelfs het verse gehakt (AH) waar zo nodig citrus en granaatappel doorheen moet. Het verse Bio gehakt is nota bene gearomatiseerd, terwijl het niet bekend is hoelang het al in de plastic verpakking zit. Ben je met z'n 3-en, dan moet je 4 tartaartjes kopen. Mager tartaar moet je 8-16 minuten doorbakken en bevat bovendien 10g vet/100g (vet bijmengen tot 10% ?). De Biologische Duitse biefstukjes bestaan nog maar slechts 94% uit vlees en moeten ook 8-16 minuten de pan in. Als dat vers zou zijn, dan moet je ze ook rauw kunnen eten zoals in Italië, Spanje en Frankrijk veel wordt gedaan. Nix vers dus!
Daarom ga ik iedere week een keer naar de slager die het afsnijdt en verpakt waar je bij staat.
Dan voel ik met Theo mee en ben voorstander van het verhogen van het BTW tarief op voeding en drank naar 200% of meer om daarmee bijvoorbeeld de woonlasten te verlagen. De grootste uitgavepost zou veel meer naar de primaire levensbehoeftes moeten verschuiven zoals in de rest van de wereld. Zodoende worden de verschillen tussen de veel te snel omhooggeschoten westerse landen en de rest een ietsje pietsje kleiner.
Arnold, ik vond nog even niets. Wilde slechts weten wat als 'onbewerkt' mag gelden.