1 min
Als we de FAO en Wereldbank mogen geloven, is er niet genoeg tarwe en mais voor iedereen. Er schijnt een veel voedselrijkere oplossing te zijn die nangka heet.
Met z'n hoevelen we uiteindelijk 2050 ook zullen bereiken, het zal niet eenvoudig zijn iedereen voldoende te eten te kunnen bieden. De klimaatverandering leidt tot teruglopende opbrengsten. We moeten land inruimen voor het huisvesten van iedereen. Onze watervoorziening wordt bedreigd en de wereldbevolking blijft vooralsnog groeien. Dat alles samen leidt tot een toenemende voedselonzekerheid.
We maken het onszelf daarbij niet gemakkelijker door steeds zwaarder op steeds minder verschillende gewassen te leunen. De Westerse wereld draait bijna uitsluitend nog om graan, mais en soja. Dat maakt ons kwetsbaar. Terwijl er allerlei alternatieven zijn en op veel plaatsen in de wereld mensen juist hele andere dingen eten.
Reuzeboomvrucht
Daarom besteedt The Guardian aandacht aan de 'jackfruit', of nangka (Artocarpus heterophyllus). De nangka is een zogenoemde boomvrucht, die rechtstreeks aan de stam van de nangkaboom ontspringt en tot 40 kilo zwaar kan worden.
De van oorsprong uit India afkomstige nangka is een snelgroeiende boom die goed tegen hitte (en droogte) kan en van zichzelf goed bestendig is tegen ongedierte en ziekten. Het fruit is rijk aan kalium, calcium en ijzer. Het vruchtvlees bevat zo'n 30% zetmeel. In combinatie met z'n mineralenrijkdom is nangka dan ook voedzamer dan andere koolhydraatrijke basisvoedingsmiddelen.
Gebruiksmogelijkheden
India is de bakermakt van de nangka, daar werd de vrucht al duizenden jaren geleden geteeld. Inmiddels komt de nangka ook in Afrika en Zuid-Amerika voor. In India is de teelt drastisch teruggelopen en is nog maar van twee plantages sprake. Maar in andere Zuid-Oost Aziatische landen (Sri Lanka en Vietnam) wordt de nangka volop geteeld. Van de verse vrucht zijn de zaden eetbaar, het vruchtvlees van de jonge vrucht en ook de rijpe vrucht. Het vruchtvlees van de jonge vrucht wordt om zijn consistentie en smaak wel vergeleken met... vlees. Het is dan ook een geliefd ingrediënt in diverse curry's. Ook wordt het vruchtvlees verwerkt tot bloem, noedels, papadum en zelfs ijs. De verse vruchten worden (schoongemaakt) op straat verkocht , of als groente - of fruit - ingeblikt dan wel diepgevroren.
Nangka-nadelen
Voor je nu zelf enthousiast aan de slag gaat: de nangka komt echter wel met een gebruiksaanwijzing. Zo heeft de vrucht een bijzondere geur, die sommigen als zoet omschrijven, maar andere als een rottingslucht. Als je de vrucht aansnijdt komt er dik wit plakkerig sap uit dat je bijna niet van je mes - of handen - krijgt. En je houdt een heleboel afval over. Heb je de eetbare delen ('kernen') bemachtigd, blijf je nog met een stapel van zo'n 70% schil en oneetbare stukken zitten. Dat moet je dus allemaal weggooien.
Raar hè? Het doet je onmiddellijk de vraag stellen: zou er nou niet iets nog veel beters zijn dan een vrucht waarvan je 70% - als afval - weggooit?
Fotocredits: 'Artocarpus heterophyllus', uitsnede, Alex Popovkin
Dit artikel afdrukken
We maken het onszelf daarbij niet gemakkelijker door steeds zwaarder op steeds minder verschillende gewassen te leunen. De Westerse wereld draait bijna uitsluitend nog om graan, mais en soja. Dat maakt ons kwetsbaar. Terwijl er allerlei alternatieven zijn en op veel plaatsen in de wereld mensen juist hele andere dingen eten.
Reuzeboomvrucht
Daarom besteedt The Guardian aandacht aan de 'jackfruit', of nangka (Artocarpus heterophyllus). De nangka is een zogenoemde boomvrucht, die rechtstreeks aan de stam van de nangkaboom ontspringt en tot 40 kilo zwaar kan worden.
De van oorsprong uit India afkomstige nangka is een snelgroeiende boom die goed tegen hitte (en droogte) kan en van zichzelf goed bestendig is tegen ongedierte en ziekten. Het fruit is rijk aan kalium, calcium en ijzer. Het vruchtvlees bevat zo'n 30% zetmeel. In combinatie met z'n mineralenrijkdom is nangka dan ook voedzamer dan andere koolhydraatrijke basisvoedingsmiddelen.
