LTO Nederland meldt het nieuws als volgt: Vertegenwoordigers van het Landbouw Collectief ontbeten gisteren met minister-president Rutte en minister Schouten. Tijdens het gesprek bleek dat het kabinet bereid is een aantal toezeggingen te doen waarmee de sector een bijdrage kan leveren aan het doorbereken van de stikstofimpasse.

Minister Schouten meldde tijdens het debat over de Spoedwet aanpak stikstof dat er overeenstemming is bereikt tussen de betrokken partijen. Er zijn vervolgens berichten in de media verschenen waarin over oplossingen, financiën en andere afspraken wordt geschreven.

LTO krijgt momenteel veel vragen binnen over de berichtgeving. Het ministerie van LNV heeft aangegeven dat de stappen waar overeenstemming over is morgenochtend worden bekendgemaakt in een Kamerbrief. Het Landbouw Collectief zal op dat moment een nadere toelichting geven. Zodra meer informatie beschikbaar is zullen we u direct informeren.


De Farmers Defence Force zet het in een persbericht anders en zwaar aan:

Dit is niet de afspraak!

Ongetwijfeld hebben jullie het artikel inmiddels gelezen op Nieuwe Oogst dat het Landbouwcollectie een akkoord zou hebben gesloten met het Kabinet. Sindsdien worden wij overspoeld met vragen van onze strijders: zij voelen zich niet serieus genomen. Deze vragen dwingen ons nu direct te reageren.
De door Nieuwe Oogst verstrekte informatie klopt niet! De informatie is onvolledig en niet actueel. Er is slechts een principe akkoord: een aantal voor FDF erg belangrijke zaken zijn nog niet uit onderhandeld en hierover bestaat zeker nog geen akkoord! Bovendien is het stuk dat naar buiten is gebracht door o.a. Nieuwe Oogst een oude versie van afspraken die deels al veranderd zijn: het artikel is dus NIET juist! Ook de afspraken die gemaakt zijn over hoe, wat en wanneer zaken naar buiten zouden worden gebracht zijn geschonden!

Al met al zijn we er dus zeker nog niet. FDF moet druk uit blijven oefenen om er voor te zorgen dat we voor jullie een akkoord hebben met dit Kabinet wat ook ten goede komt aan ons verdienmodel! Waar ook rekening wordt gehouden met onze kosten en onze vrijheid als ondernemers.
Vrijheid die steeds meer wordt ingeperkt.

Dat de afspraken zijn geschonden, is een zware teleurstelling voor FDF.
FDF strijd voor jullie, en dóór jullie. Tot dit akkoord recht doet aan jullie, onze strijders!


Het gesprek gisteren leverde een puntenlijstje op. De minister maakt morgen bekend over welke punten in de basis geen verschil van mening meer bestaat. De berichtgeving richting de boeren mag als knullig worden beschouwd en niet erg bevordelijk voor het vertrouwen dat boeren in het proces hebben. Het wekt immers de indruk dat de communicatie erop gericht is om hen morgen van acties te weerhouden.

Update, 18 december 09.30 uur:
Volgens het Landbouw Collectief zijn er 'basis-afspraken' gemaakt met het kabinet. Naast een gespreksverslag met daarin puntsgewijs de gemaakte afspraken, brengt het Landbouw Collectief het onderstaande persbericht naar buiten:

Vertegenwoordigers van het Landbouw Collectief ontbeten maandagmorgen met minister-president Rutte en minister Schouten. Tijdens het gesprek bleek dat het kabinet bereid is een aantal concrete toezeggingen te doen over de oplossingen uit het stikstofplan van de sector, “Uit de gecreëerde stikstofimpasse”. Boeren en tuinders leveren hiermee een cruciale bijdrage aan het doorbreken van de stikstofimpasse, zonder dat ze daarvan de oorzaak zijn.

