Dat zegt voedingsprofessor en sociaal wetenschapper Jaap Seidell in De Volkskrant dit weekend.
De krant schrijft over het verschijnsel dat dikke mensen - vooral vrouwen - niet alleen minder kans hebben op een baan, maar ook minder verdienen dan mensen met een normaal gewicht. En het ergste: de vrouwen die het overkomt, beseffen dat eigenlijk zelf niet eens.
Zo vertelt receptioniste Karen "Tijdens de vergadering kwam aan de orde dat het personeel nieuwe kleding mocht gaan aanschaffen in de winkel. [Mijn baas] zei: dat heeft voor jou geen zin, want je past er niet meer in en daarom plaatsen we je over naar de postkamer. Niemand zei iets, iedereen vond het een volkomen normale beslissing. Ikzelf ook. Ik dacht: het is mijn eigen fout, had ik maar niet moeten aankomen." Pas toen ze door ziekte in een rolstoel belandde, realiseerde ze zich dat ze het slachtoffer was geweest van body shaming. "Ik was er zo aan gewend dat mensen naar mijn lichaam keken en me veroordeelden dat ik dat niet meer als discriminatie ervoer. [..] Maar toen ik in een rolstoel terechtkwam, keken mensen niet langer naar mijn lichaam, maar naar mijn wielen."
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat mensen met overgewicht tegen allerlei vooroordelen aanlopen en het daardoor moeilijker hebben op de arbeidsmarkt. "Mensen die worstelen met obesitas worden steevast gekenschetst als lui, incompetent, onaantrekkelijk, niet wilskrachtig en schuldig aan hun eigen gewicht", citeert de krant. Het stigma blijkt vooral voor vrouwen te gelden.
"Historisch gezien is het idee van een dikke man altijd acceptabel geweest", constateert de Britse Susie Orbach. Zij wijt de huidige "demonisering van mensen met overgewicht" aan "een wijdverspreide paniek rond lichaamsgewicht en voeding."
'Hoezo eigen schuld, dikke bult?'
Hoogleraar Public Health Jaap Seidell is er uitgesproken over: "Gewichtsdiscriminatie is een van de weinige vormen van discriminatie die volkomen is geaccepteerd in onze samenleving." Seidell maakt zich er ernstig zorgen over. Hij ziet dat we ons met ons allen overleveren aan een schoonheidsideaal dat zich steeds dwingender nestelt in onze samenleving. "We geloven dat het leven maakbaar is, dat je dun kunt zijn als je maar genoeg wilskracht hebt," zegt hij. "Maar de waarheid is dat mensen er weinig aan kunnen doen als ze te zwaar zijn. Of je dik wordt, is voornamelijk een kwestie van genen en psychosociale factoren. Het milieu waarin je opgroeit, bepaalt voor een groot deel of je te zwaar wordt of niet. We leven bovendien in een obesogene samenleving waar overal eten klaar staat. Als je dik bent word je gepest en gediscrimineerd en dan krijgen veel mensen de neiging te gaan eten om zichzelf te troosten. Vervolgens worden ze nog dikker. Dus hoezo is het eigen schuld, dikke bult?"
Seidell pleit voor beginnen met de juiste beelden bij berichtgeving in de media. "Bewustwording is heel hard nodig en ik werk daar al twintig jaar aan. We moeten het probleem bespreekbaar maken. En de mensen die het betreft, moeten er ook wat van gaan zeggen."
Dit artikel afdrukken
Zo vertelt receptioniste Karen "Tijdens de vergadering kwam aan de orde dat het personeel nieuwe kleding mocht gaan aanschaffen in de winkel. [Mijn baas] zei: dat heeft voor jou geen zin, want je past er niet meer in en daarom plaatsen we je over naar de postkamer. Niemand zei iets, iedereen vond het een volkomen normale beslissing. Ikzelf ook. Ik dacht: het is mijn eigen fout, had ik maar niet moeten aankomen." Pas toen ze door ziekte in een rolstoel belandde, realiseerde ze zich dat ze het slachtoffer was geweest van body shaming. "Ik was er zo aan gewend dat mensen naar mijn lichaam keken en me veroordeelden dat ik dat niet meer als discriminatie ervoer. [..] Maar toen ik in een rolstoel terechtkwam, keken mensen niet langer naar mijn lichaam, maar naar mijn wielen."