Gebruiksmogelijkheden
India is de bakermakt van de nangka, daar werd de vrucht al duizenden jaren geleden geteeld. Inmiddels komt de nangka ook in Afrika en Zuid-Amerika voor. In India is de teelt drastisch teruggelopen en is nog maar van twee plantages sprake. Maar in andere Zuid-Oost Aziatische landen (Sri Lanka en Vietnam) wordt de nangka volop geteeld. Van de verse vrucht zijn de zaden eetbaar, het vruchtvlees van de jonge vrucht en ook de rijpe vrucht. Het vruchtvlees van de jonge vrucht wordt om zijn consistentie en smaak wel vergeleken met... vlees. Het is dan ook een geliefd ingrediënt in diverse curry's. Ook wordt het vruchtvlees verwerkt tot bloem, noedels, papadum en zelfs ijs. De verse vruchten worden (schoongemaakt) op straat verkocht , of als groente - of fruit - ingeblikt dan wel diepgevroren.
Nangka-nadelen
Voor je nu zelf enthousiast aan de slag gaat: de nangka komt echter wel met een gebruiksaanwijzing. Zo heeft de vrucht een bijzondere geur, die sommigen als zoet omschrijven, maar andere als een rottingslucht. Als je de vrucht aansnijdt komt er dik wit plakkerig sap uit dat je bijna niet van je mes - of handen - krijgt. En je houdt een heleboel afval over. Heb je de eetbare delen ('kernen') bemachtigd, blijf je nog met een stapel van zo'n 70% schil en oneetbare stukken zitten. Dat moet je dus allemaal weggooien.
Raar hè? Het doet je onmiddellijk de vraag stellen: zou er nou niet iets nog veel beters zijn dan een vrucht waarvan je 70% - als afval - weggooit?
Fotocredits: 'Artocarpus heterophyllus', uitsnede, Alex Popovkin
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Naast Nangka en de gojaboon is er nog Amarant-familie: in tientallen variaties, voor ieder klimaat en iedere bodem -van droog en arm tot nat en zout, van klein tot groot (ook zeekraal hoort bij de Amarant). De hele plant kan gegeten worden: wortels, bloemen, zaden en bladeren. De wortels zijn qua voedingswaarde vergelijkbaar met melk, de bladeren ('wilde spinazie') gezonder dan spinazie, de zaden gezonder dan maïs - en de opbrengst hoog.
Er moet veel meer ingezet worden op dit soort gewassen.
Dan is er nog aquacultuur, met bijv. algen, die uitgespoelde voedingsstoffen (zoals fosfaat) in zeewater terugwinnen.
Er zijn vele mogelijkheden die onvoldoende benut worden.
wat is er mis met inblikken? gebeurt ook met andere onhandelbare tropische vruchten als zuurzak, guave en die jackfruit dus. papaja is ook nogal onhandig, maar die zie je tegenwoordig vrij vaak, er zijn zelfs kleinere soorten gekweekt (de oorspronkelijke zijn groter dan een basketbal), netjes in een wit gazen netje. ik verwacht nog allerlei meer op de markt binnenkort, vers of ingeblikt! hoe meer toerisme naar Thailand en Bali, des te groter de bekendheid en de markt ervoor!
Dit soort publicaties zoals in de Guardian hebben meestal met belangen te maken. Dit zal waarschijnlijk gaan om onderzoeksvelden vanuit de FAO richting India. Dat verklaart ook de benoeming van voedselzekerheid in het verhaal.
Van sinaasappels gooi je toch +- 60=65% weg! wat is het verschil??
Als je met de hand een sinaasappel/grapefruit uitpeld en de partjes ben je ook een boel tijd kwijt.
Waar groeit citrusfruit ( in de subtropen) en heeft zoals alle vruchten een maal per jaar 3-4 weken oogst per ras.
Wij gewoontedieren laten sinaasappels in boten komen die een maand er over doen om in de verschillende havens te laden, dan 3 weken varen en dan na 15 oct de koelcel is. En dat noemen we "vers" Wij denken dat wij het hele jaar rond citrusfruit van het zelfde perceel kunnen halen. Weet Heer Keizer wel dat voordat citrusbom fatsoenlijke vrucht geven 5-6 jaren overheen gaan en volwassen fruit tegen de 10 jaar duurt, maar dan ook 30 jaar vruchten dragen. Of het vers bewaard kan worden durf ik niet te zeggen, maar paprikas kunnen wel vers bewaard worden en niet simpel pasteuriseren of steriliseren. en daarbij de kostbare vitaminen en enzymen vernietigd, daar gaat het toch om?
Van sinaasappels gooi je toch +- 60=65% weg! wat is het verschil??
Als je met de hand een sinaasappel/grapefruit uitpeld en de partjes ben je ook een boel tijd kwijt.
Waar groeit citrusfruit ( in de subtropen) en heeft zoals alle vruchten een maal per jaar 3-4 weken oogst per ras.
Wij gewoontedieren laten sinaasappels in boten komen die een maand er over doen om in de verschillende havens te laden, dan 3 weken varen en dan na 15 oct de koelcel is. En dat noemen we "vers" Wij denken dat wij het hele jaar rond citrusfruit van het zelfde perceel kunnen halen. Weet Heer Keizer wel dat voordat citrusbom fatsoenlijke vrucht geven 5-6 jaren overheen gaan en volwassen fruit tegen de 10 jaar duurt, maar dan ook 30 jaar vruchten dragen.