“De nieuwe maatregelen om de stikstofuitstoot van de sector verder te reduceren zijn breed gedragen en praktisch uitvoerbaar. De uitkomsten van dit gesprek zijn daarmee de beste garantie dat de stikstofemissie significant afneemt op korte termijn. Met de toezeggingen van het kabinet hebben de partijen in het Landbouw Collectief er vertrouwen in dat de overheid aan een aantal randvoorwaarden gaat voldoen, waardoor Nederland uit de stikstofimpasse komt. We realiseren ons dat er nog veel ingewikkelde stappen moeten worden gezet en gaan daarmee nu aan de slag!” zegt Aalt Dijkhuizen, voorzitter van het Landbouw Collectief.

Praktisch uitvoerbare oplossingen noodzakelijk
De organisaties in het Landbouw Collectief hebben een aantal maatregelen voorgesteld die praktisch uitvoerbaar zijn en tot snelle resultaten leiden, zoals in de eerste fase bijvoorbeeld minder eiwit in het voer bij melkvee, extra weidegang en mest aanlengen met water. De voermaatregelen krijgen een plek bij de uitwerking van de Spoedwet, de kaderwet die gisteren in de Eerste Kamer is aangenomen en de komende tijd gezamenlijk wordt ingevuld.
Het kabinet heeft onder andere bevestigd dat er geen generieke krimp van de sector zal plaatsvinden, en ook geen gedwongen opkoop van bedrijven. Verder gaat het kabinet de zogenoemde ‘PAS-melders’ -activiteiten die vóór de stikstofuitspraak van de Raad van State (RvS) in aanmerking kwamen voor een vrijstelling van de Natura 2000-vergunningplicht- legaliseren. Ook zal het kabinet de aanwijzingsbesluiten van Natura 2000-gebieden kritisch bekijken. Deze worden opgeschoond, en er wordt ingezet op het samenvoegen of herindelen van natuurgebieden. In afwachting daarvan worden geen nieuwe Natura 2000-gebieden op land aangewezen.

Basis voor vervolgstappen
Het kabinet en de partijen in het Landbouw Collectief spannen zich in om tot een goede uitwerking te komen. Er moeten nog veel ingewikkelde stappen worden gezet, daarmee gaat men nu aan de slag. In januari zal overleg tussen de organisaties in het Landbouw Collectief en het kabinet plaatsvinden over het investerings- en maatregelenpakket; het IPO, de Rijksheren en het kabinet over onder andere de gebiedsprocessen en de implementatie van de beleidsregels met betrekking tot intern salderen. Ook staat dan de problematiek van de nertsenhouders op de agenda. Tot slot is toegezegd dat het beleid jaarlijks zal worden geëvalueerd mét de sector.


Op de site van het ministerie van LNV is het afsprakenlijstje zoals dat vanuit het gespreksverslag van maandagochtend is bijgeslepen openbaar gemaakt.

Update: 18 december 13:00 uur
Diverse media hebben inmiddels goed gevulde liveblogs over de wilde, deels georganiseerde en deels spontane uitingen van boerenboosheid die door het hele land heen plaatsvinden. Check onder meer: nu.nl, het Algemeen Dagblad, de Telegraaf, de Volkskrant, Boerderij, Dagblad van het Noorden, Agraaf, RTV Drenthe, RTV Oost, Omroep Brabant, Leeuwarder Courant en Omroep West.

Lezenswaardige beschouwingen zijn te lezen op:
- NRC: Wie heeft nog grip op Mark van den Oever en zijn Farmers Defence Force? De achterban is verdeeld maar houdt dat liever intern.
- de Volkskrant, ‘Dit boerenprotest is chaotisch en ongericht: het is ieder voor zich’.
- Trouw, De Staat van de boer: vooral jonge boeren worden steeds radicaler.
- Boerenbusiness: Landbouw Collectief: 'Geen akkoord, wel afspraken'.
- Algemeen Dagblad: Boeren verliezen sympathie van veel Nederlanders.
- Boerderij: Minister Schouten schrijft aan de lopende band brieven. Er ligt een ‘stikstof-akkoord’ dat van de boerenorganisaties geen akkoord mag heten. Waar staan we nu?
- NRC: Boeren radicaliseren en zetten bijval op het spel
- Foodlog: De dieperliggende reden waarom de boeren boos zijn.