Vier op de vijf Vlamingen steunen de ontwikkeling van Nationale Parken in Vlaanderen. Fijn voor de Vlaamse regering, want in het regeerakkoord uit 2019 van de regering-Jambon is de inrichting van 7 Parken voorzien. Maar nu het puntje bij het paaltje komt, loopt de animo onder de mogelijke kandidaten voor de Parkstatus snel terug. "Het dossier is fameus begonnen te etteren", schrijft De Standaard.
Waar dit allemaal om draait? Natuurbeleid dreigt te verzanden in formalisme. Dat maakt mensen die best wat willen - en soms zelfs het beste - kopschuw.
Eind 2021 begon Vlaanderen met de zoektocht naar kandidaten voor 3 Landschapsparken en 4 ­Nationale Parken. Dat moeten volgens het regeerakkoord (uit 2019) "omvangrijke gebieden [zijn] met internationale uitstraling, een uitzonderlijke natuur en een unieke belevingswaarde, die een troef vormen op het vlak van recreatie en toerisme." Op dit moment telt Vlaanderen één Nationaal Park, het Nationaal Park Hoge Kempen in Limburg.

In eerste instantie meldden zich 13 projecten voor de shortlist. Uiterlijk vandaag moesten zij een masterplan en operationeel plan indienen, zodat de Vlaamse regering later dit jaar de finale keuze kan maken. Dinsdag stemde de commissie Leefmilieu van het Vlaams Parlement in met het zogeheten 'parkendecreet' van de regering-Jambon. En dat is hard nodig, want de ene na de andere gemeente ziet een Nationaal Park ineens niet meer zitten. "Lokaal twijfelen boeren, ondernemers­organisaties en gemeentebesturen over de economische impact van zo’n erkenning [als Park]", schrijft De Standaard. En ook verantwoordelijk minister Zuhal Demir moest erkennen dat "het dossier fameus is beginnen te etteren".

Barsten
Dat heeft Demir volgens de politiek aan zichzelf te wijten. Ze heeft het draagvlak beschadigd door kandidaturen op te roepen zonder dat er een juridisch kader ('decreet') op tafel lag. Want hoewel Demir vanaf het begin benadrukte dat erkenning als Vlaams Park geen bijkomende verplichtingen op zou leggen, en al helemaal geen herbestemming van gronden in zou houden, bleken er uiteindelijk toch "risico's voor de rechtszekerheid van ondernemingen en de controle van gemeenten­ over hun grondgebied" aan het Parkvoorstel te kleven. "Dat sloeg barsten in de samenwerking en wonden in de relaties," zegt parlementariër Tinne Rombouts van coalitiepartij CD&V. Zij stemde tegen het voorstel in de commissie. "Er zijn onvoldoende aanpassingen aan het parkendecreet aangebracht om een positieve toekomst te garanderen voor iedereen die leeft, werkt en woont op het platteland," zegt ze in De Tijd.

Ook de Vlaamse oppositie roert zich: "We zijn altijd bezorgd geweest dat het meer moest zijn dan wat borden langs de snelweg, en als instrument wordt het nu niet meer dan een lege doos waarover leden van de meerderheid nog eens graag ­polariseren", oordeelde Bruno Tobback (Vooruit) in De Standaard. "Het zal een hele tijd duren om het wantrouwen weg te krijgen dat men uit plat politieke overwegingen bij landbouwers en eigenaars heeft gecreëerd."

Nietigverklaring stikstofakkoord
De vrees voor nieuwe beperkingen en vergunningsperikelen voor de landbouw en industrie laait extra op door de recente spanningen in landbouwdossiers als de stikstofregels, het mestactieplan en de natuurherstelwet. Zo bleek vandaag dat belangenorganisatie Boerenbond naar de Raad van State stapt om vernietiging van het Vlaamse stikstofakkoord te eisen. Dat akkoord dateert van 4 april 2023, en de termijn om een klacht in te dienen verloopt na 60 dagen. Net op tijd vraagt Boerenbond dus om nietigverklaring, op 4 gronden: het akkoord zou "gebaseerd zijn op verouderde emissiegegevens, de rode lijst is een inbreuk op het eigendomsrecht van landbouwers, er is onvoldoende rekening gehouden met de 20.000 bezwaarschriften en er is een ongelijke behandeling tussen industrie en landbouw", aldus De Standaard.

Waar dit allemaal om draait? Natuurbeleid dreigt te verzanden in formalisme. Dat maakt mensen die best wat willen - en soms zelfs het beste - kopschuw.