We geloven dat het leven maakbaar is, dat je dun kunt zijn als je maar genoeg wilskracht hebt'Demonisering van mensen met overgewicht'
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat mensen met overgewicht tegen allerlei vooroordelen aanlopen en het daardoor moeilijker hebben op de arbeidsmarkt. "Mensen die worstelen met obesitas worden steevast gekenschetst als lui, incompetent, onaantrekkelijk, niet wilskrachtig en schuldig aan hun eigen gewicht", citeert de krant. Het stigma blijkt vooral voor vrouwen te gelden.
"Historisch gezien is het idee van een dikke man altijd acceptabel geweest", constateert de Britse Susie Orbach. Zij wijt de huidige "demonisering van mensen met overgewicht" aan "een wijdverspreide paniek rond lichaamsgewicht en voeding."
'Hoezo eigen schuld, dikke bult?'
Hoogleraar Public Health Jaap Seidell is er uitgesproken over: "Gewichtsdiscriminatie is een van de weinige vormen van discriminatie die volkomen is geaccepteerd in onze samenleving." Seidell maakt zich er ernstig zorgen over. Hij ziet dat we ons met ons allen overleveren aan een schoonheidsideaal dat zich steeds dwingender nestelt in onze samenleving. "We geloven dat het leven maakbaar is, dat je dun kunt zijn als je maar genoeg wilskracht hebt," zegt hij. "Maar de waarheid is dat mensen er weinig aan kunnen doen als ze te zwaar zijn. Of je dik wordt, is voornamelijk een kwestie van genen en psychosociale factoren. Het milieu waarin je opgroeit, bepaalt voor een groot deel of je te zwaar wordt of niet. We leven bovendien in een obesogene samenleving waar overal eten klaar staat. Als je dik bent word je gepest en gediscrimineerd en dan krijgen veel mensen de neiging te gaan eten om zichzelf te troosten. Vervolgens worden ze nog dikker. Dus hoezo is het eigen schuld, dikke bult?"
Seidell pleit voor beginnen met de juiste beelden bij berichtgeving in de media. "Bewustwording is heel hard nodig en ik werk daar al twintig jaar aan. We moeten het probleem bespreekbaar maken. En de mensen die het betreft, moeten er ook wat van gaan zeggen."
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Uitstekend artikel in de Volkskrant vandaag (ik denk achter betaalmuur): 'Als de maatschappij het probleem is bij een depressie, is een recept niet de oplossing' met daarin de volgende alinea:
'Als een bepaalde aandoening in korte tijd opeens veel meer voorkomt, is er iets veranderd in de maatschappij. Niet alleen in het individu'.
Een gedeelde verantwoordelijkheid dus. 50/50, 40/60, 60/40. 90/10, 10/90?
Kleineren als bijstuurmethode. Dennis toch! :-)
Jaap #15,
Ik ben het eens met je uitleg over het gebruik van kleineren als bijstuurmethode. Ik denk dat hard bewijs onmogelijk is en zal dat zelf dan ook nooit verlangen.
Sterker nog, ik denk dat dit een onderwerp is dat buiten het domein van de wetenschap valt. Het gaat veel meer over hoe we met elkaar om willen gaan. Scherp denkwerk kan weliswaar helpen om daar iets zinvols over te zeggen, maar dat betreft geen wetenschappelijk werk.
Dit onderwerp laat denk ik ook iets anders zien, namelijk dat we als samenleving gewend zijn geraakt aan 'de wetenschap' als antwoord op alles. Het eerste dat de overheid doet als er gepleit wordt om bijvoorbeeld discriminatie aan te pakken, is 'een onderzoek' laten uitvoeren. Het eerste dat mensen tegenwoordig zeggen bij een uitspraak over een onderwerp zoals deze waar ze het niet mee eens zijn is "dat is niet bewezen".
