Gasprijs speelt schone diesels en Spaanse wintergroenten parten

21 dec 2021, 7:45 Redactie Foodlog 2 min

Covid- en duurzaamheidstijden maken dat de samenleving ontdekt dat de chemie een samenhangend geheel is dat zich over meerdere sectoren van de economie uitstrekt. Het publiek ontdekte al dat nu de gasprijzen hoog zijn (door duurzaamheidsinitiatieven in onder meer de VS en de inhaalvraag van de economie na 2020), de productie van kunstmest beperkt wordt. Gas is het restproduct van plantaardig materiaal dat lang geleden heeft gegroeid en zich in diepere aardlagen heeft verzameld. Kunstmest wordt gemaakt met behulp van gas van die oude planten.

Vrachtwagen uit Spanje
Minder kunstmest betekent minder plantaardige teelt nu en hogere prijzen voor voedsel. Het betekent onder meer extra hogere prijzen voor groenten uit kassen, omdat die in de late winter en het vroege voorjaar warm gestookt worden om ons van de vroege zomer tot in de herfst van verse Hollandse tomaten, paprika's, komkommers en aubergines te voorzien. In de koude periode komen die groenten per diesel gestookte vrachtwagen uit Zuid-Europa, met name Spanje.

Euronorm 5 en 6
Weinig bekend is waarschijnlijk dat de productie van kunstmest ook het bijproduct oplevert waarmee moderne diesels toch milieuvriendelijk kunnen rijden: ureum.

Behalve een bemestingsproduct is ureum ook het belangrijkste bestanddeel van AdBlue, het stofje dat dieselrijders aan hun schone dieselmotor (met Euronorm 5 en 6) toevoegen. Daarmee rijden ze zuiniger dan een benzinerijder. In dieselmotoren wordt deze waterachtige oplossing toegepast om hun NOx-uitstoot te beperken. NOx is een scheikundige benaming voor stikstofoxiden, een van de oorzaken van luchtvervuiling. AdBlue breekt NOx af tot stikstof en water, waardoor de samenstelling wordt verbroken. Zo heeft de auto minder impact op de natuur en vervuilt de motor de lucht in steden minder.

Het product dat dieselrijders naast hun dieseltank in het gat met het blauwe dopje gooien is in een jaar tijd bijna verdriedubbeld in prijs

Maar hogere gasprijzen, betekent ook minder ureum en dus minder AdBlue. In december 2020 kostte ureum aan inkoop nog €300 per ton; eind dit jaar tikte de prijs €1.100 per ton aan; ureum bepaalt circa 60% van de eindprijs van AdBlue. Daarom is het product dat dieselrijders naast hun dieseltank in het gat met het blauwe dopje gooien in dezelfde tijd bijna verdriedubbeld in prijs.

Wegtransport jaagt prijs op
De grootste gebruiker van diesel met AdBlue is de transportsector, die zo'n driekwart van alle AdBlue verbruikt. En binnen het wegtransport is het vervoer van voedings- en genotmiddelen met 11% van de koolstofuitstoot de op 1 na grootste vervuiler en gebruiker van het middel in het wegtransport.

Als de vraag in de transportsector groot blijft, zal de prijs in de huidige markt doorstijgen. Alle tekens wijzen erop dat dat zal gebeuren. Een fors aantal ureumfabrieken is dit jaar tijdelijk gesloten of heeft zijn productie teruggebracht. India en Zuid-Korea kampten door een gebrek aan ureum al met problemen.

Rusland en China exporteerden pre-Covid ureum, maar hebben recent bekend hebben gemaakt hun ureumuitvoer te beperken om de voorraden in eigen land op peil te houden. Daardoor zal de markt verder verkrappen en zullen de prijzen verder oplopen. Leveranciers in Nederland zeggen tot in het voorjaar geen leveringsproblemen te verwachten, maar vragen hun klanten wel rekening te houden met hogere prijzen. Die zullen bij de prijs van onze Spaanse wintertomaten moeten worden opgeteld. Bij leveringsproblemen zullen minder vrachten kunnen worden gereden. De schone Euronorm 6 motoren zijn zo ingeregeld dat ze zonder AdBlue weigeren te starten.