Hoe valt deze gewenning aan wetenschap te doorbreken? Hoe stimuleer je mensen (op een positieve manier) om hun vooroordelen los te laten? En hoe voorkom je dat er dan toch weer allerlei zogenaamde wetenschappelijke bewijzen gevraagd worden, of naar voren gebracht worden, ook al valt het onderwerp buiten het domein?
Jaap kan vandaag niet reageren want hij zit op een belangwekkend event 'The flows of food' Interessant lijkt me en zien wat er op termijn uitkomt. Terug naar het onderwerp.
In de laatste alinea van #15 zegt Jaap niet helemaal wat ik zei. Bij mij stond ook nog 'redelijker wijze, naar je vermogen'. Dat is een behoorlijk nuance verschil. De alinea van Jaap sluit compassie uit.
We hebben het moeilijk om het evenwicht te vinden tussen wat de taak is van het individu of die van de maatschappij. Maar het is natuurlijk van allebei. In een ander draadje over het teruggelopen frisdrankgebruik zei ik dat gedragsverandering dus best kon. Door 1) communicatie 2) omgeving verbeteren 3) regelgeving.
Ik wil daar toch 4) eigen verantwoordelijkheid aan toevoegen. De ontbrekende factor om de stap te maken van waar je staat en naar waar je naar toe wil. En veel mensen hebben daar ook hulp bij nodig. En die moeten ze krijgen, met compassie. Niet met discriminatie. Maar we zijn net iets te bang geworden voor 'blaming the victime'. Daar word je ook meteen mee kaltgestellt.
Dat je er niets aan kan doen dat je te zwaar wordt 'wie er wel en niet te zwaar wordt vooral een kwestie van biologie (genetica, epigenetica, microbioom, medicatie etc) en omgevingsfactoren' zal gedeeltelijk waar zijn (helemaal?). Maar dat je er niets aan kan doen om niet zwaar te blijven, ik weet niet of dat nu voldoende is uitgezocht.
Beste Jaap Seidell,
we zijn het voor een groot deel eens denk ik. De invloed van de omgeving - maatschappelijk en biologisch - is enorm belangrijk als we het hebben over lichaamsgewicht en gezondheid. Dat gaat m.i. veel verder dan een uitstalling van MARS midden in een gangpad plaatsen. Ik denk bijvoorbeeld ook aan het vele (dubieuze) onderzoek dat MARS (en vele collega bedrijven) heeft gefinancierd en nog veel meer invloeden vanuit "Big Food".
Ik constateer ook dat de omgeving in de vorm van artsen en diëtisten vaak ook niet echt helpt - voorzichtig gezegd - om blijvende oplossingen te bewerkstelligen. Gelukkig begin dat te veranderen en zijn er steeds meer positieve initiatieven. Maar dat is nog lang geen mainstream.
Erfelijkheid: insulineresistentie bijvoorbeeld begint al vóór de conceptie. Zeker mag je je gelukkig prijzen als je gezonde ouders en grootouders hebt. En als je een goede opleiding hebt genoten en als je in een mooi huis in een "goede" wijk woont. Speelt allemaal mee.
Een uitspraak van mij wordt in verband gebracht met "blaming the victim", dat lijkt mij volkomen onterecht. Je bent als individu niet machteloos, er is veel mogelijk. Dáár wil ik op wijzen. TV programma's als "The Biggest Loser", dát is fat shaming. Bovendien zijn de meeste deelnemers na afloop nog slechter af dan er voor. Schandalig.
Uit beleidsmatig oogpunt vanuit de overheid en vanuit het bedrijfsleven, de wetenschap en gezondheidszorg is het beste dat je kunt doen: de omgeving verbeteren. Mee eens. Suikertax, Gezond Dorp Leende, noem maar op. Maar individuele mensen zijn niet machteloos, ze kunnen ook heel veel zelf bereiken. O.a. door steun te organiseren in hun omgeving. En door een knop om te zetten. Uit eigen ervaring kan ik hier over meepraten. Ik zie deze opvatting niet als "blaming the victim".